TÜFE’de 2021’in tahmini yüzde 14.1’e çıkarıldı.

Bu oranda kalabilmek, ikinci altı aydaki artışı yüzde 5.21’de tutmakla mümkün. Temmuzda beklenen yüzde 1.5-2.0 dolayındaki artış ve ekimin klasik yüzde 2 dolayındaki oranı dikkate alınırsa bu pek kolay değil.

-Yüzde 14.1’de kalmayı başarı sayacağız, çünkü oran daha şimdiden yüzde 17.5. Ama değerlendirmeyi biraz da yüzde 14.1’lik tahmine nerelerden geldiğimize bakarak yapmak gerekir. 2021 için ilk TÜFE tahmini yalnızca ama yalnızca yüzde 5.4’tü.

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı.

Çok özet olarak neler mi vardı açıklamada:

– 2021 ve 2022 enflasyon tahminleri yukarı yönlü revize edildi.

– Enflasyonun yılın son aylarında yönünü aşağı çevireceği şeklinde çok olumlu bir tablo çizildi.

– Aynı şekilde cari işlemler dengesinde fazla verileceği söylendi.

– Dolaylı biçimde siyasi bir mesaj verildi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faizin indirilebileceğine dönük açıklamasının ağustos ayı toplantısı öncesinde Merkez Bankası üstünde bir baskı oluşturmadığı, asıl baskının uluslararası piyasalardaki gelişmelerden kaynaklandığı ifade edildi.

– Fiyatlama davranışlarının çok bozulduğu dile getirildi ve özellikle kurdaki artışın bahane olarak kullanıldığı belirtildi ve ticaret ve sanayi odalarının bu konuda duyarlı davranması gerektiğine vurgu yapıldı.

Tahmin yüzde 14.1’e yükseltildi

Başkan Şahap Kavcıoğlu 2021’e ilişkin TÜFE tahmininin yüzde 12.2’den yüzde 14.1’e yükseltildiğini söyledi.

Haziran sonunda yüzde 17.53 düzeyinde bulunan, temmuz sonunda ise yüzde 19’a yaklaşacağı tahmin edilen TÜFE’deki yıllık artışın aralık ayına geldiğimizde nasıl yüzde 14.1’e gerileyeceğinin hesabı Merkez Bankası’nda tabii ki yapılmıştır. Merkez Bankası biraz önce de belirttiğimiz gibi yılın son aylarında fiyat artış hızının belirgin ölçüde düşeceğini tahmin ediyor.

Peki bu nasıl olacakmış… Döviz arzı artacağı için kurdan kaynaklanan maliyet baskısı azalacakmış… En büyük etkenlerden birisi olarak bu dile getirildi.

Döviz arzını artıracak başlıca etken de turizm geliriymiş. Kavcıoğlu’na göre bu yılki turizm geliri 20 milyar doları aşarak 2019’un bile üstüne çıkacakmış. (Sanırız bir dil sürçmesi var, 2019’un turizm geliri 30 milyar doların üstündeydi.)

Ağırlıkla turizm sayesinde döviz geliri artacak, bunun etkisiyle kur artışı yavaşlayacak ya da duracak, belki gerileme olacak, bu da fiyat artış hızına olumlu yansıyacak…

Bu beklenti sizde de biraz Nasrettin Hoca’nın çalı hikayesi benzetmesini çağrıştırdı mı?

İKİNCİ YARI TAHMİNİ YÜZDE 5.21

Merkez Bankası 2021 yılı TÜFE tahminini yüzde 14.1 olarak revize edince yılın ikinci yarısında hangi oranda bir beklenti olduğu da kendiliğinden ortaya çıktı.

TÜFE yılın ilk yarısında yüzde 8.45 arttı. Şu durumda yılın ikinci yarısındaki artış yüzde 5.21 olduğu takdirde yıllık yüzde 14.1’lik tahmin tutacak.

Tabii ki soru kalan altı ayda yüzde 5.21’de kalınıp kalınamayacağı…

Normal bir dönemde; yani kurun hızla artmadığı, faizin görece böylesine yüksek olmadığı, üretici fiyatları ile tüketici arasındaki makasın böylesine açılmadığı bir dönemde altı ayda yüzde 5.21 fiyat artışında kalmak tabii ki pekala mümkün.

Ama biz normal bir dönem yaşamıyoruz ki!

Haftaya belli olacak; temmuzda yüzde 1.5-2.0 arasında bir artış bekleniyor. Ekim ayları klasiktir, yüzde 2 dolayında bir artış olur. Yani bu iki ayın toplamı 3.5-4.0 dolayında bir orana denk gelecektir. Şu durumda bizim kalan dört ay için en fazla yüzde 1.5’lik bir hareket alanımız bulunuyor.

Dedik ya, normal bir dönem için bu hareket alanı yeterli; ama 2021’e kim normal bir yıl diyebilir ki!

BU TABLOYA SORUMLU ARANIYOR!

Varsayalım 2021 tahminini tutturduk, gerçekleşme yüzde 14.1 oldu. Değerlendirmeyi genellikle içinde bulunduğumuz dönemin oranından ya da yıl bitmeden önce oluşabilecek muhtemel oranlardan yola çıkarak yaptığımız için yüzde 14.1’i başarı olarak göreceğiz. Öyle ya, mevcut oran olan yüzde 17.5’e göre yüzde 14.1 başarı sayılır.

İyi de biz bu tahmine nereden geldik, bir de böyle bakmak gerekmez mi?

Merkez Bankası 2021 yılı TÜFE tahminini ilan etmeye 2019’un enflasyon raporlarıyla birlikte başladı. İlk ilan edilen tahmin kaç biliyor musunuz; yüzde 5.4!

Merkez Bankası 2019’un dört enflasyon raporunda ve 2020’in ilk iki raporunda bu oranlara sadık kalmış. Oran geçen yılın üçüncü raporunda yüzde 6.2’ye, dördüncü raporda yüzde 9.4’e yükseltilmiş. Bu yıl açıklanan ilk enflasyon raporunda da 2021 TÜFE artışının hala yüzde 9.4 olarak beklendiğini görüyoruz.

Tahmin ikinci raporda yüzde 12.2 oldu ve nihayet dün açıklanan raporda yüzde 14.1’i gördük.

İşte sorumlusu aranan tablo budur!

Ve öyle bir hale geldik ki neredeyse Merkez Bankası dışında herkes bu sapmadan sorumlu!

Bir tek vatandaşlar kaldı henüz eleştiri okları yöneltilmeyen. Ama yakındır; bir süre sonra “Az tüketseydiniz enflasyon böyle tırmanmazdı” diye vatandaşa yüklenildiğini de görebiliriz.