FAO’nun açıkladığı temmuz ayı Gıda Fiyat Endeksi’ne göre, gıda fiyatları temmuz ayında aylık bazda yüzde 8.6’lık düşüş gösterdi.

Yıllık bazda ise yüzde 13.1’lik artış kaydedildiği belirtildi. Temmuz ayında ortaya çıkan tablo her ne kadar pozitif olsa da gübre fiyatları ve küresel ekonomik konjonktürdeki durum nedeniyle belirsizliklerin devam ettiğine dikkat çekildi.

Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), temmuz ayına ilişkin Küresel Gıda Fiyat Endeksi’ni açıkladı. Temmuz ayında gıda fiyatları aylık bazda yüzde 8.6 gerilerken; veriler, yıllık bazda halen yüzde 13.1’lik artışı ortaya koydu. Temmuz ayındaki düşüş, bitkisel yağ ve tahıl endekslerindeki önemli düşüşlerin öncülüğünde gerçekleşti. Dört aydır düşüş eğilimindeki endeks temmuzda, Ekim 2008’den bu yana en sert gerilemeyi gösterdi.

FAO Baş ekonomisti Maximo Torero, düşüşü pozitif karşılarken, belirsizliğin sürdüğüne dikkat çekti: “Gelecekteki üretim beklentilerini ve çiftçilerin geçim kaynaklarını etkileyebilecek yüksek gübre fiyatları, küresel ekonomik görünümdeki tablo ve küresel gıda güvenliği için baskı oluşturan kur hareketleri başta olmak üzere birçok belirsizlik devam ediyor” dedi.

TAHIL KORİDORU

FAO Hububat Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 11.5’lik düşüşle temmuz ayında ortalama 147.3 puan olarak gerçekleşti. Yıllık bazda yüzde 16.6 yükseliş dikkat çekti. Buğday fiyatları düşüşe öncülük ederken; Rusya ve Ukrayna arasında yapılan anlaşmanın ve Ukrayna’nın tahıl ihracatının yeniden başlayacağına yönelik adımlarla fiyatlar, temmuz ayında yüzde 14.5’e kadar düştü. Mısır fiyatlarının, Rusya-Ukrayna anlaşmasının yanı sıra önemli üreticilerden Arjantin ve Brezilya’da sezonluk arzın artması nedeniyle yüzde 10.7 düştüğü belirtildi. FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, temmuz ayında bir önceki aya göre, yüzde 19.2 azalarak 10 ayın en düşük seviyesini kaydetti. Ayçiçek yağı fiyatları Karadeniz’de devam eden lojistik belirsizliklere rağmen, azalan küresel ithalat talebi nedeniyle belirgin bir şekilde düşerken; ham petrol fiyatlarındaki düşüş de bitkisel yağda aşağı yönlü baskı oluşturdu.

ŞEKERDE KURAKLIK ETKİSİ

FAO Şeker Fiyat Endeksi’nde ise haziran ayına göre yüzde 3.8’lik düşüş kaydedildi. Hindistan’da artan ihracat ve üretimdeki pozitif yönlü beklentiler dünya şeker fiyatlarındaki düşüşü etkiledi. Avrupa Birliği ülkelerinde görülen Kuraklık ise şeker pancarı rekoltesine ilişkin endişeleri arttırdı. Temmuz ayında FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi’nde yüzde 2.5’lik düşüşe süt tozu ve tereyağı fiyatları öncülük etti, peynir fiyatları sabit kaldı. FAO Et Fiyat Endeksi de büyükbaş, küçükbaş ve domuz etlerine yönelik ithalat talebinin zayıflaması nedeniyle temmuz ayında yüzde 0.5 düştü. Gıda Fiyat Endeksi, haziranda bir önceki aya göre yüzde 2.3 düşüşle 154.2 puana gerilemişti. Endeks, Haziran 2021’e göre ise yüzde 23.1 yükselmişti. Hazirandaki düşüşte, bitkisel yağlar, hububat ve şekerdeki gerilemeler etkili olurken; süt ürünleri ve et fiyatları ise artış göstermişti.

SON 10 YILIN EN SERT GERİLEMESİ

“Endeksin bu yıl art arda 5’inci dönemde de gerilemesinin başlıca nedeni temel tahıl ve bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüş oldu” diyen FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık temmuz ayı endeks verilerine ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu iki kalemdeki fiyat düşüşleri endeksin son 10 yılın en sert aylık düşüşünü gösterdi. Türkiye ve Birleşmiş Milletler ’in aracılığıyla Rusya ve Ukrayna arasında imzalanan ve kamuoyunun ‘tahıl koridoru’ haberleriyle aşina olduğu anlaşmanın piyasalara olumlu etkisini kısa sürede gözlemledik. FAO olarak, küresel gıda güvenliği için ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasını her zaman destekledik ve bu konuda da çağrılar yapıyoruz. 2022’nin ikinci yarısında, gıda fiyatlarının temel olarak, ticaret yollarının açık kalması, mevcut çatışmaların seyri ve hasat mevsiminin nasıl geçeceğine bağlı olarak değişkenlik göstermesini bekliyoruz.”