20 Kasım 2018
DÖVİZ YÜKSELDİ EKONOMİ DURDU AÇIK YÜZDE 36 AZALDI
Türkiye’nin küresel finansal sisteme bağımlılığını gösteren net döviz açığı 9 ayda 123 milyar dolar geriledi.
Türkiye ekonomisi dışarıdan döviz girişi sağlayabildiği ölçüde büyüyor. Ödemeler dengesi tablosunda izlenen sermaye hareketlerine baktığımızda geçen yıl sağlanan yüzde 7.4’lük büyümede döviz girişlerinin etkisi net olarak izlenebiliyor. Bu yılın ikinci yarısında ise tam tersi bir durum söz konusu.
SERMAYE TERSE DÖNDÜ
İlk iki çeyrekte kamu kaynaklarıyla birlikte finansal kesimin sınırlarına kadar zorlanmasıyla elde edilen yüzde 7.3 ve yüzde 5.2’lik ekonomik büyümenin 10 Aralık 2018’de açıklanacak üçüncü çeyrek verisinde daralma sinyali vermesi bekleniyor.
Ödemeler dengesi tablosuna baktığımızda geçen yılın ilk dokuz ayında sağlanan net 34 milyar dolarlık finansman bu yılın aynı döneminde terse döndü ve aynı dönemde net 4.2 milyar dolarlık çıkış oldu. Oysa Ocak-Nisan 2018 döneminde finansman hesabında net 19.3 milyar dolar giriş vardı. Mayısla birlikte denge tersine döndü. Sermaye hareketlerindeki terse dönül etkisini net uluslararası yatırım pozisyonu açığında da gösterdi. Dün Merkez Bankası tarafından açıklanan dokuz aylık tabloya göre döviz açığımız 2017 yılsonuna kıyasla yüzde 36 geriledi.
Yüzde 7.4 büyümenin sağlandığı 2017 yılı sonu itibarıyla döviz açığımız 461.8 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek düzeyine çıktı.
VARLIKLARIMIZ DA AZALDI
Geçen dokuz aylık süreçte sermaye girişlerinin kesilmesi sonucu döviz kurlarının hızla yükselmesi ve beraberinde ekonomideki durgunlaşma neticesinde açık 338.9 milyar dolara çekildi. Açığın azalması yurtdışı yükümlülüklerdeki yüzde 18.6’lık gerilemeden kaynaklandı. Bunun yanında Türkiye’nin yurtdışı varlıklarının da yüzde 2.8 düştüğü görüldü. Eylül 2018 itibarıyla ülkemizin yurtdışı varlıklarının dolar bazında değeri 22.63 milyar dolar, yükümlülükleri ise 565.2 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.
PARA KAÇTI
Yükümlülüklerdeki azalma incelendiğinde doğrudan yatırımlar piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2017 yıl sonuna göre yüzde 42.7 oranında azalışla 112.3 milyar dolara indi. Sıcak para olarak bilinen portföy yatırımları yüzde 23 azalarak 133.5 milyar dolara, bankaların borç stoku da yüzde 9.5 gerilereyrek 85.8 milyar dolara düştü. Varlıklarda ise rezervlerin yüzde 21.4 oranında azalışla 84.7 milyara düştüğü görüldü.
