ABD merkezli çok uluslu gıda şirketi Cargill, Tekgıda-İş Sendikası ve Uluslararası Gıda İşçileri Federasyonu (IUF) tarafından Birleşmiş Milletler’e örgütlenme özgürlüğü ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yaptığı başvuruya verdiği yanıtta, doğru olmayan bilgiler verdiği iddia edildi.

Uluslararası şirketin CEO’su David MacLennan, BM Örgütlenme ve toplantı özgürlüğü Özel Raportörü & BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Çalışma Grubu tarafından gönderilen bir mektuba verdiği yanıtta, şirketinin 2012, 2014 ve 2015’de işten çıkarttığı 7 çalışanın tamamının “bütünüyle kendine özgü koşulları olduğunu ve hiçbirisinin sendika üyelik durumu nedeniyle ayrımcılığa uğramadığını” öne sürmüştü.

IUF tarafından yapılan basın açıklamasında “Bu en yalın ifade ile doğru değil. Bahse konu 7 işçi de açtığı davaları 2015 ve 2018’de Yargıtay, bu işçilerin sendikal faaliyetlerine yönelik misilleme nedeniyle kovulduklarını teyit ettiğinde kazandı,” ifadelerini kullandı.

“Cargill olguları yeterince kontrol etme sorumluluğunu mu yerine getirmiyor yoksa şirket geçmişte yaşanan ve hala devam eden sendikal faaliyetler nedeniyle işten kovma olgusunu saklamaya çalışmak amacıyla BM temsilcisine gönderdiği resmi yanıtında hali hazırda yer alan olguları bilerek mi değiştiriyor?” sorusunu gündeme taşıyan Uluslararası Gıda İşçileri Federasyonu, Cargill’in attığı işçileri geri alarak, Türkiye’deki gidişatı geri çevirme imkanına sahip olduğunu belirtti.

MEKTUPTA NE DENİYORDU?

BM Raportörü Clement Nyaletsossi Voule BM Özel Prosedürün bir parçası olarak insan hakları ihlalleri ve iddialarını araştırmak amacıyla Cargill’e bir mektup yazmıştı. Bahse konu mektupta Cargill CEO’su MacLennan’dan şirketin Türkiye’deki temel hak ihlali icraatlarıyla ilgili IUF’ten gelen şikayetler hakkında bilgi sunmasını istemişti. IUF Cargill’in Bursa-Orhangazi’deki tesisinde işçilerin temel insan haklarına erişimini engellemek için sendikalı işçilerin işten kovulmasının Cargill yönetimi tarafından bilinçli bir biçimde uygulanan ısrarlı bir yaklaşım olduğunu iddia ediyordu.

Mektup kamuoyu ile paylaşılmadan önce yanıt vermesi için MacLennan’a 60 gün verildiğini belirten IUF açıklamasında, “Belki de küresel bir şirketin detayları araştırması ve BM’ye verdiği yanıtın doğru olduğunu kontrol etmesi için 60 gün yeterince uzun değildi. Çünkü Özel Raportöre temel bir olguya ilişkin sunulan bilgi yanlıştı ve diğer birçok husus hakkında bilgi ise yanıltıcıydı,” deniliyor.

IUF’ın başvurusu üzerine açılan dosya Cargill Türkiye’de işçilerin örgütlendiği ve onları temsil eden Tekgıda-İş sendikasına üye işçilerin hak ihlali iddialarını araştırıyordu.

Üç yılı aşkın bir süredir Cargill’in Bursa-Orhangazi’deki Mısır İşleme tesisindeki işçiler, evrensel insan hakları arasında yer alan örgütlenme özgürlüğü için mücadele ediyordu. Cargill, 17 Nisan 2018’de Tekgıda-İş’e üye olan 14 üretim işçisin işten atmıştı. Şirket, bunun küçülme ve yeni şeker kotaları nedeniyle olduğunu öne sürmüş, fakat, yetkili mahkemeler Cargill’in bu işçileri sendika faaliyetleri ve sendikaya üye olmalarına yönelik bir misilleme olarak işten kovduğunu tespit etmiş ve işe iade kararı vermişti. Kararlar Yargıtay tarafından da onanmıştı.