Çiftçi temsilcileri borç erteleme yerine işlevsel destek talebini dile getirirken, alım fiyatlarının dünyanın gerisinde kaldığına vurgu yaptı.

Tarım üreticileri, bir yandan özellikle son 1 yıldır hızla artan maliyetlerle uğraşırken, diğer yandan son dönemde yaşanan kuraklığın yaratacağı kaybı telafi etmek için uğraşıyor. Bu kapsamda çiftçilerin merakla beklediği destek alım fiyatları ve kuraklık önlemleri kısa süre önce iktidar tarafından açıklandı. Ancak tarımsal kesimin temsilcileri, açıklanan fiyatların dünya borsalarındaki fiyatların altında kaldığına, verilen desteklerin ise yetersiz ve belirsiz olmasına tepki gösterdi. Öncelikle fiyatları değerlendiren Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş, ekmeklik buğdayda dünya fiyatının ton başına 2 bin 350 lira ile 2 bin 400 lira olduğunu, Türkiye’de açıklanan fiyatın ise 2 bin 50 ile 2 bin 250 TL arasında kaldığını belirtti. Demirtaş şöyle devam etti:

TMO da farkında

“Yıllardır yeterli destek verilmediği için bu yılki fiyatlar iyi gibi göründü. Geçen yıla göre yüzde 30-36 arasında bir artış var. Ancak üretim maliyetleri ne kadar arttı bunu da görmek lazım. Gübre, mazot, zirai ilaç gibi tarım girdilerindeki fiyat artışı geçen yıla göre yüzde 60 oranında oldu. Bu açıdan bakınca fiyatların yetersizliği açığa çıkmış oluyor. Toprak Mahsûlleri ofisi (TMO) durumun farkında olduğu için devletin açıkladığı fiyat üzerine yüzde 2 daha ilave edeceğini duyurdu. Bu da demek ki fiyatın az olduğunun onlar da farkında.” Ayrıca bugün yaşanan salgın ortamında kuraklığın da etkisiyle üreticilerin borç batağında olduğunu ifade eden Demirtaş, çiftçinin üretime başlarken borçla başladığını ve bu borçları hasat zamanı ödediğini hatırlattı. Demirtaş, şu bilgileri verdi:

200 milyar dolar

“Çiftçinin geçen ay sonu itibarıyla kamu bankalarına 137 milyar TL borcu var. Ama biliyoruz ki buna ek olarak bayi ve diğer bankalara olan borçlar da hesaplanınca gerçek borcu 200 milyar TL’nin üzerinde. Şimdi destek paketinde Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçların erteleneceği söylendi. Ancak çiftçi zaten bu borçları ödemek için diğer bankalardan kredi çekmişti. Onlara borcu olduğu gibi devam ediyor. Ya da hiç kredi çekmeyip evini, arabasını satıp üretim yapan çiftçi var demek ki bu çiftçiye hiçbir destek verilmedi. Bu nedenle borç erteleme yerine akaryakıt desteği veya vergi indirimi gibi işlevsel desteklerin daha kapsayıcı olacağını düşünüyoruz.” Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Suiçmez ise sadece kuraklıktan zarar görenlerin borçlarının erteleneceğinin açıkladığına dikkat çekti.

‘Devletten alacaklıyız’

Tarımsal desteklerin yıllardır önemli bir sorun olduğunu belirten TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Suiçmez, 2006’da yürürlüğe giren düzenlemeyi hatırlattı ve şöyle konuştu: “Hükümet kendi dönemindeki yasaya uymuyor. Tarım Kanunu’na göre çiftçiye verilecek destek milli gelirin yüzde Tinden az olamaz. Kanuna uyulsa destek 45.8 milyar TL olmalıydı. Ancak en fazla 28 milyar TL verildi.”