Devletin tasfiyesi: Taşeronluk -1 Taşeronlaşma, 24 Ocak kararları ve Özal´la geldi. Sonraki bütün hükümetler benimsedi.

Devletin tasfiyesi: Taşeronluk -1 Taşeronlaşma, 24 Ocak kararları ve Özal’la geldi. Sonraki bütün hükümetler benimsedi.

90larda hız kazandı ve bugüne gelindi. "Alt işveren" anlamına gelen taşeronluk, sadece kamuyu tasfiye etmenin ve köle emekçi yaratmanın aracı değüdi. Özel sektörün azgınca sömürüsü için de iştah kabarttı. İşverenler, işyerini 20’şer-30’ar kişilik gruplarla taşerona vererek, sendikalaşmayı önleyebiliyor, sakat ve eski hükümlü çalıştırmaktan, yemek, servis ve SSK priminden, kantin, kreş, emzirme odası açmaktan, işyeri hekimi bulundurmaktan ve 500’den fazla çalışan yerler için şart olan spor tesisleri yapmaktan kurtuluyor, daha az vergi veriyor, sadece taşeronun sözleşmesini feshederek 20-30 işçinin işine birden son verebiliyordu.
 
İşçi ise bütün haklarını kaybediyor, her an işten atılma tehlikesi altında, hem taşeronun hem de asıl işverenin sömürüsüne maruz kalıyordu. Türk-İş 1999 yılında taşeronlaşmaya ve fason üretime karşı mücadele karan aldı ama etkili olmadığı için taşeronlaşma tüm işkollannınyüzde 60’ına, 14milyon ücretlinin 6 milyonuna ulaştı. Taşeronun girmediği yer neredeyse kalmadı. EĞİTİM taşeron işgalinde Öğretmen alımlarında güvencesizlik ve kuralsızlık, kural oldu. Bakanlık, 2003-2009 arasında 478 bin kişiyi istihdam etmiş. Bunların sadece yüzde 31 ‘i; 148 bin kişi kadrolu. Sözleşmeliler yüzde 15 üe 70 bin kişi. Tam 240 bin kişi ile yüzde 50’si, kısmi zamanlı geçici öğretici, ücretti usta öğretici, ders saati üzerinden sözleşmeli ve ayda en fazla 16-17 gün sigortalı olabilen, çok daha az ücret alan öğretmenlerden oluşuyor.

4/C statüsünde ise tam 20 bin kişi çalışıyor. Sağlık örgütleri eylem yapmasın da kim yapsın! Sağlık alanında 2003’ten beri, hizmet alımı ile temin edilen personel sayısı, toplam 300 kişilik istihdamın yüzde 85’ine ulaştı. 110 bin kişi sözleşmeli olarak çalışıyor. Taşeronlarda çalışanların sayısı 11 binden tam 118 bine çıktı. Bu da yetmedi, Sağlık Bakanı’nın genelgesiyle, güvenlikçi, veri giriş elemanı, bilgi işlemci, hastabakıcı gibi sözleşmeülerin maaşları yüzde 30 düşürüldü. Mehekinüiğinin yayılmasıyla ise 25 bin doktor işsiz kalacak.

Kısaca diğer alanlara bakalım: Belediyelerde yüzde 22 ile 50 bin kişi, Gemi inşaatında yüzde 71.4 üe 25.029 kişi, İnşaatta 1.5 müyon çalışanın 1.1 müyonu, Güvenlik, bina ve çevre düzenlemede 634 bin kişi taşeronlarda çalışıyor. Haftaya belediyelerde taşeronluğun hangi boyuta ulaştığım ele alacağım. KAYNAK: Yüdırım Koç – Taşeronluk ve Fason Üretim / Türk-İş Yayınları Taşeronlaştırma – Genel-İş EĞİTİM Dizisi DİSK-AR – Taşeron ve Güvencesiz Çalışma Raporu TÜİK Hane Halkı İşgücü Anketi – Kasım 2010

EMEK KURSUSU mehmetakkaya@aydinlikgazete.com