Türkiye 1300 liralık asgari ücreti tartışırken Birleşik Kamu İşin dört kişilik bir aile için oluşturduğu aylık gıda sepeti aralık ayında 1611 liraya doldu 13 milyar TL çöpe gidiyor

Türkiye’nin Rusya’nın savaş uçağını düşürmesiyle birlikte iki ülke arasında yaşanan krizin ardından yapılan "bu kriz sebze ve meyve fiyatlarını düşürecek söylemleri" boş çıktı.

Aralıkta sebze ve meyve fiyatlarına bağlı olarak gıda fiyatlarında ortalama yüzde 2.04 artış yaşandı. Dört kişilik bir aile için oluşturulan aylık gıda sepeti, aralık ayında 1611 liraya doldu.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, Ar-Ge Bölümünün, araştırmasına göre, TÜİK’in tüketici fiyatları endeksindeki ağırlıkları dikkate alınarak izlemeye alınan söz konusu gıda maddelerinin fiyatlarında aralık ayında bir önceki  aya göre yüzde 2.04, son iki ayda ise yüzde 7.59 oranında artış kaydedildi. Kasım ve aralık aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artış, ocakta kamu çalışanlarının maaşlarına yapılacak olan yüzde 6 zammı şimdiden alıp götürdü.

Fiyatlar artıyor

Aralık ayında meyve fiyatları bir önceki aya göre yüzde 16.3 artış kaydetti. Aralıkta, bu mevsimde ağırlıklı olarak tüketilen armut, ayva, elma, mandalina, portakal, muz, limon gibi tüm meyvelerin fiyatında artış yaşandı. Meyve fiyatlarında son iki ayda ise ortalama yüzde 33.28 oranında artış kaydedildi.

Sebze fiyatlarında ise aralıkta bir önceki aya göre ortalama yüzde 8.33 artış kaydedildi. Son iki aylık dönemde yaşanan artış ise yüzde 31.36’yı buldu. Aralıkta özellikle balık, koyun eti ve tavuk eti fiyatlarında gerçekleşen artışlar nedeniyle et ve balık fiyatlarında ortalama yüzde 0.49 oranında bir artış kaydedildi. Et ve balık grubunda son iki ayda yaşanan fiyat artışı ise yüzde 2.79’u buldu.

Yüzde 9 yükseliş

Ekmek, un ve unlu ürünlerde yüzde 0.04, kuru gıdalarda yüzde 1.56, yağ fiyatlarında yüzde 2.21 oranlarında düşüş, diğer gıdalarda da ortalama yüzde 0.26 oranında artış gerçekleşti. Son iki aylık dönemde ise süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yüzde 1.71, kuruyemiş fiyatlarında yüzde 9.29, oranlarında artış kaydedildi. Ekmek, un ve unlu ürünlerde yüzde 0.54 azalış, kuru gıdalarda yüzde 1.60, yağ fiyatlarında yüzde 5.37, diğer gıdalarda da ortalama yüzde 3.49 oranında artış kaydedildi.

AYLIK GIDA SEPETİ

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi, dört kişilik bir kamu çalışanı ailesinin aylık gıda tüketimlerini dikkate alarak "aylık gıda sepeti" oluşturdu. Net asgari ücretin 1300 liraya çıkarılmasının tartışıldığı aralıkta söz konusu sepet ancak 1610 liraya doldurulabildi. Kasımda 1530 liraya dolan gıda sepeti aralıkta bir önceki aya göre 81 lira artış gösterdi. Aralıkta gıda sepetinde yer alan meyvelerin bedeli 128 liradan 147 liraya, sebzelerin bedeli 208 liradan 248 liraya yükseldi. Sepetteki et, işlenmiş et ürünleri ve balıkların bedeli 470 TL’den 486 TL’ye, süt ve süt ürünlerinin bedeli 207 TL’den 213 TL’ye yükseldi. Ekmek, un ve unlu mamuller için bir ayda ödenen tutar 158 TL’den 157 TL’ye geriledi.

Kayıpların önüne geçilmeli

Şemsi Bayraktar Türkiye’nin bu kadar büyük bir parayı çöpe atacak kadar zengin olmadığını vurgulayan Şemsi Bayraktar, "Bin bir emekle üretilen tarımsal ürünlerdeki kayıpların en aza indirilmesi temel politika olmalıdır. Biçerdöver sahipleri, biçerdöverlerini operatör belgesi olmayan sürücülere kullandırmamalı" dedi.

13 milyar TL çöpe gidiyor

Tahılda 2.5 milyar TL, yaş sebze ve meyvede ise en az 11 milyar lira çöpe gidiyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, hesaplamalara göre, 45.7 milyon ton yaş sebze meyve üretiminin en az 9 milyon tonunun sofraya ulaşmadan çöpe gittiğini söyledi. Kayıpların önemli kısmının hasat ve depolama aşamasında gerçekleştiğini vurgulayan Bayraktar, zamanında ve uygun araç gereçlerle yapılmayan hasat işlemleri ve yeterli şartlan sağlamayan depolama sistemleri sonucu ürünlerin önemli miktarının ziyan olduğuna dikkati çekti.

Bayraktar, 2013-2014 döneminde pirinç hariç 36.6 milyon ton olan tahıl üretiminin 2.9 milyon tonunun üretim ve kullanım aşamasında kaybedildiğini belirterek, "Toplam 2.9 milyon tonluk kaybın, 1.9 milyon tonu üretim, 1 milyon tonu kullanımda meydana geliyor. Kaybedilen tahıl, tohumluğa ayrılan tahıldan 900 bin ton daha fazla. Yaş sebze ve meyvedeki kayıp oranı yüzde 10 ile 30 arasında değişiyor. Yaş sebze meyvede ortalama kaybın yüzde 20-25 olduğu tahmin ediliyor" dedi.

Bayraktar, kayıpların tahıldaki maddi karşılığının 2.5 milyar lira, yaş sebze ve meyvede ise en az 11 milyar lira olduğunu bildirdi.