Beş ayda ikiye katlanan cari açığın yıl sonunda milli gelirin yüzde 9’unu aşması bekleniyor

Beş ayda ikiye katlanan cari açığın yıl sonunda milli gelirin yüzde 9’unu aşması bekleniyor

Geçen yılın ilk 5 ayında 17.4 milyar dolar olan cari açık bu yıl aynı sürede 20.4 milyar dolar daha artarak 37.3 milyar dolara çıktı. Açığın finansmanında gözüken net hata ve noksan kalemi ise sadece nisan ayında geçen yılın tamamına yaklaştı. TL üzerinde risk birikiyor.

Ekonomi Servisi – Türkiye’nin bir türlü frenlenemeyen cari işlemler hesabı açığı, yılın ilk 5 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 121.3 artarak 37 milyar 274 milyon doları buldu.

12 aylık kümülatif cari açık rakamı 68.2 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası tarafından açıklanan 2011 yılı Mayıs ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre, geçen yıl Mayıs’ta 2 milyar 944 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabında, bu Mayıs’ta 7 milyar 753 milyon dolar açık meydana geldi.

Mayıs’ta gerçekleşen cari açık, beklentisini yüksek tutan piyasalar için sürpriz olmadı. Bu yüzden yüksek açığa karşılık piyasalarda henüz bir çalkantı gözlenmiyor. Buna karşılık sorunun her yıl katlanarak artması, pek çok kurum ve kuruluşun yıl sonu beklentisini de yukarı çekti.

Hesaplar yenileniyor

Revizyon ihtiyacı, 2009’da toplam 5 milyar 181 milyon dolar olan ilk 5 aylık cari açığın, 2010’da 17 milyar 433 milyon dolara, 2011’de ise 5 ayda 20 milyar 435 milyon dolar daha şişerek 37 milyar 274 milyon dolara çıkmasından kaynaklanıyor. Bu yüzden geçen yılın sonunda 48 milyar 557 milyon dolar olan cari açığın bu yıl sonu itibarıyla 70 milyarı aşması bekleniyor.

ING Bank’ın günlük raporunda, kümülatif cari açığın yavaşlayarak da olsa artmaya devam edeceği ve yıl sonunda 74.2 milyar dolarla GSYH’nin yüzde 9.3’üne ulaşacağı öngörüldü. Şeker Yatırım 66.5 milyar dolar olan yıl sonu cari açık tahminini 75 milyar dolara yükseltti. Yatırım Finansman Menkul Değerler’in analizinde 66.3 milyar dolar olan cari açık beklentilerinde yukarı yönlü risklerin arttığı belirtildi.

Ekonomi yönetiminin cari açığın azaltılması konusundaki çalışmalarının ancak orta vadede etkili olabileceğini belirten ve kısa vadeli çözümler yerine ithalat-ihracat dengesizliğini giderecek kapsamlı bir reform programına duyulan ihtiyacı vurgulayan T- Bank analistleri de, cari açığın yıl sonu itibarıyla açık rakamının 70 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini tahmin ediyor.

Kaynak sıcak para

Dünkü verileri değerlendiren analistlerin önemle dikkat çektiği bir başka nokta da cari açığın finansman kalitesinin hızla bozulması oldu. Dünkü verilerde, sadece Mayıs ayındaki bir aylık net hata ve noksan kaleminin ( 4.5 milyar dolar), 2010 yılının tamamındaki net hata ve noksan kalemine ( 4.6 milyar dolar) neredeyse eşit düzeyde olduğu açıklandı.

Olağanüstü yüksek gözüken bu kalem, cari açığın beşte dördünün spekülatif kaynak girişleriyle karşılandığını gösteriyor ve büyük bir zaaf işareti olarak görülüyor.

Devalüasyon riski

Reuters’a konuşan Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç’a göre, finansmanın yüzde 80’inin spekülatif fon girişleriyle gerçekleşmesi, ekonomiye beklentinin ötesinde bir giriş olmazsa, TL üzerindeki baskının ister istemez devam edeceği anlamına geliyor. Ve bu süreçte cari açıktan en çok korkmamızın sebebi, dövizde ani çıkış riski (sudden stop) ve bunun ardından TL’de yaşanması muhtemel devalüasyon.