Devlet, işsiz kalan işçilerin mağduriyetini azaltmak için oluşturulan İşsizlik Sigortası Fonu gelirlerinin en büyük ortağı haline geldi. 2007 ve 2008 yıllarında yapılan iki yasal değişiklikle devlete aktanlan miktar 9.7 milyar liraya ulaşırken işçilere ödenen tutar ise yalnızca 3.3 milyar lirada kaldı.

İşçi ve işveren primleri:18.2 milyar lira
Devlet payı:6.1 milyar lira
Gecikme zammı ve ceza gelirleri:576 milyon lira
Faiz geliri:31.9 milyar lira
Gelirler Toplamı:56.8 milyar lira
Fon Giderleri:13 milyar lira
Vergi ödemeleri:1.7 milyar lira
GAP’a yapılan aktarımlar:8 milyar lira
Devlete aktarılan Toplam Tutar: 9.7 milyar lira
TOPLAM VARLIK:43.8 milyar lira 
 
53 milyar lirayı aşacaktı işsizlik Sigortası Fonu’nda temmuz sonu itibarıyla 43.8 milyar lira bulunuyor. Eğer vergi kesintisi ve GAP’a kaynak aktarımı yapılmasaydı bu para asgari 53.5 milyar liraya ulaşacaktı.

Devlete aktarılanlar nedeniyle fondaki anapara eridiği için faiz gelirleri de azalıyor. İşçi ve işverenin parasıyla kurulan ve devletin de katkı sağladığı İşsizlik Sigortası Fonu’nda 1 Haziran 2000 tarihinden itibaren para birikmeye başladı. 2007 yılına kadar 25 milyar liralık büyüklüğe ulaşan fonun elde ettiği faiz gelirlerinden 2007 yılı mart ayından itibaren stopaj alınmaya başlandı.

Fondan 2007’de 295 milyon, 2008’de 466.6 milyon, 2009’da 550 milyon lira, bu yılın yedi aylık döneminde de 397 milyon liralık vergi kesildi. Böylece üç yıllık sürede hazine bonosu ve devlet tahvili faizlerinden elde edilen gelirler için fondan temmuz sonu itibarıyla toplam 1 milyar 708.6 milyon lira vergi alındı.

GAP’A 8 MİLYAR LİRA AKTI

GAP ve DAP gibi kalkınma projelerinin finansmanı amacıyla nema gelirlerinin dörtte birinin bütçeye aktarılması için yapılan kanun değişikliğiyle 2008 yılında fondan bütçeye 1.3 milyar lira kaynak aktarıldı. Geçen yıl yapılan bir başka yasa değişikliğiyle kesinti oranı daha da artırılarak nema gelirinin dörtte biri dörtte üçe yükseltildi.

Böylece bütçeye 2009 yılında 4.1 milyar lira, bu yıl yedi aylık dönemde de 2.5 milyar liralık kaynak aktarımı yapıldı. Fon’un nema gelirlerinden GAP ve DAP gibi kalkınma projeleri için bütçeye aktarılan toplam kaynak tutarı 7 milyar 976 milyon liraya ulaştı. İşsizlik Fonu’ndan, kurulduğu tarihten bu yana toplam 13 milyar 26 milyon liralık ödeme yapıldı. Bunun sadece 3.3 milyar liralık bölümü işsizlere yapılan ödemelerden oluştu. Geri kalan 9.7 milyar liralık bölüm devlete aktarıldı. Bir başka ifadeyle, Fon’dan işçilere 1 lira ödenirken, devlete giden para 3 lirayı buldu.

DEVLET VERDİĞİNDEN FAZLASINI ALDI

Devlet, 2000 yılından bu yana fona toplam 6 milyar 38 milyon liralık katkı payı ödedi. Fondan 2007-2010 yıllarında 9.7 milyar lira alan devlet, verdiğinin yüzde 50 daha fazlasını geri almış oldu. Temmuz ayında çıkartılan kanunla yerli ve yabancı yatırımcılar arasındaki faiz kazançlarında vergi farklılığı giderildi.

Yerli yatırımcıların ödediği stopaj da sıfıra indirildi. Ancak bu düzenleme yapılırken İşsizlik Sigortası Fonu’ndan vergi almaya devam etmek amacıyla sıfır stopaj sadece yerli ve yabancı ‘sermaye şirketleri’ için öngörüldü. Sermaye şirketi durumunda olmayan fon ise eskiden olduğu gibi Hazine bonosu ve devlet tahvili kazançları için yüzde 10 stopaj ödemeye devam edecek. GAP için fonun nema gelirlerinin dörtte üçünün bütçeye aktarılması uygulaması da 2012 yılma kadar sürecek.