13 Eylül 2013
BU PARA NEREDEN GELDİ?
Faiz lobisi, dış mihraklar gibi söylemlerin ardından hızlanan sermaye çıkışının sonuçları ekonomik verilere yansımaya başladı. Fed etkisinin yanı sıra artan siyasi riskler, düşen turizm gelirleri ve artan altın ithalatı da buna eklenince cari açık 55.8 milyar dolara çıktı.
Temmuzda cari açık 5.8 milyar dolarla tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Böylece 12 aylık birikimli cari açık hazirandaki 54 milyar seviyesinden 55.8 milyar dolara çıktı.
Cari açığın bu kadar yüksek gelmesinde devam eden altın ithalatına karşın ihracatın aynı seviyede artmaması ve yaz mevsimine göre düşük seyreden turizm gelirleri etkili oldu. Cari işlemler açığının temmuzda 5.3 milyar dolar olması bekleniyordu.
Finansman cephesinde, kısa vadeli sermaye hareketlerinin olumsuz etkisiyle kayıtlı sermaye girişi temmuzda 354 milyon dolarla cari açığın altında kaldı. Fed’in tahvil alım programının azaltılacağına dair endişeler ve Başbakan Recap Tayyip Erdoğan’ın sertleşen siyasi söylemleri nedeniyle Türkiye’den 3.5 milyar dolarlık kısa vadeli sermaye çıkışı olmuştu.
‘Net hata’da rekor
Öte yandan, uzun vadeli finansman temmuzda 3.8 milyar dolarlık katkıyla kısa vadeli çıkışların etkisini sınırladı. Uzun vadeli finansmanda, doğrudan yatırımlardan gelen 1.6 milyar dolarlık giriş yanında (yaklaşık 1 milyar doları Yapı Kredi Sigorta’nın Allianz’a satışından kaynaklandı) bankaların 1.4 milyar dolar, şirketler kesiminin ve kamu sektörünün 0.7’şer milyar dolarlık borçlanmaları belirleyici oldu.
Temmuzda cari açığın finansmanında ise net hata noksan kalemi ve TCMB rezervleri belirleyici oldu. Cari açığın 4.8 milyar doları net hata noksan kaleminden 1.76 milyar doları TCMB rezervlerinden finanse edildi. Net hata noksanda 4.8 milyar dolar yeni tarihi zirve oldu. Net hata noksan en son Eylül 1998’de 4.5 milyar dolarla rekor kırmıştı. Herhangi bir yere yazılamayan döviz hareketleri net hata noksan kaleminde yer alıyor. Kaynağı bilinmeyen döviz girişleri bu kalemi artı yapıyor
