GELİR DAĞILIMINDA TÜRKİYE KÖTÜLERDEN
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı OECD´nin Büyümeye Geçiş raporuna göre Türkiye, gelir dağılımındaki adaletsizlikte OECD ortalamasının üzerinde. Türkiye; gelir adaletsizliğinde en alttaki bölümde Şili, İsrail, Meksika, Portekiz ve ABD ile birlikte yer aldı. Bu ülkelerde ve Türkiye´de emek, sermaye ve serbest meslek gelirlerinde yüksek yoğunlaşma görüldüğü, yoksulluk oranlarının da yüksek olduğu belirtildi.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma TEŞKİLATı OECD’nin "Büyümeye Geçiş" raporuna göre Türkiye, gelir dağılımındaki adaletsizlikte OECD ortalamasının üzerinde. Türkiye; gelir adaletsizliğinde en alttaki bölümde Şili, İsrail, Meksika, Portekiz ve ABD ile birlikte yer aldı. Bu ülkelerde ve Türkiye’de emek, sermaye ve serbest meslek gelirlerinde yüksek yoğunlaşma görüldüğü, yoksulluk oranlarının da yüksek olduğu belirtildi.
OECD’nin raporuna göre, Türkiye’de gelir dağılımındaki uçurum biraz azalsa da hâlâ çok büyük
Gelir adaleti yok
Türkiye için öncelikler ve yapılanlar
Türkiye ile ilgili bazı saptamalar şöyle:
* "OECD Büyümeye Geçiş 2012" raporunda eğitim ve emek piyasası alanlarında önceki yıllarda Türkiye için dile getirilen tavsiyeler ve gerçekleştirilenler, "Göstergelerle desteklenen öncelikler" başlığı altında şöyle sıralandı:
* EĞİTİMde başarıyı arttırır»2009,2011) Tavsiyeler: Vergi tabanını geni mek suretiyle yüksek nitelikli eğitim alma olanağını arttırın ve finanse edin. Müfredatı işgücü piyasası gereksinimlerine göre gözden geçirin. Okul bütçelerini öğrenci başına yapın ve onlara daha büyük yönetim sorumluluğu ve hesap verilebilirliği tanıyın. Yeni üniversitelerin bütçeleri yeterli olmalıdır.
Alınan önlemler: Ulusal bir beceri sınıflandırma sisteminin oluşturulması, mesleki okul müfredatlarının yeni vasıf grupları itibarıyla gözden geçirilmesi ve yeni meslek kursları için işverenlerle daha yakın işbirliği yapılması dahil, 37 öncelikli bir Mesleki EĞİTİM ve İstihdam Bağlarını Güçlendirme Eylem Planı 2010’da çıktı,
* Emeğin asgari maliyetini düşürün. (2007,2009,2011) Tavsiyeler: Resmi asgari ücret artışını sınırlayın ve bölgelere göre farklılaştırın. Sosyal güvenlik primlerini azaltın ve en azından geçici indirimlerin bir bölümünü kriz dör kalıcı hale getirin.
Alınan önlemler: 2008de işverenlerin sosyal güvenlik prim oranları yüzde 19.5’ten yüzde 14.5’e düşürüldü. Genç ve kadın işçi istihdamında İlk yıllarda (2015’e kadar geçerli olacak) ve belli illerdeki emek yoğun sektörlerde prim ödemelerinde de indirime gidildi.
* İş güvencesi mevzuatında reforma gidin. (2007,2009,2011) Tavsiyeler: Kıdem tazminatı ve geçici çalışmada liberalleşme reformlarıyla kayıtlı sektörde iş güvencesi hükümlerini hafifletin. Gönüllü temelde daha esnek îş sözleşmelerine olanak tanıyın.
Alınan önlemler: 2009da özel insangücü ajanslarına geçici emek hizmeti sunma yetkisi veren yasa (kiralık işçi yasası) cumhurbaşkanı tarafından veto edildi. 2011 ‘de geçici işçi sözleşmesi düzenlemedeki kısıtlayıcı koşullar kısmen basitleştirildi.
OECD’ye göre hane halklarının geliri açısından Türkiye ile OECD ülkeleri arasındaki uçurum 2000’li yıllarda azalsa da hâlâ çok yüksek. OECD’ye üye ülkeler arasında yapılan gelir eşitsizliği sınıflamasında, Türkiye alttaki en eşitsiz bölümde, Şili, İsrail, Meksika, Portekiz ve ABD ile birlikte yer aldı. Bu ülkelerle Türkiye’de emek, sermaye ve serbest meslek gelirlerinde yüksek yoğunlaşma görüldüğü, yoksulluk oranlarının da yüksek olduğu belirtildi.
Eşitsiz ve yoksul
ANKA’mn haberine göre, OECD’nin "Büyümeye Geçiş (Going for Growth) 2012" raporu açıklandı. Raporun Türkiye bölümünde, "OECD’nin üst yarısındaki ülkelere göre gelir uçurumu 2000’lerde daraldı ancak hâlâ düşük üretkenlik ve iş planlama seviyesine bağlı olarak çok fazla" denildi.
Rapora göre Şili, İsrail, Meksika, Portekiz, Türkiye ve ABD’de hane halkları arasında işgücü piyasasından kaynaklanan OECD ortalaması üzerinde bir gelir eşitsizliği görülüyor. Düşük istihdam da eklendiğinde, çok sayıda ücret dereceleri ortaya çıkıyor. Sermaye gelirleri ve serbest meslek gelirleri ise küçük bir hane halkı grubuna ait bulunuyor. Bu sınıftaki ülkelerin çoğunda vergi sistemlerinin çapı küçük. Genel olarak hem hane halkı harcanabilir gelirlerindeki eşitsizlik hem de yoksulluk bu ülkelerde OECD ortalamasının oldukça üzerinde bulunuyor.
Raporda "aynı eşitsizlik şemasına sahip ülke grupları" adı altında hane halkı harcanabilir gelirlerinde eşitsizlik görülen ülkeler şöyle gruplandınldı:
* " Yüksek istihdam ve küçük ücret farklılıklannm bulunduğu, vergilerin çok ileriye gitmediği ülkeler: Danimarka, İzlanda, Norveç, İsveç, İsviçre.
* Emek gelirinde orta derecede ücret farklılıklannm, düşük istihdam ya da yüksek part-time çalışma oranlannın bulunduğu ülkeler. Bu ülkelerde yüksek yoğunlukta sermaye ve serbest meslek geliri bulunuyor. Sigorta oranlan ve vergiler çok ileri noktalara gitmiyor: Belçika, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Finlandiya, Fransa, İtalya, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya.
* " Bireysel emek geliri yoğunlaşmıştır, ücretlerde ortalamanın üzerinde bir çeşitlilik gösterir ve düşük istihdam ya da yüksek oranda part-time çalışmaya sahiplerdir. Vergiler çok ileriye gitmemektedir: Avusturya, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Japonya, Kore, Lüksemburg, Polonya, İspanya.
* " Yüksek part-time çalışma oranlannın eşlik ettiği ortalama üzeri ücret çeşitliliği. Vergiler giderek yükselen türde: Avustralya, Kanada, İrlanda, Hollanda, Yeni Zelanda, İngiltere.
* " Emek, sermaye ve serbest meslek gelirlerinde yüksek yoğunlaşma. Yoksulluk oranlan yüksek: Şili, İsrail, Meksika, Portekiz, Türkiye, ABD.