30 Haziran 2018
HER 100 LİRANIN 31’İ GIDAYA GİDİYOR
Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10´luk kesimin harcadığı her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10´luk kesimin 100 liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösterdi.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Araştırma ve Geliştirme Birimi, Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı ‘halkın enflasyonu’ araştırmasının haziran ayı sonuçlarını açıkladı.
Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10’luk kesimin harcadığı her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10’luk kesimin 100 liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösterdi.
YOKSUL EKMEĞE HARCIYOR
Araştırmaya göre aileler her 100 liranın 18.7 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcadı. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 24.3’ünü oluşturdu. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 18’i buldu. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5.3 lirası tereyağı dışındaki yağlara, 8.2 lirası meyveye, 13.3 lirası sebzeye, 1.5 lirası bakliyata, 10.7 lirası ise diğer gıda ürünlerine ayrıldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getirdi.
Haziran ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında ise yüzde 4.36 oranında yükseliş gözlendi. Katı ve sıvı yağ fiyatlarında yüzde 4.76 oranında artış kaydedildi. Meyve harcamalarının yüzde 10.55 oranında gerilediği haziran ayında sebze harcamalarında ise yüzde 61.49 gibi oldukça yüksek oranlı artış yaşandı. Sebze fiyatlarındaki artış kamuoyunda daha çok patates ve soğan üzerinden tartışılırken, biber, domates, taze fasulye, salatalık, patlıcan, marul gibi sebze fiyatlarında da çok yüksek orandı artışlar gözlendi. Bakliyat fiyatları yüzde 0.42 oranında azalırken diğer gıda fiyatlarında da yüzde 2.6 oranında yükseliş kaydedildi. Haziranda hem Türk lirasında yaşanan yüksek oranlı değer kayıpları, hem ramazan nedeniyle gıdaya olan talebin artması hem de seçim süreci gıda fiyatlarının önemli ölçüde artmasına neden oldu.
MEYVEDE PATLAMA
Araştırmaya göre 2018 yılının ilk altı aylık döneminde gıda harcamalarında yaşanan toplam artış ise yüzde 20.59’a ulaştı. Bu dönemde ekmek, un, bulgur, makarna harcamaları yüzde 16.79 oranında artış kaydetti. Et-balık fiyatları yüzde 12.69 oranında artarken, süt ve süt grubu ürünlerin fiyatlarında yüzde 11.94, yağ fiyatlarında yüzde 7.9, meyve fiyatlarında yüzde 38.43 artış gözlendi. Sebze fiyatlarında yüzde 46.7 artış kaydedilirken bakliyat fiyatlarında yüzde 8.6 oranında azalış yaşandı. Son altı ayda diğer gıda maddelerinin fiyatlarında ise ortalama yüzde 7.13 oranında artış oldu.
YÜZDE 30 ARTIŞ
Araştırmanın yapılmaya başlandığı Eylül 2017 ile Haziran 2018 aylarını kapsayan son 10 aylık dönemde ise gıda harcamalarında ortalama yüzde 29.6 oranında artış gözlendi. Bu dönemde ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 17.63, et-balık fiyatlarında yüzde 7.89, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatları yüzde 22.97 oranında artış gösterdi. Son on ayda katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 10.47 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 27.67 oranında sebze fiyatları ise yüzde 115.21 oranında artış kaydetti. Bakliyat fiyatları yüzde 01.26 oranında azalırken diğer gıda fiyatları ise yüzde 18.82 oranında artış gösterdi.
