FON NEREYE UÇTU
İşsizlik Fonu´nda biriken 43 milyar liranın yalnız 3 milyarı işsize dağıtıldı. Bu paraların nereye harcandığını sorduk .
İşsizlik Fonu’nda biriken 43 milyar liranın yalnız 3 milyarı işsize dağıtıldı. Bu paraların nereye harcandığını sorduk .
İşsizlik Sigortası Fonu, 4447 saI yılı yasaya göre, işsizlere bir süre daha geçinebilmeleri biriktirilen, yüzde bir devletin, yüzde 2 işverenin ve yüzde 1 işçinin parasının katıldığı bir fon. İşsizlikte bir nevi can simidi… Ancak Türkiye İş Kurumu’nun yayımladığı Haziran 2010 İşsizlik Sigortası Bülteni’ne göre fon işsizler lehine çalıştırılmıyor. SIR GİBİ FON Hiriken paraların amaç dışı yerlere gittiği iddiaları etrafta dolanırken, "Fondan 2.2 milyar TL’nin Karayolları Genel Müdürlüğü’ne aktarıldığı" ortaya çıkmıştı. Kalan paranın nereye gittiği ise tam bir sır. Akademisyen ve sendika temsilcilerine fondaki paranın nereye gittiğini sorduk.
ŞULE YILDIRIM 5te GÖRÜŞLER PROF. ALİ RIZA OKUR: Türkiye göreli özerkliğini arttırmak için zaman zaman bu tür girişimlerde bulunuyor. Bu durumu görece özerkliğin arttırması kavramıyla açıklamak mümkün… AZİZ ÇELİK: Fonda büyük miktar kalmasının nedeni fondan yararlanma koşullarının çok ağır ve ödemelerin çok düşük olmasıdır. Her işsiz faydalanamıyor.
DİSK HUKUK DAİRESİ MÜDÜRÜ NECDET OKCAN: Maaşınız ne olursa olsun ödemeler asgari ücretten yapılıyor. Ödeneği ancak 10 aya kadar alabiliyorsunuz. AVUKAT MURAT ÖZVERİ: Fonun amacı dışında kullanılmasını sağlayan geçici 6. maddede, Güneydoğu yatırımları vurgulansa da ucu açık bırakılmış ifadeler de yer alıyor.Fondaki paralar nereye gidiyor, kimse bilmiyor Üç kuruş işçiye, gerisi nereye?
İŞSİZLİK SİGORTASI FONU TAM BİR MUAMMA ‘Bireysel hak arama olanaksız’ İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken paraların nerelere harcandığı tam bir muamma… 8 yılda fonda biriken yaklaşık 43 milyar paranın sadece 3 milyarı aşkını işsizlere dağıtıldı. Kalan paranın nereye gittiği ise sır gibi saklanıyor ŞULE YILDIRIM . şsizlik Sigortası Fonu, 4447 sayılı yasaya göre, I işsizlere bir süre daha geçinebilmeleri biriktiri1 len, yüzde bir devletin, yüzde 2 işverenin ve yüzde bir işçinin parasının katıldığı bir fon. İşsizlikte bir nevi can simidi…
Ancak Türkiye İş Kurumu’nun sitesinde yayınlanan Haziran 2010 İşsizlik Sigortası Aylık Basın Bülteni’ne göre fon pek de işsizler lehine çalıştırılmıyor. Biriken paraların amaç dışı yerlere gittiği iddiaları etrafta dolanırken, "Fondan 2.2 milyar TL’nin halihazırda Karayolları Genel Müdürlüğü’ne aktarılması için hazineye devredildiği" ortaya çıkmıştı.
Başbakan Erdoğan fonun GAP için kullanılacağını da söylemişti ancak GAP Projesi kapsamındaki yatırımlara öncelikli alınan bu para da karayollarına gitti. Hatta Cumhuriyet Gazetesi’nden Murat Kışlalı’nın haberine göre GAP’a giden 167 milyon TL dışındaki para, DSİ, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı, üniversiteler, Yurt-Kur Genel Müdürlüğü, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na gitti. İssizlik Fonu’nda kalan paranın nereye gittiği ise tam bir sır. Akademisyen ve sendika temsilcileri de fondaki paranın nereye gittiğini sorduk. ‘İKTİDARIN DEDİĞİ OLUYOR’ Yeditepe Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Ali Rıza Okur, fondaki paraların yasada yazmadığı şekilde kullanılmasına dair "Bu bizim hastalığımız. Daha önce Sosyal Sigortalar, Emekli Sandığı ve Bağkur fonları kullanılırdı. Şimdi de buna göz diktiler. 4447 sayılı yasada alabilirsin diye düzenleme yok. Elimizde denetleme imkanı da yok. Bu tür kuruluşların özerk olması gerekiyor fakat yönetimlerinde devlet ağırlıklı ve iktidarın dediği oluyor. 12 kişinin altısını devlet seçiyor" diyor. Okur, devlet yatırımlarının işsizlik fonundan karşılanmaması gerektiğini belirterek, "Bu paralar neden bekletiliyor veya nereye gidiyor bilgim yok. İşsizler en fazla dokuz aya kadar faydalandırılıyor. Avrupa’da kimi ülkelerde işsiz kaldığın süre boyunca bile para verilebiliyor.
Geçmişte sosyal sigortalar fonları iyi nemalandırılmadığı için eridi gitti" diye konuşuyor. "İŞÇİNİN PARASINA EL UZATILIYOR" Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri öğretim üyesi Aziz Çelik, "Fonda büyük miktar kalmasının nedeni fondan yararlanma koşullarının çok ağır ve ödemelerin çok düşük olmasıdır. Her işsiz faydalanamıyor" diyor. Çelik, "Hükümet, istihdam paketleri için fondan aldığı kaynağı borç niyetiyle almıyor. Açıklanmayan ‘yeni istihdam stratejisinde’ de aynı şey olabilir. Kanunun amacı, işvereni teşvik ve kamu yatırımları değildir" derken, "Hükümet nasıl bankadaki işverenin parasına el uzatamıyorsa, işçinin birikimine de el uzatamaz. Sendikalar kabahatli, yeterince muhalefet yapmıyorlar" şeklinde konuşuyor. "SORDUK, SÖYLEMEDİLER" DİSK Hukuk Dairesi Müdürü Avukat Necdet Okcan ise "Hükümet torba kanunlara koyduğu hükümlerle çeşitli vesilelerle kamuya para aktardı. Esas olan sigorta kapsamındaki işçilere daha fazla ve uzun süreli ödenek aktarımıdır. Maaşınız ne olursa olsun ödemeler asgari ücretten yapılıyor. Ödeneği ancak 10 aya kadar alabiliyorsunuz. Bu süreden daha fazla işsiz kalırsanız yararlanamıyorsunuz" diyor. Okcan, fonun amaç dışı kullanımının bir cezası olmadığını, "Başka bir kanunla işi kılıfına uyduruyorlar" diyor.
Tek Gıda İş Sendikası Genel SEKRETERİ Mecit Amaç ise "Yılda sekiz on gün ya da bir ay çalışan on binlerce işçi hiçbir şekilde fondan faydalanamıyor çünkü 6 ay aralıksız çalışma şartı getirilmiş. Gıda sektörü, mevsimsel ve tarımsal işlerin hiçbiri altı ay çalışamıyor. Paranın başka amaçlarla kullanımı yerine bu şartlar düzeltilsin. GAP’a yatırım istiyorlarsa genel bütçeden yapsınlar" diyor. Amaç, "Her buluşmada hükümete bunu ilettiklerini fakat bugüne kadar dikkate alınmadıklarını" da söylüyor. AVUKAT Murat Özveri: Devlet, genel bütçeden yapılacak harcamayı işçinin işsiz kalması halinde devreye girecek fondan karşılayarak yasa yoluyla işçinin parasına el koymaktadır. Daha vahimi, işsizlik sigortasından yararlanmanın işçiler açısından zorlaştırılmasıdır. Geriye doğru 120 gün prim ödemeyle 600 gün prim ödeme koşulunun birlikte aranması, iş sözleşmesi ancak belirli biçimlerde sona erdirilen işsizlerin yasa kapsamına alınması, sigortanın kapsamını daraltırken, fon erimesin diye kapsamı genişletmeyen iktidarın, parayı amacı dışında kullanması sosyal güvenlik mantığıyla bağdaştınlamaz. İşçilerin bu durum karşısında bireysel olarak yargı yoluyla çqzüm üretmeleri neredeyse olanaksızdır. Sorun tek tek işçilerin değil, sendikaların, kısada tüm işçilerin siyasi iktidara baskı yapıp yasa yolula fonun yağmalanmasının önüne geçilmesiyle çözümlenebilir." "KANUNUN UCU AÇIK" Avukat Murat özveri:Fonun amacı dışında kullanılmasını sağlayan geçici 6. maddede her ne kadar "Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki yatırımlara öncelikli olmak üzere" denilmişse de sonraki gelen cümlede "ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarının finansmanı için" denilerek ucu açık bırakılmıştır. TÜRKİYE İş Kurumu’nun Haziran Bülteni’ne göre "İşsizlik sigortasının uygulamaya başladığı Mart 2002’den 31 Mayıs 2010 tarihine kadar sisteme 2.252.278 kişi başvuruda bulundu. 1.917.517 kişi ise ödenek almaya hak kazandı. Aynı tarihler arasında toplam 3.313 Milyar TL ödeme yapıldı." "Mayıs 2010 sonu itibarıyla ise toplam fon yüzde 32,72 bono, yüzde 58,98’i tahvil, yüzde 1,02’si döviz cinsi tahvil, yüzde 5,95’i mevduat ve 1,3 3’ü de döviz cinsi tevdiat yoluyla nemalandırıldı. Peki sürekli nemalandırılan paranın akibeti ne idi? Neden zamanında işsizlere dağıtılmıyor, insanların mağduriyetleri engellenmiyordu? Bu soruların yanıtları için CHP Denizli Milletvekili Ali Rıza Ertemür’ün Başbakan’a cevaplaması için verdiği yazılı soru önergesinin yanıtını beklemek gerekiyor. İssizlik Fonu’nda kalan paranın nereye gittiği ise tam bir sır. Akademisyen ve sendika temsilcileri de fondaki paranın nereye gittiğini sorduk.
BİRGÜN