29 Mart 2017
ET FİYATI ENFLASYONU KATLADI
Hükümet sınırsız ekonomik ve politik yetki peşinde koşarken halk tenceresini kaynatmanın derdine düştü.
Hükümet sınırsız ekonomik ve politik yetki peşinde koşarken halk tenceresini kaynatmanın derdine düştü. Kırmızı ve beyaz etin kilosu 2016 yılında yüzde 18 arttı. Fiyatlar yüzde 9,22 olan 2016 yılı enflasyonunu katladı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre kültür sığırı fiyatları, 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 24,8 artarak ortalama 5 bin 161 liraya, yerli sığır fiyatları da yüzde 26,3 artarak 3 bin 126 liraya tırmandı. Küçükbaş hayvan fiyatlarına bakıldığında; merinos koyun fiyatında yüzde 14,9, yerli koyun fiyatında yüzde 16,5, tiftik keçisi fiyatında yüzde 23,2 oranında artış görüldü.
Sütte üretici mağdur oldu
Büyükbaş hayvan fiyatlarındaki artışa karşın, inek sütü fiyatı 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,8 azalarak 1,15 liraya inerken, koyun sütü fiyatı ise yüzde 11,6 artarak 224 liraya çıktı. Marketlerde ise sütte fiyat artışları yaşandı. Süt üreticileri, maliyetlerinin artmasına karşın fiyatların yerinde kalmasına tepki gösteriyordu.
Fiyatlar cep yakıyor
Kırmızı et fiyatlarına bakıldığında ise tablo oldukça ağır. Sığır eti üretici fiyatı yüzde 18,4; koyun eti fiyatı yüzde 17 arttı. Piyasada sığır eti ortalama 25,03 liradan, koyun eti ise 24,24 liradan satıldı. Kümes hayvanlarından et tavuğu fiyatı yüzde 17,8 artarak ortalama 13,92 liraya ve yumurta tavuğu fiyatı yüzde 17 artarak ortalama 15,45 liraya yükseldi.
Stok değeri arttı
Türkiye’deki toplam canlı hayvan stokunun değeri 2016 yılında 89,9 milyar liraya yükseldi. Bu dönemde büyükbaş hayvanların değeri bir önceki yıla göre yüzde 27,2 artarak 62,7 milyar liraya, küçükbaş hayvanların değeri de yüzde 12,3 artarak 22 milyar liraya ve kümes hayvanlarının değeri yüzde 23,4 artarak 4,9 milyar liraya çıktı.
Hayvansal ürün üretim değeri 2016 yılında yüzde 11,7 artarak 62,2 milyar liraya ulaştı. Bu dönemde süt üretim değeri 24,3 milyar liraya, bal üretim değeri 2,6 milyar liraya, yumurta üretim değeri 5,6 milyar liraya ve kırmızı et üretim değeri 29,2 milyar liraya yükseldi.
***
Fiyatlar neden artıyor, kazanan kim?
Hükümetin tarım ve hayvancılıkta uyguladığı yanlış politikalar hayvancılıkta fiyatların sürekli artmasına yol açıyor. Son 1 yılda yem fiyatları yüzde 40 artış gösterdi. MALİyetlerde yaşanan artışı aynı oranda fiyatlara yansıtamayan üreticiler iflasın eşiğinde. Buna karşın et ithal edenler ise süreçten memnun. Fiyatlar yükselince hükümetin sıklıkla başvurduğu hayvan ithalatı hamleleri yerli üreticileri zora sokarken, ithalat firmalarının önünü açıyor. İthalat hamlelerine rağmen fiyatlar bir türlü düşmüyor. Tüketici bir türlü ucuz etle kavuşamıyor.
***
Nohutta güzel günler geçmişte kaldı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, nohut fiyatlarının 12 lira düzeyine yükselmesi, zaman zaman da 20 liraya kadar tırmanmasının, Türkiye’de “üretim azlığı” ve ithalat yapılan ülkelerde “hasadın başlamaması”ndan kaynaklandığını açıkladı. Türkiye’de baklagiller üretiminin yüzde 43’ünü karşılayan nohutta, ekim alanlarının azaldığına dikkat çeken Bayraktar, 2010 yılında 455 bin 690 hektar olan nohut ekim alanlarının, 2016 yılına kadar yaklaşık yüzde 22,8 azaldığını ve 351 bin 687 hektar düzeyine indiğini vurguladı. Türkiye’nin dünyanın önemli nohut üreticilerinden olduğuna işaret eden Bayraktar, Irak ve İran’ın olağanüstü nohut talebi dolayısıyla 1990’lı yıllarda 860 bin nohut üreten ve dünya ihracatının yüzde 62’sini karşılayarak birinci olan Türkiye’nin ihracattaki payının yüzde 1’e, sıralamadaki yerinin de 11’inciliğe indiğini söyledi.
