Ekonomik kriz nedeniyle kredi kartına yüklenen 10 vatandaşın yaklaşık 4’ü borcunun sadece asgarisini ödeyebilirken, yaklaşık 11 ise hiç ödeme yapamıyor. İcra dairelerindeki dosya sayısı da hızla artıyor.

Ay sonunu zor getiren vatandaş, cebinde nakit parası olmayınca kredi kartına sarıldı. Eylülde kredi kartı harcamaları 975 milyar 811 milyar liraya ulaştı. Yapılan araştırmaya göre, vatandaşların %38,5’i kredi kartı borcunun sadece asgari tutarını ödeyebilirken, %8,1’i ise kredi kartı borcunu hiç ödeyemiyor. Ödeme zorluğu yaşanınca da gecikme faizleri devreye giriyor.

Artan faizler de işin içinden çıkılmaz bir duruma sokuyor ve vatandaşı hacizle karşı karşıya bırakıyor. Son açıklamalara göre, bankaların zamanında tahsil edilemediği için icra takibine aldıkları vatandaşlardan olan kredi alacakları ise yılbaşından bu yana yaklaşık 11 milyar liraya ulaştı. Ekonomistler de vatandaşın kredi kartına yönelmesinin haciz patlamasına yol açtığını belirtiyor.

Dr. Erkin Başer, “işçiler düşük gelirlere sahip. Asgari ücret bir çırpıda bitiyor ve insanlar gelecekteki gelirlerinden borçlanıyorlar. Bunun en tipik örneği kredi kartı harcamaları ve taksitli harcamalar” dedi. Prof. Dr. Şenol Babuşçu da “Aldıkları gelir temel ihtiyaçlarını karşılamadığı için yurttaşlar M kredi katlarına yükleniyor. Bu süreçte 5| tüketicilerin gecikme faizi yükü altında M, ezilecek” ifadelerini kullandı.

VATANDAŞ GELECEKTEKİ GELİRDEN BORÇLANIYOR!

Faizdeki yükselişe rağmen harcamalar artıyor. Giderek artan kur fiyatları ve yüksek enflasyon rakamları nedeniyle ay sonunu getiremeyenler, kredi kartlarına yüklenmeye başladı. Uzmanlar bu borçlanmaların bir süre sonra döndürülemeyeceğini ve hacizlerin patlayacağını belirtti.

Maaşı ile ay sonunu getiremeyen vatandaşlar yüksek faizle borçlanmayı göze alarak kredi kartlarına yüklenmeye devam ediyor. Uzmanlar, bir süre sonra borçların döndürülemeyeceğine ve hacizlerin patlayacağına dikkat çekerek yaşanan ekonomik krizin toplum üzerinde yarattığı yıkımı gözler önüne serdi. Politika faizindeki artışla birlikte, aylık kredi ve kredi kartı faizleri de yüzde 1,6 seviyelerinden yüz 3,66’ya çıktı. Faizdeki yaklaşık 2,5 katlık artış, kart borcunun ancak asgarisini ödeyebilenlerin sırtındaki faiz yükünü de katladı. Uzmanlar, birden fazla kartla borçlarını döndürenler için bu durumun yüksek faiz nedeniyle bir süre sonra sürdürülemez olacağı ve icralık olanların sayısında patlama yaşanacağı uyarısında bulunuyor. BDDK verilerine göre, haziranda 793 milyar 773 milyon lira olan kredi kartı harcamaları, eylülde 975 milyar 811 milyar liraya ulaştı. Bu dönemdeki artış oranı yüzde 22,9 oldu. Taksitsiz kredi kartı kullanımı eylülde bir önceki aya göre yüzde 35,7 artarak 547,3 milyar TL’ye ulaştı. Taksitli harcamalar ise yüzde 15.11 artarak 428,5 milyar TL oldu. Eylül 2022 -2023 arasında toplam kredi kartı limiti 27 milyar TL arttı. Kredi kartlarından nakit çekim tutarı da 12 milyar TL’lik artış gösterdi. Ekonomik kriz nedeniyle kredi kartına dayanan 10 vatandaşın yaklaşık 4’ü borcunun sadece asgarisini ödeyebilirken, yaklaşık 1’i ise hiç ödeme yapamıyor. İcra dairelerine düşenlerin sayısı da katlanıyor.

İktisatçı Dr. Erkin Başer, Merkez Bankası’nın politika faizlerini artırmasıyla diğer tüm faizlerin buna paralel artış gösterdiğini belirterek, bu durumun yatırım yapmayı güçleştirdiğini ve tüketicilerin borçlarının artmasına sebep olduğunu söyledi. Başer, bu durumu tüketicilerin ileride daha pahalı olacak ürünleri almaya yönelttiğini vurgulayarak, “Her tüketim gayreti enflasyonu arttırmaya devam eder “ifadesini kullandı.

Artan faizlere rağmen kredi kartı kullanımındaki artışın bir diğer nedeni ise mevcut ekonomi politikaları. Başer, ekonomi yönetiminin tüketimin azalmasını ve ekonominin yavaşlamasını istediğini belirterek, “İşçiler düşük gelire sahip. Asgari ücret bir çırpıda bitiyor ve insanlar gelecekteki gelirlerinden borçlanıyorlar, bunun en tipik örneği kredi kartı harcamaları ve taksitli harcamalar” dedi.

Prof. Dr. Şenol Babuşçu ise artan faizlere rağmen kredi kartı kullanımının azalmamasını, alım gücünün düşmesinin bir sonucu olarak yorumladı. Babuşçu, “Aldıkları gelir temel ihtiyaçlarım karşılamadığı için yurttaşlar kredi katlarına yükleniyor. Burada faiz düşünülmüyor, temel ihtiyaçları karşılamak ön planda” dedi. Babuşçu, faizlere rağmen kredi kartı kullanımının ancak bir süreliğine sürdürülebilir olduğunu belirterek, bu süreçte tüketicilerin gecikme faizi yükü altında ezileceği görüşünde.

TÜİK’in açıkladığı verilerin yüzde 65’lerde olduğunu ancak tüketicinin hissettiği enflasyonun yüzde 140’lara dayandığım vurgulayan Babuşçu, maaşlara TÜİK verilerine göre zam yapıldığına dikkat çekti. Babuşçu, “Yurttaşlar aradaki enflasyon farkını kredi kartları ile kapatmak zorunda kalıyorlar” dedi. Eriyen ücretlere ve artan faizler karşısında tüketiciler farklı stratejiler geliştirerek hayatta kalmaya çalışıyor. Emekli maaşıyla geçinen vatandaş, artan yük karşısında kredi kartım kenara koyanlar arasında. Vatandaş, “Nakit param varsa alabildiğim kadarını alıyorum ama artık kredi kartı kullanmıyorum çünkü ödeyememekten korkuyorum. Bir evim var ona da haciz gelirse ne yapacağım? Ev kiraları da almış başını gidiyor” sözleriyle durumunu özetledi.