15 Ocak 2019
HERKES GİDER MERSİN’E…
2018 Kasım ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık olarak yüzde 6.5 oranında düştü.
2018 Kasım ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık olarak yüzde 6.5 oranında düştü. 2015 temel yılına göre, 2017 Kasım ayında 124.8 olan sanayi üretim endeksi, 2018 Kasım ayında 116.7’ye geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan sanayi üretim endeksi için değişken olarak sanayide üretim değeri, üretim miktarı ve çalışılan gün sayısı kullanılıyor.
TÜİK’e göre bu endeksin hazırlanmasının amacı "Ekonominin sanayi kesiminde meydana gelen gelişmelerin ve uygulanan ekonomik politikaların, kısa dönemde olumlu veya olumsuz etkilerinin ölçülebilmesidir.”
Sanayi Üretim Endeksi ”Madencilik ve Taşocakçılığı, İmalat Sanayisi Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektörlerini kapsanmaktadır.
Bu endeksi TÜİK her ay yayınlıyor. TÜİK bir devlet kurumudur. Endekse bakarsak, uygulanan politikalar başarısızdır. Çünkü sanayi üretimi giderek düşüyor.
Aşağıdaki grafikte siyah çizgi sanayi üretiminde Kasım 2017 ile, Kasım 2018 arasında on iki aylık eğilimi gösteriyor.
Sanayi üretimindeki düşme, büyümeyi de olumsuz etkileyecektir. 2018 Ağustos ayından sonra sanayi üretimi endeks değeri her ay düşmüş. Bu düşme aynı zamanda 2018 son çeyreğinde büyümenin de eksi çıkacağının göstergelerinden birisidir. Aynı paralelde işsizlik oranı da artacaktır.
Dahası basında birçok firmanın üretimini durdurduğu yazılıyor. Bunun nedeni talep yetersizliği ve ithal ara malı maliyetinin kur nedeniyle yüksek olmasıdır.
Türkiye için ilginç olan şudur; TÜİK’in açıkladığı ve herkese açık olan bu endekslerden içte ve dışta herkesin haberi var. Herkes endişe ediyor. Yalnızca siyasi iktidar, haberi yok gibi davranıyor.
Siyasi iktidarların algı yaratması ve beklentileri yönlendirmesi anlaşılır. Ancak bu aşamada algı değil, önlem gerekir. Aksi halde algı yaratmak isteği, siyaha beyaz demek kadar yanlış olur ve ters teper.
Sanayide, imalat sanayisinin payı yüksektir. Kasım 2018’de mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış imalat sanayisi üretim endeksi daha yüksek, yüzde 7.1 oranında daraldı.
Ayrıca endekste, ara malı üretiminde gerileme de yüzde 11.9 oldu. Gerçekte ise ara malı ithalatı azaldığı için, içerde ara malı ithalatının artması gerekirdi.
Dayanıklı tüketim mallarında yüzde 10 oranında bir artış var. Bunun nedeni seçim nedeniyle vergi indirimleri ve teşvikleridir. Esnafa ve KOBİ’lere verilen kredilerin de bir kısmının dayanıklı tüketim malı için talep yarattığını tahmin edebiliriz.
En fazla sıkıntı, sermaye malı üretimindeki gerilemedir. Üçüncü çeyrekte de yatırımlar yüzde 3.8 oranında daralmıştı. Bu tabloya göre bundan sonra yatırımlarda daralma devam edecektir. Yatırımlarda gerileme orta ve uzun dönemde de büyümeyi olumsuz etkiler.
Sonuç olarak; Sanayi üretiminde gerileme, konkordato ve iflasların artması, işsizliğin artması, dış borç riskinin yükselmesi, takibe düşen kredilerin artması ve fert başına eksi büyüme giderek IMF’ye daha çok yaklaştığımızı gösteriyor.
