19 Nisan 2019
ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK
Öncelikle, çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapmak isteyen işverenin bu değişikliği işçiye yazılı olarak bildirmesi gerekir.
Üç yıldır usta olarak çalıştığım işyerinde artık ustaya gerek kalmadığı, kendilerinin beni işten çıkartmak istemedikleri, daha iyi iş bulursam işten ayrılabileceğim söylendi. Şimdi çay ocağı, bulaşık ve garsonluk işi yaptırıyorlar, işe girerken sözleşme imzalamadık. İş sözleşmemi feshedersem tazminat alır mıyım? 54 saat çalışıyorum herhangi bir ücret almıyorum.
Yaşadığınız soruna ilişkin düzenleme 4857 sayılı İş Kanununun "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" başlıklı 22. maddesinde yer almaktadır. Sizin durumunuz çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik kapsamında değerlendirilir ise. yasaya göre bu değişikliğin yapılabilmesi için uyulması gereken bazı kurallar vardır.
Öncelikle, çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapmak isteyen işverenin bu değişikliği işçiye yazılı olarak bildirmesi gerekir. İşçi kendisine yazılı olarak bildirilen bu değişikliği 6 işgünü içinde yazılı olarak kabul edebilir. Bu süre içinde işçi tarafından kabul edilmeyen değişiklik işçiyi bağlamaz. Bu durumda işveren geçerli bir neden göstererek ve yasanın 17. maddesinde belirtilen bir süre önceden yazılı bildirimde bulunarak işçinin işine son verebilir. Üç yıldan daha uzun süredir o işyerinde çalışıyorsanız, bu süre 8 haftadır. Bu durumda işverenin size kıdem tazminatınızı da ödemesi gerekir.
Yaşanan bu süreçte işverenin kıdem ve ihbar tazminatı ödemekten kaçındığı anlaşılmaktadır. Sizin bu değişikliği kabul etmeme hakkınız vardı ancak bu hakkınızı kullanamadığınız anlaşılıyor. Bugün ise bu iş değişikliği gerekçesiyle istifa edip kıdem tazminatı almanız mümkün değildir. İşe girerken sözleşme imzalamamış olsanız da, işverenin size 2 ay içinde çalışma koşullan, çalışma süresi, ücret gibi konulan gösteren yazılı bir belge vermesi gerekirdi. Eğer vermediyse bu işverenin yükümlülüğünü yerine getirmemesidir ve sizin için bir hak kaybı anlamı taşımamaktadır.
Sorunuzun sonunda "54 saat çalışıyorum herhangi bir ücret almıyorum" diyorsunuz. Bu cümlenizi haftada ara dinlenmeleri hariç fiilen 54 saat çalıştığınız ve 45 saatin üzerindeki çalışmalar için zamlı ücret almadığınız biçiminde yorumluyoruz.
İş Kanunu’na göre (Madde 41), haftada 45 saati aşan çalışma fazla çalışmadır. Fazla çalışma yapılan sürenin ücreti de yüzde 50 zamlı olarak ödenmelidir. İş Kanunu (Madde 24/II/e), ücreti kanun hükümlerine ya da sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmeyen veya ödenmeyen işçiye haklı nedenle ve kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı tanımaktadır. Fazla çalışılan saatlerin ücretinin zamlı olarak ödenmemesi de bu kapsama girmektedir. Ancak bunun için haftada 54 saat çalıştığınızı ve fazla çalıştığınız saatler için size zamlı ücret ödenmediğini kanıtlayabilecek durumda olmalısınız.
