Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
01 Şubat 2021
ÇİFTÇİ DE ESNAF DA PERİŞAN

Başta zorunlu tüketilen ekmeğin hammaddesi buğday, patates, pirinç ve soya ürünlerinin fiyatları artıyor. Ayrıca meyve bitkilerinin fiyatı da yükseliyor. Son birkaç aydır yağ ve yağlık tohumların fiyatları hızla artma eğilimine girdi.

ÇİFTÇİ DE ESNAF DA PERİŞAN

Gıda ürünleri fiyatlarının yüksek olmasının nedeni yapısal ve politik kararlara bağlı. Gelişmekte olan ülkeler için en ciddi sorunun tarımsal üretim girdilerinin pahalıya sağlanması olduğunu kaydeden Prof. Dr. İbrahim Ortaş, “Tarımsal ekipman, kimyasal ilaç ve kaliteli tohum maalesef dışarıdan sağlanıyor” diyor. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi olan Prof. Dr. Ortaş, BirGün’ün sorularını yanıtladı.

* Son yıllarda dünyada ve Türkiye’de gıda fiyatlarında bir yükseliş görülüyor. Ancak Türkiye’de artışlar daha sert yaşanıyor. Bu konuda siz ne düşünüyorsunuz?

Başta zorunlu tüketilen ekmeğin hammaddesi buğday, patates, pirinç ve soya ürünlerinin fiyatları artıyor. Ayrıca meyve bitkilerinin fiyatı da yükseliyor. Son birkaç aydır yağ ve yağlık tohumların fiyatları hızla artma eğilimine girdi. Salgın nedeniyle de ithalatçı ülkeler ürünlerini pazarlama konusunda önceliği kendi iç tüketimlerine ayırdıkları için ürün fiyatları artıyor.

* Gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunu dışa bağımlılık ve tarımsal üretim girdilerinin pahalıya sağlanıyor olması. Bizi ne gibi sorunlar bekliyor?

Gıda üretimi doğrudan petrole bağlı olduğu için petrol fiyatları artınca doğrudan gıdaya yansıyor. Ayrıca tarımsal girdilerin önemli kalemini teşkil eden tarım teknolojilerinde de dışa bağımlı olmak ciddi kısıtlılıklar yaratıyor. Tarımsal ekipman, kimyasal ilaç ve kaliteli tohum maalesef dışarıdan sağlanıyor. Artan nüfusa karşılık üretim alanlarının daralması doğal olarak ürünlere talebi artırdı. Bu ve benzeri birçok neden ve unsurun sonucunda dünya buğday stoklarının son 50 yılın en düşük seviyesine geldiği belirtiliyor. Dünyada ortalama buğday tüketimi 700-750 milyon ton. Yıllık üretim ve stokların beklentinin altında olması fiyatları tetikliyor. Stokların azalması ve petrol fiyatlarının yükselmesi, su kıtlığı bir anda dünyanın önüne gıda talebi ve fiyat artışını kendiliğinden çıkardı. Dünyanın en ucuz gıdası olarak bilinen ekmek bile bugünlerde en ciddi kavgalar arasında yer alıyor.

* Pandemi tedarik zincirinde bozulmalara yol açtı. Kısıtlamalar nedeniyle ithalat ve ihracat azaldı. Bu da özellikle tarımsal girdi maliyetlerini artırdı. Bunun çiftçiye yansımaları nasıl oldu?

Özellikle de gıda dağıtımı etkilendi. Üretimin pahalı olması, ürünlerin tarlada ucuza alıcı bulması üreticilerin kazançlarının düşmesi üretimden kopan çok sayıda çiftçinin var olduğu istatistiklere dahi yansıdı. Çiftçi bu bağlamda yalnız olduğu duygusu ile üretimden kopuyor. Genelde üretim girdileri ve pazarlama zincirinde harcanan yüksek maliyetler. Gıda kaynaklarının son yıllarda tekellerin eline geçmesi, borsalar vs. gıda fiyatlarının artmasına yol açıyor. Artan gıda fiyatları gıdaya erişim sorunu olan yoksul ve çalışanların besin güvencesini ve sağlığını doğrudan veya dolaylı yoldan etkiliyor. Son yıllarda pazarların son saatlerinde arta kalan ürünleri ucuza almak isteyen yurttaşların fazlalaşmasının nedeni bu olsa gerek.

* Yanlış tarım politikalarını fiyat artışlarının nedenleri arasında sayabilir miyiz?

En ciddi sıkıntılardan biri üretim ortamı ile sofraya ulaşım arasındaki fiyat farla uçurumudur. Tarımsal ürünlerin üretiminden sofraya kadarla süreçte dağıtım zincirinde yaşanan fahiş fiyat yükselmeleri haksız rekabet yolunu açıyor. Üretimden tüketime aradaki aracılar-simsarlar, tüccarlar ve hallerde alman komisyon ücretleri ve her aşamadaki vergileme politikaları fiyatları bazen üretimin on katına kadar çıkarıyor. Tarlada 1 olan domates sofraya gelene kadar 8-10 liraya kadar ulaşıyor. Bu durum üreticiyi de ciddi anlamda demoralize ediyor.

PROF. Dr. Ortaş, acil alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:

1. Devlet, gıda fiyatlarını sınırlandıracaksa küçük çiftçinin ürününü doğrudan halk pazarlarında satmasına olanak vermeli. Acilen hal yasasının yeniden düzenlenmesi ve komisyonculuğun ortadan kaldırılması gerekiyor.

2. Kooperatifçiliğin geliştirilmesine ortam hazırlayıp çiftçilerin desteklenmesi gerekir.

3. Desteklemeler tarlaya değil, ürün ve ürün kalitesine verilmeli.

4. Enerjide petrol-doğal gaz desteği sağlanmalı.

5. Tarım teknolojilerinde dışa bağımlılıktan kurtulmak için tarım teknolojilerine önem verilmeli.

6. Kırsalda üretimi sağlayacak çiftçilere ak teşvikler, vergilerin düşülmesi desteği sağlanmalıdır.

KAYNAK Birgün
DİĞER HABERLER
FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI
FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI

Fazla çalışma ücreti, kanunun veya sözleşmelerin öngördüğü haftalık çalışma süresinin üzerindeki çalışmalar için ödenecek ücreti ifade etmektedir.

GELİR DAĞILIMINDA BOZULMA ZİRVEDE
GELİR DAĞILIMINDA BOZULMA ZİRVEDE

İktidarın neoliberal politikaları gelir dağılımı adaletsizliğinde ülkeyi Avrupa’nın zirvesine taşıdı. En zengin %1’lik kesim ülkedeki servetin %40’ına sahip oldu. Halkın %71’inin 10 bin dolardan az serveti bulunuyor.

MAZERETSİZ DEVAMSIZLIKTA İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
MAZERETSİZ DEVAMSIZLIKTA İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ

İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi sürdürülürken, işçi tarafından yapılan devamsızlıkların geçerli bir mazerete dayanması gerekmektedir.

BEDELLİ ASKERLİK VE TAZMİNAT HAKKI
BEDELLİ ASKERLİK VE TAZMİNAT HAKKI

Bedelli askerlik ve tazminat hakkı.