Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
01 Eylül 2010
DIŞ AÇIK GÜMBÜR GÜMBÜR

Temmuz ayının açıklanan dış ticaret verileri ile birlikte ilk 7 ayın dış ticaret fotoğrafı da ortaya çıktı. İhracat, ithalat ve aradaki farkı oluşturan dış ticaret açığı.

DIŞ AÇIK GÜMBÜR GÜMBÜR

Temmuz ayının açıklanan dış ticaret verileri ile birlikte ilk 7 ayın dış ticaret fotoğrafı da ortaya çıktı. İhracat, ithalat ve aradaki farkı oluşturan dış ticaret açığı. 2009 kriz yılının ardından gümbür gümbür bir ithalat patlaması ve bunu karşılayamayan ihracat sonucu yine gümbür gümbür büyüyen bir dış ticaret açığına işaret ediyor. Öyle ki, bu yılın ilk 7 ayında ulaşılan ithalat ve dış ticaret açığı patlaması, 2003-2010 dönemindeki AKP iktidarının sadece 2008 Ocak-Temmuz periyodunda görülmüştü. O yıl büyük bir cari açıkla sonuçlanmış ve son çeyrekte hatırı sayılır bir sıcak para çekilmesinin de etkisiyle krize sürüklenilmiş, 2009’da ekonomi yüzde 5e yakın küçülmüştü.

Bugünkü gidişat nereye? Açıkça görülüyor ki, yüzde 5e yakın 2009 küçülmesinin ardından başlayan yeni büyüme ivmesi, yapısal özelliğinden dolayı, yine ithalata dayalı bir büyüme ve yine ithalata bağımlı bir çakma ihracatile ilerliyor. Ama büyüme adına ne kaydediliyorsa, geride ciddi bir dış ticaret açığı, akabinde de döviz açığı, yani büyük bir cari açık bırakıyor. Bu cari açığı kapatmanın tek kanalı olarak ulaşılan ise sıcak para Ağustos sonu itibarıyla 100 milyar dolara kadar tırmanan sıcak para girişi, bu çarpık ve o kadar da kırılganlaştıran süreci besliyor. Dünyada, özellikle AB ve ABDde yaşanan resesyon, hatta ikinci bir dip yapma ihtimali ile Türkiye gibi, henüz büyük bütçe açığı ve tehlikeli kamu borcu stoku oranlarına çıkmamış ülkelere sıcak para oluk oluk geliyor. Sıcak paracılar, buralarda hem manevra alanı buluyor hem de görece cazip faiz. Sıcak para oluk oluk aktıkça, döviz kuru da aşağı iniyor, en azından olması gerekenin çok altında kalıyor. Bu da gümbür gümbür ithalata yol açıyor. Yatırım malından tüketim malına kadar her şey ithal ediliyor. İhraç ürünlerin üretiminde kullanılan girdiler, yüzde 70e varan oranlarda, yerli piyasa yerine daha az maliyetli hale geldiği için dışarıdan, özellikle Çinden, G.Koreden, Hindistandan, öteki Asya ülkelerinden getirtiliyor. Bu girdilerle yapılan çakma ihracatın geliri, ithalat faturasının yüzde 65ini bile karşılayamayınca ortaya devasa dış ticaret açığı çıkmaya başladı yine. İlk 7 ayda ithalat 100 milyara yaklaşırken ihracat 65 milyar doları bile yakalayamadı, dolayısıyla dış ticaret açığı şimdiden 35 milyar dolara merdiven dayadı.

***

Dokunulmayan sıcak para girişi ile ucuzlayan kur, Türkiyede üretilen birçok ara malı ve tüketim malının bile ithalatına yol açıyor. Bu yılın ilk 7 ayında 100 milyar dolara yaklaşan ithalatta ara mallarının oranı yüzde 72.4e yaklaşıyor. Bunun içinde Türkiyenin pamuğunu, ipliğini, madenini kullanmak yerine daha ucuza getirildiği için Asyanın kullanılan ara malları var. Yine ilk 7 ayda 13 milyar dolara yakın tüketim malı ithalatı yapıldığı görülüyor. Bu tüketim mallarının çoğu ya yapılmasa da olur ya da Türkiyede üretilen ürünler, dolayısıyla haybeye, şımarık ithalat. Söz konusu ithalat patlamasının içerideki yerli üreticiye kepenk indirdiğini ve bu gümbürtüyle daha çok indirteceğini yine tekrarlayalım. Her kapanan ya da daralan işletme ise yeni işsizler demek, iş bekleyen işsizlerin yüzüne kapanan kapılar demek.

Sıcak para ile afyonlanmış ekonomiyi, her şeyin yolunda gittiğinin hülyası olarak görenler, büyüyen döviz açığı ile, bağımlı hale geldikleri sıcak para bir sabah çekip gittiğinde, altlarından sandalye çekilmiş gibi yere çakılacaklar. Gidişat tam manasıyla bu yönde. Temmuz sonunda ortaya çıkan bu vahim manzarayı kim hayra yoracak, çok merak ediyorum.

mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr

DİĞER HABERLER
İŞ CİNAYETLERİNİN NEDENİ KÂR HIRSI
İŞ CİNAYETLERİNİN NEDENİ KÂR HIRSI

İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışanları Sendikası Genel Başkanı İrfan Sayar, “İş kazalarının sebebi iş güvenliği uzmanları değil daha çok kazanmak isteyen hırslı işverenlerdir. İş güvenliği uzmanlarına ‘Görmezden gel, her şeyi yazma, her şeyi bildirme’ şeklinde baskılar oluyor” dedi.

TÜRKİYE’DE İŞVERENLERİN ÖRGÜTLENMESİ – SEKTÖR DERNEKLERİ
TÜRKİYE’DE İŞVERENLERİN ÖRGÜTLENMESİ – SEKTÖR DERNEKLERİ

Türkiye’de işveren sendikalarının yanı sıra çok sayıda işveren derneği ve vakfı bulunmaktadır. Bunların TÜSİAD, MÜSİAD, TUSKON gibi bazıları kamuoyu tarafından bilinmekle birlikte, diğer işveren dernekleri ve vakıfları da son derece önemlidir.

VELİLER MASRAFLARI KARŞILAYAMIYOR
VELİLER MASRAFLARI KARŞILAYAMIYOR

CHP Çanakkale Milletvekili İsmet Güneşhan, 2023-2024 eğitim-öğretim yılının başlamasının ardından, yaşanan fiyat artışlarını ve iktidarın eğitim politikasını hedef aldı.

GIDA ENFLASYONU, UYGULANAN YANLIŞ POLİTİKALARIN SONUCU
GIDA ENFLASYONU, UYGULANAN YANLIŞ POLİTİKALARIN SONUCU

Yerli üretim ve hayvancılığı desteklemek yerine iktidar ithalata yönelirken, Türkiye’de tarım ve gıda sektörü, son yıllarda pek çok sorunla karşı karşıya.