Mutfakta enflasyon yangını sürüyor. Kriz koşullarında evine ekmekte götürmekte zorlanan vatandaşın derdine “Enflasyonla Topyekun Mücadele” de çare olamadı. Dün TÜİK’in açıkladığı tüketici fiyatları endeksi istatistiklerine göre kurumun sepetinde yer alan 407 maddenin yüzde 49’u (202 mal ve hizmet) zamlandı. 161’inin fiyatı ucuzladı. 44 maddenin ortalama fiyatı ise değişmedi. Enflasyonun yıllık düzeyde 16 yılın rekorunu kırdığı ekim ayında sepetteki maddelerin yüzde 80’i zamlanmıştı.

 

 

Aralıkta tüketici fiyatları endeksinde yüzde 0.40 düşüş yaşandı. Detaylara baktığımızda; düşen petrol fiyatları ve dolar kuru nedeniyle enerji maliyetlerinin aşağı gelmesi sayesinde ulaştırmada yüzde 2.56 gerileme oldu. Ancak ne şehir içi toplu taşıma, ne şehirler arası otobüs yolculukları ne de uçak veya tren biletlerinde indirim olmadığı için özel aracı olmayan vatandaş için ulaştırmadaki bu düşüş bir anlam ifade etmiyor. Aralıkta aylık bazda en çok ucuzlayan diğer ürün grubu ise giyim. Gerek enflasyonla mücadele, gerek Kara Cuma adı verilen stok eritme kampanyası, gerekse yurttaşların zaten kışlık alışverişlerini eylül-ekim aylarında yapmaları sebebiyle giyim ve ayakkabıda yüzde 4.08 düşüş gözlendi. Yani geçici bir durum söz konusu.

 

Ekonomik krizlerde yurttaşlar dışarıda yeme içme, eğlence harcamalarını kısıyorlar. Nitekim tüketici güven endeksindeki kötümser seviyeler de pazarda talebin oldukça düştüğünü ortaya koyuyor. Yurttaşlar zorunlu olmadıkça giyim ve ayakkabı alışverişi de yapmıyorlar. Ancak talebi kısılamayan gıda ve sağlığa baktığımızda aralıkta bu iki gruptaki fiyat artışları sürmdü. Mutfak enflasyonu olarak adlandırılan gıda ve alkolsüz içeceklerin genel fiyatı yüzde 1.08 zamlandı. Sağlıktaki zam oranı 0.62 oldu. Konutta ise yüzde 0.06’lık cuzi bir gerileme yaşandı. Yıllık düzeyde tüketici enflasyonu ekimde ulaştığı yüzde 25.24’lük düzeyden yüzde 20.30’a indi. 12 aylık ortalamaya göre enflasyon yüzde 16.33 olarak kaydedildi. Bu oran son 16 yılın rekoru olaray kayıtlara geçti. AKP döneminin en zamlı yılı 2018 oldu.

 

Yıllık gıda enflasyonu da yıllık manşet enflasyonun üzerinde yüzde 25.11 oldu. Son bir yılda konut yüzde 23.73, sağlık yüzde 16.70, ev eşyası yüzde 31.36, giyim ve ayakkabı yüzde 14.83, eğlence ve kültür yüzde 20.86, eğitim yüzde 10.19 zamlandı. Mobilya ve beyaz eşyanın yer aldığı ev eşyası grubunda ÖTV ve KDV indirimlerine rağmen ucuzlama olmaması dikkat çekti. Taze meyve sebze de son bir yılda yüzde 30.77 zamlandı. Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım tarımdunyasi.net’te kaleme aldığı yazısında 2018’de düşen tarımsal üretime dikkat çekerek fiyat artışlarının nedenlerini sorguladı.

 

 

Aralık ayında fiyatı en çok zamlanan ürün yüzde 36.82 ile patlıcan ve yüzde 32.97 ile salatalık oldu. Fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 17.64 ile portakal ve yüzde 12.80 ile domates oldu.