Geçenlerde bir arkadaşla sohbet ediyor ve kulaktan dolma bilgiyle ahkâm kesenleri çekiştiriyorduk. "Cahillik ne güzel şey, be; her şeyi biliyorsun" dedi.

 Gerçekten de cahillik ne güzel şey; her şeyi biliyorsun. Cahil oldun mu, hele hele cahil olduğunun farkında olmadın mı, öğrenmek diye bir derdin, sıkıntın, çaban yok; çünkü sen her şeyi biliyorsun. Bu anlayış toplumun her kesiminde var. 

Benim 45 yıldır öğrenmeye çalıştığım çalışma yaşamında ise bu anlayış çok yaygın. Geçen gün, Memur-Sen’in belgelerinde "sendikacılık anlayışı" diye dile getirilen anlamsız ifadeleri yazmıştım. 

 

BİLMEYEN RAHAT KONUŞUR 

Eğer dünyada ve Türkiye’de sendikacılık hareketinin geçmişi ve bugünü konusunda ciddi bilginiz yoksa, "her şeyi bilirsiniz" ve kolayca konuşursunuz. Dilin kemiği yok. Halbuki öğrenmeye çalışan kişi için boğaz dokuz boğumdur; bir laf ederken, dokuz kere, hatta kırk kere düşünmek gerekir. Tabii eğer mahcup olma gibi bir derdiniz varsa; mahcup olma yeteneğinizi yitirmemişseniz. Mahcup olma derdinden kurtulmuşsanız, her şeyi bilmeye devam edersiniz. Bu anlayış solda da var. Bazı kişiler kendilerini "solcu" olarak nitelendirdiler ve tanımladılar mı, "vahiy yoluyla" her şeyi kısa sürede öğrendiklerini zannediyorlar; ve tabii ki "her şeyi biliyorlar." Benim uğraştığım alanda bu tavrı çok sık görüyorum. Örneğin, "ekonomik-demokratik mücadele"den söz eden birisine Türkiye’deki sendikaların en önemlilerini sorsanız, yanıt alamıyorsunuz. "Ekonomik-demokratik mücadele"nin temellerinden biri, haklan artırmaktır.

 

 HAKLARI BİLMEYEN NASIL ÖNCÜLÜK EDECEK?

 Haklan artırmak için önce hangi hakların olduğunu, bunların ne ölçüde kullanıldığını bileceksiniz. Yoksa gider işçilere akıl öğretmeye kalkarsanız, yüzünüze gülmeme nezaketini gösterseler bile, arkanızdan sizinle iyi dalga geçerler. İşin kötüsü, bu alanda en bilgisizler, en fazla akıl öğretmeye kalkanlardır. Bir keresinde "sosyalist" olduğunu belirten bir siyasal hareket, işçi haklarına ilişkin bir bildiri dağıtıyordu. Bildiride eleştirdiği kanun yürürlükten kalkmıştı. 

Bunun farkında bile değillerdi. Sıradan bir işçinin bildiği kadar bile işçi haklarından habersiz bir kişinin işçi sınıfına önderlik etme iddiasında olabilmesi sizlere komik gelmiyor mu? "Ayının kırk hikayesi vardır, kırkı da armut (veya ahlat) üzerine" denir.

 İşçinin kırk hikayesi de en geniş tanımıyla ekmeğe ilişkindir. İşçinin enerjisini bağımsız ve demokratik bir Türkiye ve sınıfsız ve sömürüşüz bir dünya doğrultusuna kanalize edeceksek, en geniş tanımıyla bu ekmek meselesini iyi bileceksiniz. İşçinin "ekmek meselesi" nedir? Ücretidir, meslek hastalıklarıdır, iş kazalarıdır, iş güvencesidir, kıdem tazminatıdır, işe iade davasıdır, yıllık iznidir, hastalandığında alacağı geçici işgöremezlik ödeneğidir, haftalık çalışma süresinin günlere dağılımıdır, fazla mesaisidir vb. Siz bunlan bilmeyeceksiniz, sonra da "ekonomik-demokratik mücadele" vereceksiniz, öyle mi? Komik olmayın! Bunları bilmeden işçi sınıfına önderlik edeceksiniz, öyle mi?