Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
23 Ocak 2023
ELE VERİRLER TALKINI, GİDER DÖVİZLE YAPARLAR İÇ BORÇLANMAYI!

Bir yanda liralaşma kavramı, diğer yanda iç borcunun dörtte birden fazlası döviz cinsinden olan Hazne!

ELE VERİRLER TALKINI, GİDER DÖVİZLE YAPARLAR İÇ BORÇLANMAYI!

Yalnızca döviz mi, iç borcun beşte birden fazlası da TÜFE’ye endeksli. Üstelik bu oranlar son dönemde bankalar zorla sabit faizli kamu kâğıdı almak durumunda kaldıkları için böyle.

Yıl 2012… Hazine’nin iç borç stokunda döviz cinsinden olan tutar sıfırlanmış. 387 milyar lira iç borç var ve bunun tümü TL cinsinden. Doğrusu da bu. İç borç alıyorsan kendi paran cinsinden alırsın. Öncesinde döviz cinsinden borç varmış ve o tutar tümüyle ödenmiş ve bitmiş.

Sonraki beş yıl boyunca da döviz cinsinden iç borç alınmamış. 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında da döviz cinsinden borç yok. Sıfır!

2018’de çok küçük miktarda döviz cinsi borç alınmış ama önemsiz.

2019’dan itibaren eski kötü alışkanlığa dönülmeye başlanmış. 2018’de yüzde 1 olan iç borç içindeki döviz cinsi tutarın payı bir yıl sonra yüzde 11.5’e fırlamış.

Hele son üç yıl; 2020, 2021 ve 2022!

Döviz cinsi olan iç borcun toplam iç borca oranı sırasıyla yüzde 25.1, yüzde 29.4 ve yüzde 26.9 düzeyinde.

Ne güzel değil mi!

Vatandaşa dövizinizi satın diyeceksiniz, dövizle borçlanmayın diyeceksiniz, dövizle işlem yapmayın TL kullanın diyeceksiniz, havaya giren birileri akılları sıra dövize ders verdiklerini düşünerek dolar yakacak, kimi burnunu silecek… Bunlar olurken Hazine çaresiz bir şekilde iç borcunun dörtte birden fazlasını döviz cinsinden yapmak zorunda kalacak.

Liralaşmaya Hazine’den başlasanıza!

Sayılar ortada… Hazine’nin 2022 sonunda 1.9 trilyon lira iç borcu var ve bunun 513 milyar lirası döviz cinsinden. Döviz arttı mı faiz isterse yerinde saysın Hazine’nin ödeyeceği tutar artacak.

Hazine’ye dövize endeksli borç verenler ise adeta peşin satan durumunda. Hani klasik bir çizim var ya, veresiye satan, peşin satan diye. Dövize endeksli borç verenler de işte öyle, peşin satan gibi, pek kaygıları yok. Kendilerini bir anlamda garantiye almışlar.

Hazine’nin iç borcunun dörtte birden fazlası döviz cinsinden olunca insan ister istemez şu meşhur “liralaşma”yı düşünüyor. Aslında önemli tutarda TL tasarrufu da dolara endeksleyip, özünde dolarizasyonu artırıp sonra da adına liralaşma denilen politika vardı ya, işte o akla geliyor.

Hadi diyelim gerçekten liralaşma var ve bunu artırmak için uğraşıyoruz. Bu politika Hazine’ye niye uğramıyor? Var mı bu sorunun bir yanıtı?

Yalnızca döviz olsa iyi!

İç borçlanmadaki tek garabet döviz cinsinden borç alınması da değil ki… Bir de TÜFE’ye endeksli borçlanma var.

Her ne kadar son aylarda bankalar düşük faizli Hazine kâğıdı almak zorunda bırakıldıkları için TÜFE’ye endeksli borç stokunun toplam içindeki payı azalmışsa da yine de stokun beşte birden fazlası enflasyona endeksli.

Hazine iç borçlanmada tabii ki borç verenler daha çok kazansın diye TÜFE’ye ve dövize endeksli kağıtlara ağırlık vermiyor.

Sorun, sabit faizli kâğıt satamamak, bu kadar basit.

Enflasyonun seyri tüm beklentileri bozmuş, kimse önünü göremez hesap yapamaz hale gelmiş; daha da ötesi artık enflasyon iyice tırmanmış ama Hazine faizi düşük tutacağım diye ayak diremeye çalışıyor.

Hazine’ye borç verenler, yüzde 85 enflasyon varken bile yüzde 20 faize razı olup parasını bankada tutan vatandaşa pek benzemiyor. Milyarlarca lira için değil yüzdenin, bindenin bile hesabı yapılıyor doğal olarak ve böylesine enflasyonist bir ortamda Hazine’ye borç verirken adeta çatır çatır pazarlık ediliyor.

Kuraldır, istisnai durumlar hariç faizi borç alan değil, borç veren belirler. Borç verenler de kendi açılarından haklı olarak sabit ve düşük faizli kâğıt yerine enflasyona ve dövize endekslenmiş kâğıdı tercih ediyor.

Sonuç ortada… Siz istediğiniz kadar faizi düşürdük deyin, sayılar gerçeği tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor.

Gözler önüne serilen bir diğer gerçek de dövizi hedef tahtasına koyar gibi yapıp bir dizi söylem geliştirdikten sonra mecbur kalınca nasıl da o dövize bel bağlanıldığı…

Ekonomiyi bu hale getirdikten sonra hadi dövize endekslemeden borç alsanıza… Hadi TÜFE’ye endekslemeden borç bulsanıza…

Son dönemdeki düşüş aldatmasın

Hazine’nin borçlanmasında faizin son dönemde hızla aşağı gelmesinin, hatta TL faizin döviz faizinin altına inmesinin nedeni ortada. Bu durumdan kimse pay çıkarmaya kalkışmasın.

Bankalar adeta boğazları sıkılırcasına kamu kâğıdı almak zorunda bırakıldıkları için bu sonuç doğuyor.

Bankaları kendi hallerine bırakın bakalım, bu ortamda, bu enflasyon ve gelecek belirsizliğinin yaşandığı bu koşullarda öyle yüzde 10’dan daha düşük faizli kamu kâğıdı alıyor mu?

Bu durumun faturası da gelecek dönemde çıkacak, o da ayrı!

KAYNAK Alaattin AKTAŞ / Ekonomim.com
DİĞER HABERLER
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI GEBZE ŞUBESİ KONGRE SEÇİM SONUÇ İLANI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI GEBZE ŞUBESİ KONGRE SEÇİM SONUÇ İLANI

Tekgıda-İş Sendikası Gebze Şubesinin 03 Kasım 2024 tarihinde yapmış olduğu 14. Olağan Genel Kurulu toplantısı.

POLONEZ’DE ADIM ADIM ÇÖZÜME
POLONEZ’DE ADIM ADIM ÇÖZÜME

İşe iade ve sendikal hakları için mücadele eden Polonez işçileri dün Ankara’daydı. Çalışma Bakanı Işıkhan, işvereni bizzat arayacağını söyledi. Hem işçi hem işveren taraflarının katılacağı son bir görüşmeyle, işçilerin mücadelesinin çözüme ulaşabileceği belirtiliyor.

SENDİKADAN BEKLENEN
SENDİKADAN BEKLENEN

Yıl 1965. 1952 yılında kurulan Türk-İş’in yönetiminde genel başkan olarak Seyfi Demirsoy ve genel sekreter olarak Halil Tunç var. Bu ikilinin yönetiminde Türk-İş altın yıllarını yaşıyor.

ASGARİ ÜCRETTE SİHİRLİ SAYI 25 AMA HANGİ 25?
ASGARİ ÜCRETTE SİHİRLİ SAYI 25 AMA HANGİ 25?

Ekonomi Gazetesi Ankara Haber Müdürü Hüseyin Gökçe, Ankara Günlüğünde asgari ücretle ilgili masadaki rakamları kaleme aldı.