Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
25 Eylül 2015
BEYAZ PERDENİN JÖNÜ ARTIK İŞÇİLER DEĞİL!

Bugüne kadar aralarında Kibar Feyzo, Güneşli Bataklık, Diyet, Ekmek, Demiryol, Şehirdeki Yabancı olmak üzere onlarca film işçiye ve direnişe adandı.

BEYAZ PERDENİN JÖNÜ ARTIK İŞÇİLER DEĞİL!

BEYAZ PERDENİN JÖNÜ ARTIK İŞÇİLER DEĞİL!

Bugüne kadar aralarında Kibar Feyzo, Güneşli Bataklık, Diyet, Ekmek, Demiryol, Şehirdeki Yabancı olmak üzere onlarca film işçiye ve direnişe adandı. Sinema eleştirmenleri ise gerek çekildikleri dönemde yarattıkları etki, gerekse işçi yaşamlarına yönelik gerçeğe yakın kurgularıyla aşağıda detaylarını vereceğimiz filmlerin altını çiziyor. Maden’den Çarka az bilinen filmler Beyazperdenin jönü artık işçiler değil! Türk sinemasında 200 filmden sadece biri işçi hareketlerine odaklanırken; son zamanlarda işçi mücadelelerini beyazperdeye taşıyan filmleri mumla arar olduk. Gerçi bu, sendikalaşmanın engellendiği, yönetmenlerin gişe ve ödül kaygısına düşüp siyasetten uzaklaştığı bir dönemde pek de şaşırtıcı değil.

İşçiler, işçi hakları, işverenler, grevler, lokavtlar, sendikalar tarih boyunca pek çok kez beyazperdede kendine yer buldu. Türkiye’de de 1960’lı yıllardan beri haklanın aramak için mücadele eden, örgütlenen ve işverenin karşısına tek yumruk olarak çıkan işçilerin hikâyeleri sinemaya taşındı. Sağlıksız ortamda çalışan fabrika işçileri, emeklerinin ağırlıkları altında ezilen tersane işçileri, "ya bir gün makineler işimize sahip çıkarsa" endişesiyle güneşin altında kavrulan pamuk işçileri, gün yüzü görmeden ama sık sık ölümle burun buruna gelen maden işçileri ve daha niceleri…. Hepsi de arkalarına aldıkları . işçinin gücüyle sömürü düzenine karşı kendilerince karşı koydular.

200 filmden biri

Sendikacı, yazar Tufan Sertlek’in ifadeleriyle Cumhuriyet döneminde üretilen konulu film sayısı yaklaşık 6 bin 300 iken buna rağmen doksan yıl içinde çekilen bunca film arasında işçi filmi sayısı otuz beşi bulmuyor. Bir başka deyişle, çekilen her 200 filmden yalnızca bir tanesi işçilerle ilgili. Özellikle son dönemlerde işçiyi merkezine alan filmlerin sayısında gözle görülür bir azalma olurken; bu Uluslararası İşçi Filmleri Festivali Koordinatörü Önder Özdemir’e göre birkaç farklı nedenle açıklanabilir. Toplumsal muhalefetin ve işçi hareketlerinin yükseldiği 19771980 arasında sansür kurulunun ve Yeşilçam sermayesinin bariyerlerini aşabilen filmlerin nispeten daha fazla çekildiğini söyleyen Özdemir, "Diğer baskı dönemleri sinemanın sadece işçi sınıfından değil, siyasetten de koptuğu dönemler oldu. Bir de belki neo-liberalizmin egemenliğinin ve kültürel alanın hızla meta üretim alanına dönüştürülmesinin işçi filmlerinin sayısını azalttığını söyleyebiliriz" dedi. Türkiye’de son dönemde çekilmiş doğrudan işçi sınıfı ve işçi sınıfının örgütleriyle ilgili kurmaca uzun metraj sayısının çok az olduğunun altını çizen Özdemir, bunun sadece işçi örgütlenmesinin içinde bulunduğu durumla açıklanamayacağını da savundu.

Gişe kaygısı hâkim

"Çünkü bilmekteyiz ki, neo-liberalizm tüm dünyada işçi örgütlenmelerine saldırmış ve özelleştirmeleri, serbestleştirmeleri işçi sınıfının örgütlülüğünü dağıtmak için tüm dünyada işe koşmuştur. Ancak bu saldırılar ve iş-çi sınıfı örgütlerinin dağılması, örneğin İngiltere’de Ken Loach’ın ya da İspanya’da Fernando Leon de Aranoa’nın, Fransa’da Robert Guediguian’ın ısrarla ve inatla işçi filmleri çekmesinin önünde engel oluşturmadı. Ayrıca, Türkiye’de belgesel sinemanın iyi örneklerinde işçi sınıfı mücadeleleri ile karşılaşırız. Örneğin Metin Kaya’nın uzun metraj belgeseli Büyük Zonguldak işçi yürüyüşünü anlattığı ‘Yüzbin kişiydiler’ filmi yeni dönem işçi filmlerinden biri. İşçi sınıfı ve toplumsal mücadeleler ile ilgili film çekmenin, bu mücadelenin varlığı ya da yokluğundan ziyade yönetmenin tercihi" diyen Özdemir, bugün birçok yönetmenin kurmaca film yaparken "gişe yapar mı?" veya "hangi önemli festivallerden nasıl ödül alırım?" sorusuna göre hareket ettiğine dikkat çekti. Bereketli Topraklar Üzerinde, Avrupa’nın en iyi filmi seçilmesine rağmen yönetmen Erden Kıral ödülünü alamadı. Çukurova’ya gelip ağır şartlar altında çalışan Köse Hasan, Pehlivan Ali ve Yusuf adlı üç arkadaşın başından geçenleri anlatan film, işçilerin yaşadıkları haksızlıklara odaklanır. Önce bir fabrikada, ardından bir inşaatta, sonra da çeltik tarlalarında çok ağır koşullarda işçilik yapmaya başlayan arkadaşların her biri için kader farklı bir yol çizmiştir. Ne yazık’ki bu yolların hiçbiri kendileri için hayırlı olmayacaktır. Orhan Kemal’in 1954’te yazdığı aynı adlı romandan uyarlanan filmin senaryosunu başta Mahmut Tali Öngören yazar. Yönetmen Erden Kıral’ın senaryoyu beğenmemesi üzerine, oyuncu Tuncel Kurtiz elden geçirir. Kıral, 1979’da sıkıyönetimce yasaklanan filmin izini 1980 darbesi döneminde kaybeder. Yapımcılardan Nurettin Sezer, negatifleri korumak için İsveç’e götürür. Film, negatiflerin bulunmasının ardından Türkiye’de 28 yıl sonra yeniden gösterime girer. Bereketli Topraklar Üzerinde, 1981’de Strasbourg’da yapılan oylama sonucu "Avrupa’nın En İyi Filmi" seçilir. Bununla birlikte yurtdışı yasağı nedeniyle Erden Kıral’ın ödülü alması engellenir. rı kaldırılsa da filmin üzerindeki baskı sona ermez. lama makineleri ve patronun arabası hep kırmızıdır. Filme ismini veren "endişe" ise kendini en çok pamuk toplama makinelerinin geldiği sırada pamuk toplayan işçilerin yüzlerinde belli eder. Evet, makine işçiden büyüktür ama o sırada sahneye giren sendikacılar da makineden büyüktür. Vedat Türkali tarafından kaleme alınan ve Ertem Göreç’in çektiği "Karanlıkta Uyananlar", 1964 yapımı bir işçi filmi. Film bir boya fabrikasında geçer. Fabrika çokuluslu bir kimya şirketi için ambalaj imalathanesine dönüştürülür. Yeni işverenler, işçilerin kendi kontrollerindeki sendikaya geçmeleri karşılığında işlerini kaybetmeyeceklerini teklif eder etmez işçiler grev kararı alır. Ailelerinin de desteğini alan işçiler, üzerlerine gönderilen sopalı kişilere karşı eylemlerini bırakmaz.

Gösterimi durduruldu

Türk-İş Sendikası ve Marshall Boya fabrikasının katkılarıyla çekilen filmin gösterimi sorunlu olur. Film, sinema salonu sahiplerince vizyona geç sokulur, Adana’daki gösterimi sırasında bir grubun saldırısına uğrar ve gösterime girmesinden iki ay sonra İçişleri Bakanlığı tarafından oynatıldığı şehirlerde birçok olayın çıkması gerekçe gösterilerek gösterimi durdurulur. Her ne kadar 4 Ağustos 1965’te durdurma kara1970’lerin en önemli filmlerinden biri olan Endişe’yi yönetmeye Yılmaz Güney başlar, daha sonra bu işi Şerif Gören devralır. Makineleşmenin başladığı dönemlerde kırsal kesimde yaşayan ağa tarafından sömürülen köylülerin yaşadığı sıkıntıları konu alan film, umutlarını Çukurova’daki pamuk tarlalarına bağlayan tarım işçilerine odaklanır. Örgütlenme ve dayanışma bilincinden yoksun olan işçiler "tarlaya makinelerin girme korkusuyla"’zor günler geçirir. Nasıl geçirmesinler? Bir makine onlarca işçinin toprağa akıttığı alın terini hiçe sayarak«çok kısa bir zamanda pamukları toplayabilmektedir, işverenin ve makinenin karşısında direnen işçiler, direnişe geçer. Biri hariç; kan borcu için çalışmak zorunda kalan Cevher isimli bir işçi.

Sendika daha büyük

Filmde dikkat çeken kırmızı rengin pek çok sahnede kendine yer bulmasıdır. Nitekim, ırgatları taşıyan kamyon ve pamuk topBir devrimci madenci olursa ne olur? Bu sorunun yanıtını barındıran maden -filmi 1976’da Yavuz Özkan tarafından çekilir. Devrimci işçi İlyas’ın çalıştığı ocakta sürekli iş kazaları olur. Bu duruma kayıtsız kalamayan İlyas, emekçi arkadaşlarını uyarır, önlem alınması için imza toplar. İlyas’ın işçileri örgütlemesinden rahatsız olan sendika ağaları bir taraftan İlyas’ın bu tavrını engellemeye çalışırken, yöneticiler de onu bir başka ocağa verir. Tüm maden emekçilerinin bir araya gelip örgütlenmesi de İlyas’ın büyük bir göçük olayı sırasında yaşamını yitirmesiyle başlar. Maden filmi, tümüyle gerçek maden ocağı dekorlarında ve gerçek maden işçilerinin katkısıyla çekilir. Film bir taraftan her an ölüm tehlikesiyle karşılaşan maden işçilerinin yaşamlarını, bir taraftan işDünyada örnek çok Sovyet sinemasından "Grev" ve "Ekim" filmleri, Pudovkin’in çektiği ve liman işçilerinin sorunlarına eğilen "Kaçak", sendikal sorunlara odaklanan Elia Kazan’ın "Rıhtımlar Üstünde" filmi, bir grevin öyküsünü anlatan "Toprağın Tuzu", tarım işçilerinin hayatlarını betimleyen "Gazap Üzümleri" dünyada işçilere odaklanan’sinema filmlerinin başında geliyor. çilerin yaşanan bir göçük sonrası bir araya gelmelerini bir taraftan da sahte sendikacıları tüm çıplaklığıyla ortaya koyar. Muzaffer Hiçdurmaz tarafından çekilen "Çark" filmi, dört fabrika işçisinin mücadelesini beyazperdeye taşır. Kazlıçeşrrre-‘deki bir deri atölyesinde son derece sağlıksız hatta tehlikeli sayılabilecek koşullarda ekmeklerini kazanmaya çalışan işçilerden biri hayatını kaybeder. Bu iş kazası sonunda artık susmamaya ve mücadele etmeye karar veren dört emekçi arkadaş, işçileri bilinçlendirerek haklı oldukları grevi başlatır. 1987 yapımı film, her ne kadar üretildiği dönemde doğrudan sansürlenmemiş olmasına rağmen, polis baskısı nedeniyle İstanbul’da gösterime giremez. Filmin gerçek adı "Direniş" olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte filmin ismi herhangi bir olum’suz sonuç doğurabileceği düşünülerek "Çark" olarak değiştirilir. Ama bu çaba da pek bir işe yaramaz ve filmi üreten kadro, birçok kez polis tarafından sorgulanır.

DİĞER HABERLER
FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI
FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI

Fazla çalışma ücreti, kanunun veya sözleşmelerin öngördüğü haftalık çalışma süresinin üzerindeki çalışmalar için ödenecek ücreti ifade etmektedir.

GELİR DAĞILIMINDA BOZULMA ZİRVEDE
GELİR DAĞILIMINDA BOZULMA ZİRVEDE

İktidarın neoliberal politikaları gelir dağılımı adaletsizliğinde ülkeyi Avrupa’nın zirvesine taşıdı. En zengin %1’lik kesim ülkedeki servetin %40’ına sahip oldu. Halkın %71’inin 10 bin dolardan az serveti bulunuyor.

MAZERETSİZ DEVAMSIZLIKTA İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
MAZERETSİZ DEVAMSIZLIKTA İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ

İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi sürdürülürken, işçi tarafından yapılan devamsızlıkların geçerli bir mazerete dayanması gerekmektedir.

BEDELLİ ASKERLİK VE TAZMİNAT HAKKI
BEDELLİ ASKERLİK VE TAZMİNAT HAKKI

Bedelli askerlik ve tazminat hakkı.