Para Politikası Kurulu’nun yarın yapacağı toplantıda keskin faiz artışı kararı bekleniyor. Prof. Dr. Özatay, “Sadece faizi artırarak yapılacak bir programda fatura her türlü halka kesiliyor” dedi.

Yeni ekonomi yönetiminin ilk faiz kararı yarın belli olacak. Ekonomi çevrelerinde Para Politikası Kurulu’nun (PPK) yeni politika faizini yüzde 20-25 arasında belirleyeceği yönündeki beklentiler dillendiriliyor.

TÜİK’in son rakamlarına göre enflasyon yüzde 39.5, gıda enflasyonu yüzde 55 seviyesinde bulunuyor. Buna karşılık politika faizi 24 Şubat’ta yapılan son indirimden bu yana yüzde 8,5’da tutuluyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “rasyonel politikalara dönülecek” ifadesiyle faiz artışına kesin gözüyle bakılmaya başlandı. Şimşek ile Merkez Bankası (MB) Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın ekonomi politikalarında yapacağı değişiklikler ve yüzde 8,5 olan politika faizine yönelik MB PPK’dan çıkacak karar merakla bekleniyor. Faizlerin yükselmesine kesin gözüyle bakan yabancı kurumlar ve ekonomistler oran konusunda yüzde 20 ile yüzde 40 rakamlarını dillendiriyor.

Yüksek faiz artışı en başta kredi kartı ve kredili mevduat hesabı (KMH) faizini etkileyecek. Kredi kartı ve KMH faizi, politika faizine dayalı olarak hesaplanan referans faiz oranı ile belirleniyor. Şu anda referans faiz oranı yüzde 0,81. Buna göre politika faizinin yüzde 20’ye çıkması durumunda Aralık 2022’den bu yana yüzde 1,36 seviyesinde olan kredi kartı ve KMH faizinin yüzde 2,36’ya kadar çıkması bekleniyor. Politika faizinin yüzde 25’e çıkması durumunda ise yüzde 2,81’e yükseleceği tahmin ediliyor.

KREDİ KARTLARI ŞİŞTİ

Son dönemde en ucuz borçlanma aracına dönüşen kredi kartlarında faizlerin artması doğrudan yurttaşın borç yükünü artıracak. Aylık yüzde 1,36’lık faiz oranının diğer kredilere göre düşük kalması nedeniyle yurttaş ihtiyaçlarını karşılamak için kredi kartlarına sarıldı. Borçla geçinmeye çalışan halkın kredi kartı harcamaları her geçen gün arttı. Yılın ilk 4 ayında kredi kartıyla yapılan işlem tutarı 1 trilyon 663 milyar 469 milyon 430 bin TL’ye ulaştı. Kredi kartıyla yapılan ödemeler Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 114 artarak 422,3 milyar liraya ulaştı.

TBB Risk Merkezi’nin verilerine göre, Nisan 2022’de ortalama 7 bin 561 lira olan kişi başı kredi kartı borcu riski bir yılda yüzde 59,3 artarak 18 bin 607 liraya yükseldi.

FAİZ ARTIŞI DÜZELTMEZ

Eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fatih Özatay, ekonomideki sorunların sadece faiz artışı ile düzelebilecek türden olmadığını bildirdi. Ekonominin çok büyük sorunları olduğunu kaydeden

Özatay, bunları şöyle sıraladı: “Düşük ücretle kuru yükselterek ihracat yapan, böyle ayakta kalmaya çalışan bir sanayi yapısı var. Bunu faizle kurla çözmek mümkün değil. Öte yandan yüksek enflasyon var. Bankaların, şirketlerin bilançolarını bozan bir dolu karar var. Ücretler düşük, cari işlemler açığı var, finanse etmekte zorlanıyoruz. Bu da kura yukarı doğru baskı yapıyor. Bütçe açığı depremin de etkisiyle büyüdü. Bunların hepsini birden sadece faiz artırarak çözmek mümkün değil.”

Kredi kartı faizlerinde yaşanacak artışın halkın borçlarını arttıracağına dikkati çeken Özatay, “Diğer türlü de enflasyon fırlıyor, yoksulluk artıyor. Yüksek enflasyon düşük gelirliyi, asgari ücretliyi vuruyor. Sonuçta maliye politikası kullanılarak daha düşük gelirlilerin zararını azaltacak uygulamalar yapılabilir ama ortada sadece faiz tartışması var. Herkes faizi bekliyor. Sadece faizi artırarak yapılacak bir programda fatura her türlü halka kesiliyor” ifadelerini kullandı.

Seçim öncesi Millet İttifakı’nın hazırladığı ekonomi programını hatırlatan Özatay, “Öyle bir programda fatura çok acı değildi” dedi. Özatay, temel sorunlar ortada kaldığı için o sorunların yarattığı etkilerin de kaldırılamadığını belirtiyor.

Sorunların kapsamlı bir programla çözülebileceğini kaydeden Özatay, “Para politikası bunun olmazsa olmaz bir parçası olur. Faizleri artırmak gerekiyor ama tek başına faizleri artırmakla çözülecek bir durum söz konusu değil. Henüz bir program açıklanmadı, önemli olan kapsamlı bir program ortaya konulması” şeklinde konuştu. Şimşek’in ‘rasyonel politikalar’ vurgusuna da dikkati çeken Özatay, “Rasyonel, akla uygun demek. Demek ki daha öncekiler akla uygun değilmiş. Ancak kadrolarda da sadece bakanlar düzeyinde değişiklik oldu. Eski devam ediyor. Böyle olunca da sadece faize ve kura sıkıştırılmış bir ekonomi yönetimi var” diyor.