Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
05 Ağustos 2011
DEĞERLENDİRMEDE DİKKATE ALINACAK GÖSTERGELER

Sınai kuruluşlar, bu bağlamda İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (BBSK) Araştırması sonuçları değerlendirilirken, göz önünde tutulması gereken bazı finansal göstergelere bu yazıda dikkat çekilmeye çalışılmıştır.

DEĞERLENDİRMEDE DİKKATE ALINACAK GÖSTERGELER

Kuşkusuz satış hasılatı (ciro), kâr, varlık (aktif) büyüklüğü, yaratılan istihdam, dışsatım (ihracat) önemli ölçülerdir. Cari oran gibi likidite göstergesi, kuruluşların mali yapısına ilişkin seçilmiş oranlar, değerlendirmede dikkate alınması gereken verilerdir. Bu yazıda daha çok, genel, geleneksel, alışılagelmiş, analizlerde fazla yer bulmayan finansal göstergelere, bu göstergelerin anlamlarına değinilecektir. Özellikle kuruluşların kârlılık ve finansal verimlilikleri değerlendirilirken hesaplanması gereken bu göstergelerin başlıcaları şöyle özetlenebilir:

Makro Ekonomik Kârlılık

Makro ekonomik ya da ekonomik kârlılık diye nitelendirebileceğimiz bu gösterge, bir hesap döneminde yaratılan net katma değerin, ortalama varlık ya da kaynak toplamına oranlanması yolu ile hesaplanmaktadır. (Net katma değer/ort. Varlık-Aktif Toplamı). Bir işletmenin ulusal gelire katkısı, yarattığı net katma değerdir. Kullandığı kaynağa kıyasla göreceli olarak daha yüksek oranda katma değer yaratma, işletmenin makro ekonomik açıdan kârlılığını gösterir. Yaratılan net katma değer, ödenen maaş, ücretler ödenen faizler milli gelir anlamında kârdan oluşur. Ödenen kiralar varsa, bu toplama eklenmesi gerekir. Bir işletmenin milli gelire katkısı, kâr ile bilanço kârı farklı kavramlardır. Bilanço kârı, işletmenin faaliyet sonucu olmayan kâr ve gelirleri, transferleri de içerir. Milli gelir anlamındaki kâr hesaplanırken, bilanço kârının (vergi öncesi kârın) düzeltilmesi gerekir. İşletmenin ödediği gelir veya kurumlar vergisi de milli gelir anlamındaki kâra dahildir.

Ekonomik Katma Değer (EVA-Economic Volue Added)

Bir işletmenin yarattığı ekonomik katma değeri (EVA), kullandığı kaynakların maliyetinden daha fazla kâr sağlaması halinde söz konusudur. Bu anlamda ekonomik katma değer, vergi öncesi kâr – (Özkaynak maliyeti x özkaynak tutarı) – (Borç ortalama maliyeti x borç tutarı) şeklinde hesaplanmaktadır. Ancak özkaynak ve borç maliyetlerini hesaplamakta sorunlar vardır.

Üretimde Tamlaşma

İşletme, üretim için girdileri ne ölçüde işletme dışından sağlıyor, ne ölçüde işletme işi üretiyor? Bu konuda ölçü Brüt Katma Değer (Üretici fiyatlarıyla) / Net Satış Hasılatıoranıdır. Oranın yüksekliği, girdilerin işletme tarafından üretildiğini, üretimde tamlaşma derecesinin yüksekliğini gösterir. Oranın düşük oluşu, düşme eğilimi göstermesi, işletmenin montaj ağırlıklı üretim yaptığını, satışa göre düşük oranda katma değer yarattığını, ulusal gelire katkısının göreceli olarak az olduğunu gösterir.

Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr (FAVÖK-EBİTTA)

Ödenen faizler ve ayrılan amortismanlar, (kur farkları da finansman gideridir) gider olarak yazıldığından dönem kârını etkiler. Bu nedenle işletmelerin mali yapısı, faiz oranı, yabancı para ile borçlu alanlarda, kurlarda oynama, uygulanan amortisman yöntemi, dönem kârını etkiler. Bu nedenle daha çok yabancı kaynakla çalışan ve hızlandırılmış amortisman yöntemleri uygulayan işletmelerde faizlerin yüksekliği, yabancı paraların değer kazandığı dönemlerde, dönem kârı düşük hesaplanır. Buna karşı, faizlerin düştüğü, yeterli amortismanın ayrılmadığı, kur farkının lehe olduğu dönemlerde kârı göreceli olarak yüksek görünür. Ayrıca amortisman gideri, nakit çıkışı gerektirmeyen bir giderdir. Bu nedenle FAVÖK (AFVÖK-EBİTTA), dönem kârına kıyasla daha nesnel bir ölçüdür, karşılaştırmalarda daha anlamlıdır. FAVÖK/Satışlar”, “FAVÖK/Ort. Varlık-(Aktif) Toplamıoranları işletmenin kârlılığını değerlendirme açısından, dönem kârına göre daha anlamlıdır.

Faiz ve Vergi Öncesi Kâr (FVÖK-EBİT)

Bir işletme faaliyetini yalnız özkaynakları ile fonlamaz; kullandığı yabancı kaynaklar, faiz ve kur farkı gibi giderler getirir. Bu nedenle, işletmenin finansal yapısı, faiz oranları, kur farkları dönem kârını etkiler. Kaynak kullanımında etkinlik açısından FVÖK/Ort. Varlık (Aktif) Tutarıanlamlıdır.

Bir ekonominin başarısını, performansını, işletmelerin faaliyet sonuçları belirler. İşletmelerin faaliyet sonuçlarını dikkate almadan ekonomideki gelişmelere ilişkin nesnel değerlendirmeler yapılması eksik olur.

ÖZTİN AKGÜÇ – CUMHURİYET

DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.