HER 100 ÇALIŞANDAN 12’Sİ TAŞERON İŞÇİSİ
Genel-İş Sendikası´nın hazırladığı rapor Türkiye´deki taşeron gerçeğini gözler önüne serdi. Verilere göre Türkiye´de toplam çalışan sayısının yüzde 12.2´sini taşeron işçileri oluşturuyor
GENEL-İŞ Sendikası Araştırma Dairesi, Türkiye’de kamu ve özel sektörde çalışan işçilerle ilgili "Temel İşgücü İstatistikleri Raporu" hazırladı. MALİye Bakanlığı Bütçe ve MALİ Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından her 4 ayda bir yayınlanan Kamu Sektörü İstihdam Verileri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Çalışma Bakanlığı verilerinin kullanıldığı araştırmada çarpıcı sonuçlara ulaşıldı. Raporda, taşeron işçisi sayısından kayıtdışı istihdama, sendikalaşma oranından genel hizmetler işkolundaki çalışanların durumuna ilişkin birçok bilgi yer aldı. Sonuçlar şöyle:
6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na bağlı olarak çıkarılan 2015 Ocak ayı tebliğine göre toplam işçi sayısı 12 milyon 180 bin 945. Eski Çalışma Bakam Faruk Çelik’in yanıtladığı iki farklı yazılı soru önergesine verdiği yanıta göre 2014 yılı sonu itibariyle kamu ve özel sektörde çalışan taşeron işçisi sayısı 1 milyon 482 bin 690. Bu verilere göre, Türkiye’de toplam işçi sayısının yüzde 12.2’sini taşeron işçileri oluşturuyor.
2015 Temmuz ayı istatistiklerinde ise toplam işçi sayısı 563 bin artarak 12 milyon 744 bin 685 oldu. Kamuoyuna yansıyan haberlerde kamuda taşeronlarda çalışan işçi sayısının ise 750 bin ile 1 milyon arasında olduğu belirtiliyor. Ancak bu konuda net bir veri yok.
KAYITDIŞI, KADINLARI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Türkiye’de istihdam edilenler içerisinde erkeklerin oranı ise kadınların iki katından daha fazla. Toplam istihdam içerisinde erkeklerin oranı yüzde 69.6 iken, kadınların oranı sadece yüzde 27.4. Buna karşm, kayıt dışı istihdamda içerisinde kadınların oranı oldukça fazla. Kadınların yüzde 47.7’si kayıt dışı yani herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmadan çalışmaktayken, erkelerde bu oran yüzde 29.5. Toplam kayıtdışı istihdam oranı ise yüzde 35. Bu veriler gösteriyor ki, ülkemizde kayıtdışı istihdam ciddi bir sorun ve bundan en çok kadınlar etkileniyor.
SENDİKALAŞMADA SON SIRADAYIZ
Türkiye’de toplam sendikalı işçi sayısı 1 milyon 429 bin 56 ve sendikalaşma oranı ise yüzde 11.1 ile OECD ülkeleri içinde en son sıralarda. Sendikalı üye sayısının cinsiyete göre dağılımında ise yine erkeklerin, kadınlardan daha çok sendikalarda yer aldığını görülüyor. İstatistiklere göre; erkeklerin sendikalaşma oranı yüzde 79 iken, kadınların sendikalaşma oranı yüzde 16.4. Görüldüğü üzere kadınlar çalışma hayatında yeterince yer almadığı gibi, sendikal örgütlenme hakkından ve sendikaların sağlamış olduğu haklardan yararlanamıyor.
HER 9 İŞÇİDEN 8’İ GÜVENCESİZ
Genel hizmetler işkolundaki işçilerin büyük bir çoğunluğu taşeron şirketlerde çalışıyor. İşkolundaki toplam 938 bin 933 işçinin, 108 bin 860’ı belediyelerde sürekli ve geçici işlerde çalıştığı görülürken, geriye kalan 830 bin 73 işçinin kamu ve özel sektörde taşeronlarda ya da konut, temizlik gibi işlerde çalışıyor. Bu demek oluyor ki, genel hizmetler işkolunda çalışan her 9 işçiden 8’i güvencesiz işlerde çalıştırılıyor. Genel hizmetler işkolunda çalışan işçilerin önemli bir çoğunluğunun taşeronlarda çalışması, sendikalaşmayı da engelliyor. Genel hizmetler işkolunda çalışan işçilerin sadece yüzde 20.3’ü (257 bin 213) sendikalı iken, yüzde 79.7’si (681 bin 720) ise sendikal hak ve özgürlüklerden yararlanamıyor. Sendikalı işçiler içerisinde de kadınların oranı, erkeklerden düşük. Genel hizmetler işkolundaki sendikalı işçilerin yüzde 17.7’si kadın, yüzde 82.3’ü ise erkek.
‘Taşeronu AKP daha yasal hale getirdi’
AKP’nin seçim vaatleri arasında bulunan "asıl işlerde çalışan taşeron işçiye kadro" verilmesi 1 Kasım’dan sonra en çok tartışılan konulardan biri oldu. Kamuda yapılacak asıl işyardımcı iş tanımından sonra hükümetin kadro vaadi yerine getirilse bile taşeron sorunu devam edecek. Aydınlık’a konuşan Genel-İş Sendikası Genel SEKRETERİ Cafer Konca da bu noktaya dikkat çekti. Konca, "Taşeron Cumhuriyeti’ni kuran bir anlayışın bu soruna kalıcı bir çözüm getiremeyeceği açıkça ortadadır" dedi.
"1 milyon 400 bin taşeron işçisi varken neye dayanarak belirli bir kısma kadro verecekler" diye soran Konca, şöyle konuştu: "Taşeronlaşma bu hükümet döneminde çıkarmış olduğu bir sürü antidemokratik uygulama ve kanunla daha yasal bir hale getirildi. Ve bugün seçim vaatlerinden dolayı taşeronlaştırmayı kaldıracağız’ diyorlar. Daha önce kendilerinin çıkardığı yasalarla beraber bir tezat halindedirler. Bu ülkede resmi rakamlara göre 1 milyon 400 bine yakın taşeron işçisi var. Taşeronlaşmanın kaldırılması için işkolumuzda norm kadro statüsünün kaldırılması lazım. 1 milyon 400 bin taşeron işçisi varken 200 bin kişiye kadro vereceklerini açıklıyorlar. Hangi kıstaslara, hangi kanuna, neye dayanarak kime nasıl kadro verecekler?"
‘TÜM ÇALIŞANLARA KADRO VERİLSİN’
Kamu kurumlarında taşeronlaştırma uygulamalarının büyük çoğunluğunun İş Yasası’na aykırı şekilde gerçekleştirildiğine dikkat çeken Konca şunları söyledi: "Bizim talebimiz işkolumuzda taşeron uygulamalarına tümüyle son verilmesi ve şirketlerde çalışan işçilerin çalıştığı kurumlara alınması, belediyelerdeki norm kadro uygulamasının kaldırılması ve işçi istihdamının belediye meclislerinin yetkisine bırakılması, taşeron sisteminin durdurulması ve bu eşitsiz, güvencesiz çalışma biçiminin ortadan kaldırılması." Konca, sendikaları taşeronlaşmaya karşı ortak mücadele etmeye çağırdı.