İstiyorlar ki vatandaşın kafası karışsın! İstiyorlar ki enflasyon oranının düşmesi fiyatların düşmesi sanılsın! İstiyorlar ki enflasyon düşerse vatandaş hayat pahalılığının geride kaldığına inansın ve ona göre davransın.

Düşenin ve artanın ne olduğunu çok iyi bilen bir kesim var. En azından bildiklerini umduğumuz, sandığımız bir kesim… Ama onlar istiyor ki insanların kafası karışsın. İstiyorlar ki “Enflasyon düşüyor” denildi mi vatandaş fiyatların da gerilediğini düşünsün, öyle sansın, kafasında bu yer etsin!

Bu yönlendirmeye inanan, inanmak isteyen ya da gerçekte pek inanmadığı halde bunu söyleyenleri kendine yakın hissettiği için doğru kabul eden mutlaka vardır.

Ama güneş balçıkla sıvanmıyor!

Enflasyon düşerken fiyatlar artıyor!

Hemen hemen her ay güncellediğimiz bir grafiğimiz var. 2022 yılı başından bu yana olan tüketici fiyat endeksini ve bu endekse göre hesaplanan yıllık fiyat artışını gösteren bir grafik…

Grafikteki kutular TÜFE’yi, çizgi ise yıllık fiyat artış oranını gösteriyor.

Tüketici fiyat endeksi tüm mal ve hizmetlerin ortalama fiyat düzeyi. Basite indirmek için siz TÜFE’yi aylık herhangi bir harcamanız gibi varsayabilirsiniz. TÜFE aylık benzin paranız da olur, doğalgaz gideriniz de, sigara paranız da, bebek bezi de, her ne olursa…

Bakın bakalım aydan aya bu gideriniz azalıyor mu?

Sürekli bir artış var değil mi…

Aylık gideriniz artarken yıllık enflasyon oranı ise geriliyor.

Geçen kasımda yüzde 85 ile zirveyi gören yıllık artış oranı martta yüzde 51’e inmiş durumda.

TÜFE, yani herhangi bir tüketim kalemindeki aylık harcamanız enflasyonun zirve yaptığı kasım ayında 1115 lira düzeyindeymiş, örneğin aylık doğalgaz faturanız bu kadarmış.

Mart ayına gelmişiz, yıllık artış yüzde 51’e inmiş ama TÜFE, yani aylık doğalgaz faturanız azalmış mı; ne gezer 1270 liraya çıkmış.

On beş ayda ne oldu?

2022 yılının ocak ayı… Yıllık enflasyon yüzde 49 düzeyinde. Aradan on beş ay geçmiş ve yeniden hemen hemen aynı düzeye inilmiş; mart ayındaki yıllık oran da yüzde 51.

Yıllık enflasyon oranı neredeyse aynı ama TÜFE, yani aylık doğalgaz faturanız nereden nereye gelmiş?

Geçen yılın ocak ayındaki TÜFE 763…

Bu yıl mart ayındaki TÜFE 1270…

Artış oranı yüzde 66…

Peki bu iki tarihteki enflasyon oranları kıyaslandığında bir artış var mı, neredeyse yok…

Ocak 2022 yüzde 49, mart 2023 yüzde 51!

Şimdi bu iki orana bakıp “On beş ayda enflasyon sabit kaldı” denilebilir mi?

Eğer vatandaşı kandırmak istiyorsanız pekala denir.

Peki bu doğru olur mu?

Yanıtı siz verin!

Fiyat artışı dursa bile hayat pahalı

Karıştırılması çok istenen bir başka kavram da enflasyon ve hayat pahalılığı…

Varsayın ki sihirli bir el dokundu ve fiyat artışı durdu, enflasyon sıfır.

Fiyatlar artmıyorken sizin geliriniz de aynı kalıyorsa, ki muhtemelen öyle olur ya da çok az artar, şu anki fiyat düzeyiyle yaşamınızı sürdüreceksiniz demektir.

Peki mevcut fiyatlar ve mevcut gelir toplumun geniş bir kesimi için rahat bir yaşam olanağı veriyor mu?

Temel gıda maddelerine erişmek, sağlıklı beslenmek, mevcut gelir ve fiyat düzeyiyle mümkün mü?

Hele hele bu gelir ve fiyatlarla standart bir kazanca sahip bir hanenin yeni bir otomobil, gönlüne göre bir ev alması söz konusu mu?

Kaldı ki fiyat artışının durduğu, duracağı da yok!

Dolayısıyla fiyat artışı durmayacak da, çok yavaşlasa bile hayat pahalılığı daha çok uzun yıllar sürecek demektir.