Çalışma hayatını olumsuz etkileyecek düzenlemeleri bir bir hayata geçiren hükümet, referandum sonrası için de hazırlık içinde. Sendikaların hak kaybı olduğu takdirde "grev nedeni" olarak gördüğü kıdem tazminatı da bunlardan biri. AKP Hükümeti, 16 Nisan halkoylamasınm ardından kıdem tazminatını fona devredecek düzenlemenin çalışmalarını bitirmeyi hedefliyor. 

 

Hükümet yetkilileri, çalışan kesimin yüzde 86’sını kıdem tazminatını alamadığını öne sürerek kurulacak bir fon sistemiyle bu sorunu çözeceklerini savunuyor. Fakat işin gerçeği pek de öyle görünmüyor. Aydınlıka konuşan Türkiye Barolar Birliği (TBB) Emek Komisyonu Başkanı Avukat Ali Çetin Aygün, işçinin kıdem tazminatında yarı yarıya hak kaybı yaşayacağı gibi iş güvencesinin tehlikede olduğunu vurguladı. 

 

SENDİKAL ÖRGÜTLÜLÜK ZAYIFLAYACAK 

 

Kıdem tazminatının 1936 yılından bu yana en önemli işçi haklarından olduğunu belirten Av. Aygün, fon uygulamasıyla birlikte hakkın kullanımının kısıtlanacağını kaydetti. İşçilerin her bir çalışma yılı için hak ettiği 30 günlük ücret tutarındaki kıdem tazminatı miktarının yarıya ineceğini söyleyen Aygün, şöyle konuştu: "Ama asıl mesele bundan daha vahimdir. Kıdem tazminatı aslında işçiler için iş güvencesi sağlayan bir hak niteliğindedir. İşverenler, işten çıkarma tasarruflarında işçiye ödemek zorunda kalacakları kıdem tazminatı maliyetini nazara almak zorundayken fon uygulamasıyla artık böyle bir maliyet hesabı yapmalarına gerek kalmayacaktır. 

 

Yani kıdem tazminatının fona devredilmesi ile birlikte işçiyi bekleyen en büyük tehlike işsizliktir. Zaten son dönem resmi istatistiklerinde bile yüzde 13’leri bulan yoğun bir işsizlik yaşanmaktır. Kıdem tazminatı gibi bir fren mekanizmasının bulunmadığı bir dönemde işverenler daha ucuza işçi çalıştırmak için kendileri için daha maliyetli işçileri çıkarmaktan çekinmeyecektir. İş güvencesi ortadan kalktığında sendikal örgütlülükler de daha zayıflayacaktır." 

 

 

Hükümetin, 14 yıllık iktidarları boyunca zaman zaman gündeme getirip rafa kaldırdıkları kıdem tazminatını fona devretmekteki ısrarına ilişkin de değerlendirmede bulunan Aygün, şu ifadeleri kullandı: "Kıdem tazminatının ortadan kaldırılması işverenlerce öteden beri ısrarla dile getiriliyordu. Bu ısrarın nedeni kıdem tazminatının işverenler için maliyet oluşturmasıdır. Hükümet, şimdi işçiler aleyhine düzenlemelere imza atarak bu işverenler üzerindeki maliyetleri düşürecek, bu da doğal olarak işçinin hak kaybına neden olacaktır. Hükümetin bu fon uygulamasıyla hedeflediği başka bir husus da işsizlik sigortası fonları gibi zaman zaman başvuracağı, el atacağı ikinci bir fon yaratmaktır." 

 

Çalışma Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’nun kıdem tazminatının fona devriyle ilgili çalışmaların halkoylamasından sonra tamamlanacağına ilişkin açıklamasına da değinen Aygün, referandum sonuçlarının bu düzenlemeye etkilerinin olacağı görüşünü paylaştı. Aygün, şu değerlendirmede bulundu: "Referandum sonucu elbette hükümetin bütün politikaları gibi kıdem fon uygulaması ile ilgili çalışmasına da etki edecektir. ‘Evet’ oyları daha çok çıkarsa bir defa sistem değişikliği söz konusu olacak kıdem tazminatı ve diğer işçilik hakları Cumhurbaşkanı kararnamesine konu edilebilecektir. Dolayısıyla iktidar bakımından her şey daha kolay olabilecektir. Bu nedenle özellikle işçilerin bu oylamada bütün bunları gözeterek hareket etmesi gerekir.

 

 

Kıdem tazminatını alamayanlara yönelik hak kaybı yaşanmadan, fon dışında, başka düzenlemeler de yapılabileceğini belirten Av. Aygün, "Hükümet bir yıldan az süreyle çalışanlarla, kapanan, iflas eden işyerlerindeki işçilerin kıdem tazminatından yararlanamadığını; herkesin yararlanabileceği bir sistem kurmak istediğini söylüyor. Kuracağı sistem de bu hakkı tırpanlıyor. Oysa basit yasal düzenlemelerle bütün işçilerin kıdem tazminatı hakkından yararlanması sağlanabilir" dedi. Aygün, şu önerilerde bulundu: "Kıdem tazminatını hak etmek için bir yıldan fazla çalışma koşulu ortadan kolaylıkla kaldırılıp tüm işçilerin çalıştığı süreye göre tazminatı hak etmesi sağlanabilir. Yine iflas eden, kapanan işyerleri için halen mevcut ücret garanti fonu kullanılabilir. İcra ve iflaslarda işçilik alacakları en öncelikli alacaklar haline getirilebilir. Bütün bu tedbirler hem yakınmaları kaldıracaktır hem de kıdem tazminatı hakkını tırpanlamadan var olan sorunları çözecektir. Basın çalışanlarının kıdem tazminatını hak etmesi için getirilen beş yıllık sürenin de kaldırılması adaletli olacaktır."