Pandemi nedeniyle Türkiye genelinde binlerce şirket, beyaz yakalı çalışanları için ‘evden çalışma’yı kalıcı hale getirdi. Ancak ‘evden çalışma’ uygulaması, evlerini ofise çevirmek zorunda kalan çalışanlar için ciddi hak kayıplarını da beraberinde getiriyor.

DW Türkçe’nin haberine göre şirketler bu dönemde maliyetlerinde ciddi iyileşme sağlarken, çalışanların giderleri üzerine internet, elektrik gibi faturalar da yüklendi. Uzmanlara göre pandemi nedeniyle giderek yaygınlaşan ‘evden çalışma’ konusunda yeni bir iş hukukuna ihtiyaç var.

İŞÇİLER KARŞILIYOR

Sosyal politikalar uzmanı Doç. Dr. Aziz Çelik, “Yol açısından, yemek giderleri açısından, büro masrafları açısından, büro kiraları açısından şirketlere önemli ölçüde avantaj sağladığını söyleyebilmek mümkün. Şirketlerin tasarruf ettiği bu maliyetleri çalışanlar üstlenmek zorunda. Uzaktan çalışma sırasında işçilerin kullanacakları donanımlar, bilgisayarlar veya diğer ek aygıtlar, evlerinde kullanacakları internet ve benzeri giderler şu anda işçiler tarafından karşılanıyor” ifadelerini kullandı.

‘MALİYET İŞÇİYE YÜKLENEMEZ’

Çalışma hayatı uzmanı Avukat Dr. Murat Özveri, evden çalışmanın Türkiye’de uygulanış biçiminin yasalarda çizilen çerçeveye uymadığını söyledi. Şu anda Türkiye’de evden çalışmayı kalıcı hale getiren şirketlerinin neredeyse tamamının İş Kanunu’nda belirlenmiş ‘çalışma süreleri’ne dair emredici yasalara aykırı hareket ettiğini ifade eden Özveri, şunları söyledi: “Evden çalışmada da haftalık çalışma süresi 45 saattir. İşçi 45 saatin üzerinde çalışmaya zorlanamaz. Eğer çalışacaksa fazla mesai hakkının da devreye girmesi gerekir. İşveren bu yasal çerçevenin neredeyse hiçbirisine uymamaktadır. Çalışanlar sabahın 7’sinden akşamın 8’ine, 9’una kadar, bilgisayar başında evden çalışmaya zorlanıyorlar. Ayrıca giderek kabaran internet ve elektrik faturaları da var. Evden çalışanlar, faturalarında aylık 100-300 TL arasında değişen miktarlarda ek yüke katlanmak zorunda kalıyor. İşverenin bilgisayar, internet paketi, elektrik ve doğalgaz gibi enerji gereksinimlerini sağlamakla yükümlü. İşveren bu maliyetleri evden çalışmada işçiye yükleyemez. Yüklemesi, yasaya aykırı bir uygulamadır” diyor.

YETERLİ DEĞİL

Yasal düzenlemelerin yeterli olmaması nedeni ile çalışanların her geçen gün hak gasbı ile karşı karşıya kaldığını vurgulayan Doç. Dr. Aziz Çelik, şu ifadeleri kullandı: “Bunu önlemek için bir an önce uzaktan çalışmada işçi haklarını koruyacak ve hak kayıplarını önleyecek düzenlemelerin yapılması, işçilerin uzaktan çalışırken kullandıkları gereçlerin, yaptıkları masrafların, evin iş yerine dönüşmesinden kaynaklı yüklerin işveren tarafından karşılanması sağlanmalıdır.”