15 Ağustos 2020
COVID-19 SÜRECİNİN SENDİKALI YAŞAMA ETKİLERİ
Ülkemizde emek piyasası ve sendikalı yaşamın güncel durumunu gözler önüne seren sayısal veriler her altı aylık dönemlerde açıklanmakta.
Ülkemizde emek piyasası ve sendikalı yaşamın güncel durumunu gözler önüne seren sayısal veriler her altı aylık dönemlerde açıklanmakta. Sendika ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu gereğince işçi sayıları ve sendikaların üye sayılarına ilişkin istatistikler kamuoyu ile paylaşılmakta. Bu istatistiklerden en sonuncusu 2020-Temmuz ayının sonunda açıklandı? Açıklanan veriler ışığında iş kollarının durumları incelendiğinde pandemi süreci ile eşdeğer bir şekilde sendikalı çalışma yaşamının da etkilendiği görülmekte.
COVID-19’un hızla etkilerini artırdığı dönemde emek-iş gücü piyasasının daha az etkilenmesi için bir takım sıralı tedbirler alınmıştı. Bunların en önemlisi; 17 Nisan’da başlayan ve 17 Ağustos’a kadar uzatılan üç aylık işten çıkarma yasağı oldu. 31 Temmuz 2020 tarih ve 31202 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2811 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile İş Kanunu’nun Geçici 10’uncu maddesinde yer alan süreler bir ay daha uzatıldı.
Sonrasında yapılan değişiklikle her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, 17 Eylül 2020’ye kadar ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemeyecek ve yine 17 Eylül 2020 tarihine kadar işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek ancak bu ücretsiz izne ayrılmanın işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermeyecektir. Bugün çalışma yaşamını doğrudan etkileyen düzenlemeler yapılarak işsizliğin önüne geçilmeye çalışılmıştır.
Sendikaların 20 iş kolu sınıflandırmalarına göre bakıldığında özellikle değişimin 2017-Ocak ve 2020-Ocak’ta yayınlanan iki istatistik dönemi ele alınarak bakıldığında sonuçların sendikalı yaşamı ne kadar etkilediğini görebilirsiniz. Özellikle pandemi sürecinde iki iş kolu sağlık ve ilaç sektörünün çalışan sayılarında yaşanan artış ve sendikalı olma durumu yaşanan süreci özetlemektedir.
Pandemi süreci sendikalı çalışan sayılarının azaldığı iş kolları
1. İş kolu olan Avcılık ve Tarım Ormancılık iş kolunda çalışan sayısı artmasına rağmen toplam sendikalı sayısında %4’lük bir azalma olmuştur.
11. Çimento Toprak ve Cam iş kolunda çalışan sayısı artmasına rağmen sendikalı çalışan sayısı % 3 oranında azalmıştır.
13. İnşaat iş kolunda pandemi sürecinde verilen kredi ve destekler nedeniyle sektörde çalışan kişi sayısının ciddi artış gösterdiğini görmekle beraber sendikalı kişi sayısının da azaldığını üye sayıları istatistiğinde görebilmekteyiz.
16. Gemi Yapımı ve Deniz Taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk iş kolunda çalışan sayısı yüzde 9 oranında artmış olmasına rağmen sendikalı çalışan sayısı azalmıştır.
19. Savunma ve Güvenlik iş kolunda hem çalışan sayısı ve sendikalı sayısı azalmıştır.
Pandemi süreci sendikalı çalışan sayılarının arttığı iş kolları
4. Petrol ve Kimya, Lastik Plastik Ve İlaç iş kolunda pandemi döneminde sürecinde etkisi ile çalışan işçi sayısı artmış olmasına rağmen sendikalı sayısı nerede ise sabit kalmıştır.
7. İletişim iş kolunda çalışan sayısı azalmış olmasına rağmen sendikalı işçi sayısı artmıştır.
17. Sağlık ve Sosyal Hizmetler Çalışan sayısı 2020 Ocak ayı istatistiklerinde 468 bin 669 kişiyken 2020 Temmuz ayı istatistiklerin de 514 bin 59 kişiye ulaşmış sendikalı çalışan sayısı da 13 bin 145 kişi olarak ciddi artış göstermiştir.
