Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
12 Nisan 2022
CARİ AÇIĞIN FİNANSMANI TÜMÜYLE BORÇLANMAYLA

Ödemeler dengesiyle ilgili iki olumsuzluk söz konusu: Cari açık hızla artıyor. Açığın finansman kalitesi bozuluyor.

CARİ AÇIĞIN FİNANSMANI TÜMÜYLE BORÇLANMAYLA

Yabancı döviz getirmediği gibi tam tersine döviz çıkarıyor. Bu yüzden açık borçlanarak ve rezerv kullanılarak finanse ediliyor.

Cari dengede şubatta 5.2 milyar dolar açık verildi, iki aylık açık 12.1 milyar dolara, şubat sonundaki yıllık açık ise 21.8 milyar dolara ulaştı. Sayıları tek başına değerlendirmek yeterli olmayabilir; o yüzden büyük fotoğrafa bakmak gerekir.

Gidişat iyi değil. Her ne kadar yıllıklandırılmış açık 2021’in şubatındaki düzeyin altındaysa da eğilim artış yönünde. Yıllık açık kasım ve aralıkta yaklaşık 14 milyar dolara kadar geriledikten sonra yeniden hızla artmaya başladı ve ocak sonunda 19 milyarı aştı, şubat sonunda da 22 milyara dayandı. Geçtiğimiz günlerde açıklanan mart ayı dış ticaret verilerine dayalı olarak yapılan hesaplamalar, mart sonundaki yıllık açığın 26 milyarı bulacağını gösteriyor.

FİNANSMAN KAYNAĞI BORÇ

Hani fiyat endeksleriyle ilgili bir şehir efsanesi vardır ya… Fiyatların zincir, takoz, pinpon topu gibi halkın kullanmadığı ürünlerle hesaplandığı efsanesi. Gerçek böyle değil ama bu algıyı zihinlerden söküp atmak mümkün olmuyor. Endeksle ilgili bu algı muhtemelen gerçeği çarpıtmayı amaçlayanların yanlış bilgilendirmesine dayanıyor. Size bir bilgi veriliyor; yanlış olduğunu bilmediğiniz için de inanıyorsunuz.

Ama cari işlemler açığıyla ilgili “Ya finanse edemezsek” diye özetlenebilecek şehir efsanesinin doğru olamayacağını görmek için fazla bilgili olmaya ihtiyaç yok. Çünkü önce açık verilip sonra bu açık finanse edilmez. Önce finansman sağlanır, sonra açık verilir. Bunu günlük yaşamınızdan düşünün, önce finanse etmezseniz, bir simit bile alamazsınız.

Gelelim bu yıl cari dengede yaşananlara…

“Ya finanse edemezsek” yanlışlığına özellikle vurgu yapma gereği duyduk, çünkü yüksek açıklar verildikçe hala zaman zaman “Acaba bunu finanse edebiliyor muyuz” sorusu ortaya atılıyor.

Açığı vermişsek, zaten finanse etmişizdir.

Önemli olan o finansmanı kalitesidir.

Örneğin şubatta 5.2 milyar dolar açık vermişiz.

Peki bu açık nasıl finanse edilmiş, üstünde durulması gereken bu.

Finansmanın kalitesine vurgu yaptık.

Örneğin yabancılar şubat ayında doğrudan yatırım yapmak için döviz getirmek yoluyla mı bize finansman sağlamış? Nerede? Şubattaki doğrudan yatırım yalnızca 4 milyon dolar. Milyar değil, milyon!

Yani doğrudan yatırım yok gibi, peki yabancılar portföy yatırımı mı yapmış? Tam tersine, Türkiye’deki varlıklarını net olarak 765 milyon dolar eksiltmişler.

Peki 5.2 milyar dolarlık cari açığı nasıl finanse etmişiz. İki kaynaktan; borçlanarak ve rezerv kullanarak…

Şubatta net 4.2 milyar dolar borçlanmışız, 2.2 milyar dolar da rezervden kullanmışız ve finansmanı böyle sağlamışız.

İki aylık dönem toplamında da durum pek farklı değil.

FİNANSE EDİYORUZ ETMEYE DE…

Görüldüğü gibi cari açığı tabii ki finanse ediyoruz etmeye ama finansman kalitesi çok fena.

Borcumuz çok hızlı bir şekilde büyüyor.

Ocakta 7.8 milyar, şubatta 4.2 milyar; iki ay toplamında 12 milyar dolar net dış borçlanmaya gidilmiş. Biliniyor ki bu dış borçlanmada da rekor faizler söz konusu.

Çok yüksek miktarda ve yüksek faizle dış borç alarak finansman sağlanıyorsa, ki öyle oluyor, işte bu finansman kalitesizdir.

Girişte dedik ya gidişat iyi değil diye…

Kastımız hem cari açığın giderek büyüyor olmasıydı, hem de bu cari açığın neredeyse tümüyle borçlanılarak, üstelik pahalı borçlanılarak finanse edilmesiydi.

Yine girişte belirttiğimiz gibi mart ayında da en az şubattaki kadar, hatta bir miktar daha fazla cari açık verildiği tahmin ediliyor. Bu açığın finansman kaynaklarında da kayda değer bir fark söz konusu olmayacak.

Enerji başta olmak üzere uluslararası alandaki emtia fiyatları hızla aşağı gelmediği sürece ithalat yüksek seyretmeye, biz de ağırlıkla bundan kaynaklanmak üzere yüksek cari açık vermeye devam edeceğiz. Üstelik yaz aylarında bu olumsuz gidişatı tersine çevirecek en önemli potansiyel olan turizmle ilgili hesaplar da büyük ölçüde şaşacak.

Bütün bunlar dövize daha çok ihtiyaç duyulması demek. Ekonomi yönetimi de zaten bunu görüyor ama önlem olarak KKM’nin kapsamını genişletme dışında pek bir adım atmıyor.

KAYNAK Alaattin AKTAŞ / Dünya
DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.