14 Ocak 2014
BU YASAKLAR ÇİN’DE BİLE YOK
TİD Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Ahi, TBMM’deki kanun teklifiyle internete çok ağır sansür getirilmek istendiğini belirterek, “Bu yasakların dünyada benzeri yok” dedi
_8151.jpg)
İnternetteki “sakıncalı içeriklerin” acil şekilde kaldırılmasını düzenleyen kanun teklifi üzerindeki tartışmalar giderek büyüyor. Teklifin bu haliyle kanunlaşması halinde, “dünyada eşi benzeri görülmemiş bir sansür” uygulamasının başlayacağını belirten Tüm İnternet Derneği (TİD) Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Ahi, “Bu yasaklar Rusya, Çin ve Ortadoğu ülkelerinde bile yok. Bu konuda detaylı bir çalıştay hazırlıyoruz” dedi.
Teklif yasalaşırsa, internetteki sakıncalı içerik Ulaştırma Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı kararıyla 4 saat içinde, mahkeme kararıyla 24 saat içinde kaldırılacak. Sitelerin yetki belgesi alması zorunlu olacak. Sitelere girenlerin bilgileri iki yıl saklanacak.
Kanun teklifinin internet dünyasını nasıl şekillendireceğini, internet servis sağlayıcılarını birarada toplayan Tüm İnternet Derneği’nin Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Ahi’ye sorduk…
Kanun teklifini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sektör temsilcilerine ve doğrudan etkilenecek kesimlere sorulmadan yapılan yasa çalışmalarına genelde karşıyız. Yapılmak istenen değişikliklerin yürütme organlarınca keyfi olarak uygulanma riskine dikkat çekmek gerek. Detaylı bir bildiri yayınlayacağız.
Öngörülen düzenlemelerin dünyada örneği var mı?
Getirilecek düzenlemelerin benzeri başka bir ülkede yok. Ama değişik tarz ve yaklaşımlarda, Rusya, Çin ve bazı Ortadoğu ülkelerinde yakın uygulamalar görülebiliyor.
‘İnternete ruhsat geliyor’
Yetki belgesi zorunluluğu nedir?
Gereksiz bir prosedür. Halihazırda, yer sağlayıcılar TİB’den faaliyet belgesi alabiliyor. Bu bir nevi bildirimdir. Tasarıda zorunlu tutulması, ruhsatlandırmadır. İnternet ruhsatlandırılacak bir yapı değil.
Ziyaretçi bilgisi saklamak gerekli mi?
Trafik verisi tutulması gerekir, ancak verilerinin nasıl ve ne şekilde saklanacağı, süre geçince silinip silinmeyeceği belli değil. Kişisel veri olan bu verileri koruyan bir kanun da henüz yoktur.
‘Yürütmenin yargıya müdahalesi’
İçerik kaldırılması nasıl olmalı?
Hızlı bir yargılama yapılması gerek. Ancak, hakimlerin dosyaları yeterince incelemediğini düşünüyoruz. Ayrıca bakanlık ve TİB de içerik engelleyebilecek. Özgürlüklerin kısıtlanması ancak ve ancak kanunla ve mahkeme kararıyla olabilir. Bu düzenleme yürütmenin yargıya müdahalesidir.
Tekzip, uygulanabilir bir düzenleme mi?
“Uyar – kaldır” uygulaması yargıyla başarılı bir şekilde yürüyordu. Doğrudan mahkemeye gidilmesi mahkemelerin iş yükünü artıracak. Ayrıca mahkeme kararları yurtdışı firmalarca uygulanmayabilir.
Diğer ülkeler “elektronik istismarı” önlemek için hangi tedbirleri alıyor?
Gelişmiş ülkelerde, “uyar – kaldır” yöntemi kullanılıyor. Çocukları korumaksa aile ve okulun görevi. Devlet yasal sınırları çiziyor, hangi içeriğin uygun olup olmadığına karar vermiyor.
‘Hız düşecek, fatura şişecek’
İnternet servis sağlayıcılarının, IP tabanlı kısıtlama ve adres tabanlı engellemeye dönük yaklaşımları nedir?
Her ikisi de hiçbir şekilde iyi değil. Sektör de bu tür yöntemlere sıcak bakmıyor. Zira, bu tür yöntemler sektöre zaman, eleman ve kaynak konusunda ek bir yük getirecek, orta vadede ise bu ek masraflar internet kullanıcısının faturasına yansıyacaktır.
Ayrıca bu tür teknikler herhangi bir şekilde kötüye kullanıma açık ortamlar yaratıyor. Böyle bir durumda internet erişim hızının düşmesi de sözkonusu olabilir.
‘Otosansür başlayacak’
Teklif kanunlaşırsa siteleri barındıran kuruluşlar otosansüre mi başlayacak?
Yeni yasal düzenlemeyle birlikte oto sansür artacaktır, birçok veri merkezi de ilk fırsatta yurt dışına taşınacaktır.
Engelleme kararlarına uymayanlara para cezası verilecek olmasına ne diyorsunuz?
IP, URL ve DNS temelli engellemelerde uymayanlar için para cezaları olacak. Aslında mevcut kanunda sadece mahkeme kararına uymayanlara ceza vardı, bu şekilde ceza kapsamı genişletilmiş olacak.
‘Sansür artar, kaygı verici…’
TÜSİAD, Meclis’te görüşülen tasaryla ilgili olarak, “İnternette sansür uygulamalarını artıracak nitelikte, kaygı verici bir düzenlemedir” açıklamasını yaptı. Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen torba tasarıyla ilgili olarak TÜSİAD’dan yapılan açıklamada şu görüşlere yer verildi:
“Tasarı, internet erişimini engelleme kararlarının oranlı-ölçülü olmasını sağlayacak çözümler getirmemektedir. Ayrıca özel hayatın gizliliğinin ihlali iddiası halinde İdarenin emriyle erişimin engellenmesine imkan tanınması hukuk devleti normlarıyla örtüşmemektedir. Tasarı, temel hak ve özgürlükleri ve her geçen gün büyüyen internet ekonomisini olumsuz etkileyecek hükümlerden arındırılmalı. Bilgiye erişim ve bilginin yayılımında çok önemli etkiye sahip internetin ülkemizde sürekli yasaklama refleksleri ile tartışılması, bilgi toplumu olma hedefimizle de çelişkili bir durumdur.”
TÜSİAD, 2007’de çıkarılan internetle ilgili kanunun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “ifade özgürlüğü ihlali“ kararına da konu olduğunu hatırlattı.
