Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
02 Eylül 2021
BİR BÜYÜDÜK, BİR BÜYÜDÜK; BİR DE BAKTIK AYNI YERDEYİZ!

İkinci çeyrekteki yüzde 21.7’lik büyümenin fazla abartılacak bir yanı yok. Geçen yıl pandemi yüzünden çöken ekonomi, toparlanıyor; o kadar.

BİR BÜYÜDÜK, BİR BÜYÜDÜK; BİR DE BAKTIK AYNI YERDEYİZ!

Büyümeyi geçen yılla kıyaslamak zaten pek doğru değil. Türkiye bu yıl, üç yıl önceye göre yüzde 7-8 dolayında büyüyebilmiş durumda.

Üç yılda yüzde 7-8… Nüfus artışı, mülteciler yüzünden pastaya ortak olanların çoğalması… Refah artışı nerede?

O meşhur masaldaki durumu yaşıyoruz sanki. “Az gittik, uz gittik, dere tepe düz gittik, bir de dönüp baktık ki bir arpa boyu yol gidememişiz.”

Yılın ikinci çeyreğinde ekonomimiz geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21.7 büyüdü. Dünyaya gözlerimizi kapatsak ve başka ülkelerin durumunu görmezden gelsek, kendi içimizdeki hesabı da yalnızca 2020’ye göre yaksak bundan ötesi yok dememiz gerekir.

Ama ne kendimizi dünyadan soyutlayabilir ve başka ülkelerin durumunu görmezden gelebiliriz, ne de hesaplamayı yalnızca 2020’ye göre yapabiliriz.

Hem böyle yapmaya kalkışırsak at gözlüğü bile geniş açılı kalır!

TÜM DÜNYA BÜYÜYOR

Geçen yılın ikinci çeyreği pandemiden dolayı tüm ülkeler için tam anlamıyla bir kaos dönemiydi. Söz konusu çeyrekte hemen hemen tüm ülkelerde rekor küçülmeler görüldü. Bu yıl normale dönmek bile çok ciddi boyutta büyüme getirecekti ve nitekim şimdi bu yaşanıyor.

Dolayısıyla diğer ülkeler yerinde sayıyor da yalnızca biz büyüyoruz, gibi bir durum kesinlikle söz konusu değil.

Geçen yıl küçüldük, bu yıl da büyüyoruz; hepsi o kadar.

Kaldı ki dünkü yazımızda da değindik; sayıların, oranların bir karşılığı olmalı; vatandaşın hayatına dokunan bir karşılığı olmalı. Nedir bu karşılık; büyüme ekonominin gelişmesi olduğuna göre vatandaşın refahı artmalı, yaşam koşulları iyileşmeli. Var mı böyle bir durum?

Ne gezer! İşte TÜİK’in dünkü açıklamasından bir örnek:

“İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 37 iken bu oran 2021 yılında yüzde 32.9 oldu.”

Yani işgücü ödemelerinin payındaki azalma TÜİK verilerine de yansımış durumda.

2020 DOĞRU KIYASLAMA YILI DEĞİL

Ekonominin bu yıl ikinci çeyrekte yüzde 20 dolayında büyüyeceğini herkes görüyordu. Hatta büyümenin yüzde 25’e yaklaşacağını bekleyenler de vardı, biz de bu görüşteydik. Dolayısıyla yüzde 21.7’nin sürpriz bir yanı yok.

Aslında birçok veriyi kıyaslamada 2020 doğru bir yıl değil. Çünkü 2020’deki hızlı çöküşler de 2019 ile kıyaslanmayacak boyuttaydı.

Dolayısıyla bu yılki GSYH büyüklüğünü 2020 ile değil, önceki yıllarla kıyaslamakta yarar var.

Bu yıl ikinci çeyrekteki GSYH her ne kadar geçen yıla göre yüzde 21.7 büyümüşse de 2019’a göre büyüme yüzde 9.1, 2018’e göre yüzde 7.4.

2018’den 2021’e, üç yıl ve büyüme yüzde 7.4… Yine aynı yılların ilk yarısına göre hesap yapalım, üç yıldaki büyüme yüzde 8.2…

Yani tam bir çanak eğrisi oluşmuş durumda. 2018’den sonra başlayan ve geçen yıl pandemi yüzünden dip yapan GSYH, bu yıl adeta bir tırmanış gösterdi ve doğal olarak geçen yılın çok üstüne çıktı, 2018’in de bir miktar üstünde gerçekleşti. Ama dikkat edelim 2018’den bu yana olan üç yıllık artış yüzde 7-8 dolayında. Nüfus artışını, mülteciler yüzünden pastayı paylaşanların daha da arttığını dikkate alırsak üç yıl için yüzde 7’ye, 8’e büyüme bile denmez.

MATEMATİĞİN CİLVESİ

Büyüme hesabında bir de matematiğin cilvesi var.

Örneğin geçen yıl 2019’a göre yüzde 25 küçülme olsa, yani 100 olan mutlak değer 75’e inse, bu yıl 75’ten 100’e çıkılması durumunda artış oranı yüzde 25 değil, yüzde 33’tür.

Daha çarpıcı olması için başka bir örnek verelim; 100 olan GSYH yüzde 50 azalarak 50’ye inse ve bir sonraki yıl tekrar 100’e çıksa, 50’den 100’e yüzde 100 artmış demektir.

Bu örneği gerçek sayılara yansıtalım. Geçen yıl ikinci çeyrekte yüzde 10.4 küçülen ekonominin aynı düzeye gelmesi zaten bu yıl yüzde 11.6 büyüme ile mümkündü. Bir başka ifadeyle bu yıl yüzde 11.6 büyüsek, geçen yılki yüzde 10.4 küçülmeyi ancak telafi edecektik.

KAYNAK Alaattin AKTAŞ / Dünya
DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.