06 Ağustos 2015
AVRUPA’DA GENÇLERİN YARIDAN FAZLASI GEÇİCİ İŞLERDE ÇALIŞIYOR
Avrupa’da patronlar krizi fırsata çevirdi. Euro Bölgesi’nde iş bulabilecek kadar şanslı olan 15-24 yaş arasındaki gençlerin yüzde 52,4’ü geçici işlerde çalışıyor.
Avrupa’da sermaye sınıfının krizin faturasını işçilerin sırtına yüklemesinin yollarından biri de düzenli ve güvenceli çalışmaya indirilen darbe oldu. Özellikle gençler arasında esnek ve geçici işlerde çalışmak zorunda kalanların oranı, krizle birlikte büyük bir hızla arttı. Birçok uzman, bu durumun krizin aşılmasıyla değişmeyeceği görüşünde.
Krizden önce de emek piyasalarının “esnekleştirilmesi” ve işçilerin sosyal haklarında kesintiye gidilmesi konusunda önemli bir mesafe kat eden tekeller, krizle birlikte bu sürece büyük bir ivme kazandırmış oldu. Fransa’da belirli süreli iş sözleşmeleriyle, yani güvenceli ve kalıcı işlerde çalışanların oranı yüzde 16’ya kadar geriledi. Bu oran, 2000 yılında yüzde 25’ti.
İspanya’da her 15-24 yaş arasındaki genç işçilerin yüzde 70’ine yakını geçici işlerde çalışıyor. Euro Bölgesi’nin bütününde ise aynı yaş grubunda geçici işlerde çalışanların oranı yüzde 52,4’e çıktı. Bu, şu ana kadar görülen en yüksek düzey.
Geçen yıl Euro Bölgesi’nde yer alan 19 ülkeden 13’ünde geçici işlerde çalışanların oranı artış kaydetti.
‘GEÇİCİ’ DEĞİL YAPISAL
Financial Times’a konuşan OECD istihdam programı direktörü Stefano Scarpetta, konuyla ilgili patronların “zihniyetini” şöyle özetliyor: “Belirli süreli sözleşmelere gereğinden fazla başvurulması temelde herkes için optimal olmaktan uzaktır; işçiler için kesinlikle böyledir, şirketler için de böyledir ve belirli süreli sözleşmeyle çalışma yeniliğin ve iktisadi büyümenin teşvik edilmesinin yolu değildir.”
Öte yandan OECD dahi, başta İtalya, Fransa ve İspanya olmak üzere Avrupa genelinde geçici çalışmadaki artışın bir “atlama tahtası” olmaktan ziyade bir “tuzağa” dönüşmesinden kaygılı. Zira bu tür işlerde çalışanların yoksulluk sınırının üzerinde yaşam standartlarına kavuşması neredeyse imkansız. OECD genelinde geçici işlerde çalışarak geçimini sağlamaya çalışan hane halklarının yüzde 22’si yoksulluk sınırının altında. Bu oran, düzenli işlerden gelir elde eden hane halkları için yüzde 3.
Avrupa’da ekonomik büyüme yavaş da olsa yeniden sağlanmaya başladı. Ancak büyümenin geri gelişinin düzenli, güvenceli çalışmanın geri dönüşü anlamına gelip gelmeyeceği belli değil. Krizle birlikte ivme kazanan geçici ve kuralsız çalışmayla ilgili “geçici” ve “kuralsız” olmayan tek şey, belki de bu tarz çalışmanın kendisi.
