Dünyadaki fındık üretiminin yüzde 65-70’i Türkiye’de yapılıyor. Son birkaç yıla kadar bu oran yüzde 80’ler düzeyindeydi. Öteden beri söylenir ama bir türlü adım atılmaz; bir İtalyan firması Türk fındığını alır, çikolataya katar, dünyaya da bize de satar, milyar dolarlık ciro elde eder. Avrupalı birçok çikolata markası da aynı şekilde. Aynı durum balda da yaşanıyor. Türkiye Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci bal üreticisi. Anavarza Bal Genel Müdürü Can Sezen’in verdiği bilgiye göre, dünya çam balı tedariğinin yüzde 85’ini Türkiye sağlıyor. Ancak ekmeğini fındıkta olduğu gibi Avrupalı firmalar yiyor.

 

Yeni Arayışlar Girişim Platformu Derneği (YAPDER) bünyesinde oluşturulan Güvenilir Ürün Platformu’nun Antalya’da düzenlediği açık oturumda konuşan Can Sezen, “Ancak isimsiz, markasız bir şekilde varillerle satıyoruz” dedi. Türkiye’nin ürettiği çam balını ithal eden Almanya’nın hiç üretimi olmadığı halde önce ithal edip, sonra şişeleyip, marka basıp Türkiye’nin potansiyel pazarlarına sattığına dikkat çeken Can Sezen, “Örneğin Arabistan ve Almanya komşumuz Irak’taki bal pazarını domine eden iki ülke. Bizim mal satabileceğimiz pazara ithal ettikleri ürünleri markalarım satıyorlar” bilgisini verdi.

 

 

Günümüzde sadece üretmenin yeterli olmadığını belirten Anavarza Bal Genel Müdürü Can Sezen, şunları kaydetti: “Gezen tavuk deniyor, köy yumurtası deniyor, çam balı deniyor ama standardı yok. Coğrafi işaretler alındı ama böyle bir işaretleme yöntemi dünyada yok. Tıpkı sonu organik ürünler gibi olacak. Ulusal bir market zinciri bize ‘Hakkari balı üretebilir misiniz?’ diye sordu. Hayır, dedik. Bunun altını doldurabilmek lazım. Yeni Zelanda Manuka ağacından ürettiği Manuka balının kilosunu 200 dolardan dünyaya satıyor. Bizde 500 çeşit ballı endemik bitki var bu ürünlere kimliklendirme yapılması ve standartların belirlenmesi lazım. Hakkari balı, Ardahan balı diye değil bitkinin adıyla yapılmalı, dünya standardı böyle.”

 

 

Öte yandan Antalya’daki açık oturum “Tatlı yiyelim tatlı konuşalım, güvenilir ürüne ulaşalım” sloganı ile düzenlendi. Toplantının açılış konuşmaları Ekonomi Gazetecileri Derneği Başkanı Celal Toprak, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki, ANFAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bıdı tarafından yapıldı.

 

ANFAŞ, 29. Uluslararası Konaklama ve Ağırlama Ekipmanları İhtisas Fuarı ile 25. Uluslararası Gıda ve İçecek İhtisas Fuarı kapsamında yapılan toplantıda konuşan TİM Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki, güvenilir ürün veya standart ürünün Türkiye’nin en önemli meselelerinin başında geldiğini söyledi.

 

Dünyanın her köşesine her ürünü satabilmek için belli standartlara ve belgelere sahip olmak gerektiğine işaret eden Tahsin Öztiryaki, uygun şartlarda üretim yapmanın yolunun da uygun ekipmanlara sahip olmaktan geçtiğini vurguladı. Her alanda yerli malı kullanılmasının gerekliliğini ifade eden Öztiryaki, Can Sezen’in verdiği bal örneğine ek olarak şunları kaydetti: “Türkiye’nin kayısılarını Almanlar alıp 3-5 kat pahalıya, yine zeytinyağımızı alıp şişeleyip başka ülkelere daha pahalıya satabiliyorlar. Türkiye buğday ithal ediyor deniyor. Ediyoruz ama çarçur edilmiyor. Dünyanın en büyük un ihracatçısıyız. Yaşadığımız her alanda standartlar devreye girerse sorun çıkmaz. Kinoa Peru’da iki bin metreden yüksekte yetiştirilen bir ürün. Ama Türkiye’de çok rağbet var diye Antalya’da sıfır rakımda bile kinoa yetiştirilmeye başlanıyor. Standartlara uygun değil. Hepimiz bireyiz, birbirimizi kandırmakla yola çıkarsak kanun da işe yaramaz. Önce vicdan kanunu işletilmeli.”

 

Celal Toprak ise bu tür toplantılarda ortak akılla ortaya çıkan görüşlerin geleceği aydınlattığını ifade ederken Ali Bıdı da kendi yaşamından örneklerle sağlıklı beslenmenin önemine değindi. Açılış konuşmalarının ardından düzenlenen ve Ekonomi Gazetecileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Çetin Ünsalan’ın yöneticiliğini yaptığı açık oturumun diğer konuşmacıları; Türkiye Aşçılık Federasyonu Genel Başkanı Zeki Açıköz, Refleks Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Uluğtürkan ve Tüketici Başvuru Merkezi Genel Başkanı İbrahim Güllü oldu.