Tarla yerine savaşa gitmek zorunda olan Ukrayna’daki çiftçiler nedeniyle ülkenin tarımsal üretiminde riskler devam ediyor.

FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık, 2022 yılı boyunca gıdada en önemli konunun Karadeniz’deki tedarik hatları olduğunu belirterek, “Ukrayna çiftçisi geçen yıl ektiği ürünlerin tamamını hasat edemedi. Ukrayna’da şu an en büyük risklerden biri çiftçilerin askeri alanda görevlendirilmesi nedeniyle ortaya çıkan işgücü kaybı” dedi.

Pandemi ve 100 günü aşan Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte tarımsal faaliyetlerin önemi ve gıda sektöründeki hassasiyet her geçen gün artıyor. Savaşla gelen buğday krizinin ardından tarımsal üretimin geleceği çok daha önem kazanırken, yıl boyunca bölgeden gelecek haberlerin önemine dikkat çekiliyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık’a göre 2022 yılı boyunca gıdada en önemli gelişme, Karadeniz’deki tedarik hatları olacak: “Bu koridorların yeniden eskisi gibi işlerlik kazanması karar alıcıların en önemli önceliklerinden biri olmalı. Ayrıca Ukrayna çiftçisi geçen yıl ektiği ürünlerin tamamını hasat edemedi. Hasat edilemeyen ürün miktarı yüzde 30 seviyesinde. Tohum, gübre gibi kritik tarımsal girdilere erişim zorluğunun yanı sıra önemli bir risk de çiftçilerin askeri alanda görevlendirilmesi nedeniyle ortaya çıkan işgücü kaybı” diye konuştu.

GÜBRE SORUNU DEVAM EDİYOR

Çatışmaların başlamasının ardından FAO’nun Ukrayna’daki ekiplerini daha da güçlendirdiğini ve özellikle zor durumdaki çiftçilere yardım ettiğini söyleyen Selışık, “Çatışmalar sebebiyle ürünlerin nakliyesi, stoklanması da mümkün olamadı. Sebze ve sera üretimi sezonu da bu çatışmalar yüzünden değerlendirilemedi. Mayıs ayına kadar ekimlerin yapılması gerekiyordu. Patlamamış mühimmatların yarattığı endişenin yanı sıra insani kısıtlamalar da ürünlerin toplanması ve pazara vaktinde ulaştırılmasının önündeki büyük engellerden biri” değerlendirmesini yaptı. Selışık, gübre üretimi ve tedarikinde de sıkıntıların sürdüğünü belirterek, “Dünyada gıda fiyatlarının ve hayvan yemi fiyatlarının şu anki seviyesinden ortalama yüzde 8 ila 22 oranında artmasını bekliyoruz. Gübre tedarikindeki sıkıntıların yakın vadede aşılmasını beklememeliyiz” dedi.

KRİZ TARIMDAKİ PROJELERİ HIZLANDIRDI

FAO geçtiğimiz günlerde, küresel gıda ithalat faturasının bu yıl 1.8 trilyon dolarla yeni bir rekora ulaşma yolunda ilerlediğini belirtmişti. Geçtiğimiz şubat ayında FAO ve Türkiye ortaklığında başlatılan Gıda ve Tarım Ortaklığı Programı’yla (FTPP II), terk edilmiş arazilerin yeniden ekilmesinin planlandığını söyleyen Selışık, “Türkiye’de ekilemeyen tarım arazilerinin tarımsal amaçlı kullanımına ilişkin çalışmalar, savaştan önce başladı ancak bu kriz, çalışmaların daha da hızlandırılmasına neden oldu. Türkiye, dünya tarım liginin en önemli oyuncularından birisi” dedi. Türkiye’nin finanse ettiği ve 2025 yılına kadar sürmesi planlanan proje, Azerbaycan ve Özbekistan’ı da kapsıyor. 2007’de kurulan FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı’nın (FTPP) ilk fazında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan 10 milyon dolarla finanse edilmişti. 2009-2015 yılları arasında 16 ülkede, 28 proje uygulanmış ve 2014 yılında, 20 milyon dolarlık ek finansmanla projenin ikinci fazı ve aynı zamanda FAO-Türkiye Ormancılık Ortaklık Programı (FTFP) başlatılmıştı. Projeyle, tarımsal arazilerin neden terkedildiği analiz edilerek, bölgesel işbirliği mekanizması oluşturulması amaçlanıyor. Proje sonuçlarının, 2023 yılında paylaşılması öngörülüyor.