Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Tekel işçileriyle ilgili olarak "ILO sözleşmelerinin ihlal edildiği" gerekçesiyle yapılan başvuru üzerine Türkiye‘den açıklama istedi

ANKARA- .  ILO, TÜRK-İŞ’in, işçi ve memur sendikaları konfederasyonlarının aldıkları "uluslararası işçi konfederasyonları düzeyinde Tekel işçileriyle dayanışmanın artırılması için çaba gösterilmesi" kararı doğrultusunda yaptığı şikayeti işleme koydu.

Örgüt, ilgili makamlardan ILO sözleşmelerine aykırılık iddialarına konu olaylara ilişkin açıklama istedi.

ILO, Türk-İş’e de bir yazı göndererek başvurunun işleme konulduğunu ve yetkililerden açıklama talep edildiğini bildirdi.

Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu imzasıyla yapılan "Tekel İşçilerine Önerilen 4/c Uygulaması ILO Sözleşmelerine Aykırıdır" başlıklı başvuruda, 4/c statüsünde çalışanların "iş güvencesi haklarından mahrum bırakıldıkları" savunulmuştu. Türk-İş’in başvurusunda, 4/c statüsüne ilişkin eleştiriler şöyle sıralanmıştı:

"-Bu kapsamdakiler ne memur ne işçidirler. Bu nedenle her iki çalışma tipinin çalışanları lehine düzenlenen hükümlerin dışında bırakılmışlardır. Yani memurların ve işçilerin sosyal haklarının hiç biri 4/c kapsamında çalışanlara tanınmamıştır.

-4/c kapsamında çalışanların izin ve dinlenme hakları yetersizdir. Bu kişiler hakkındaki düzenlemeye göre çalışılan her ay için 2 gün izin ’verilebilir’ denilmekte ve izin hakkı idarenin takdirine bırakılmaktadır. Bu durum hem iç mevzuatımıza ve hem de uluslararası sözleşmelere aykırıdır.

-4/c çalışanlarının işçi sendikaları kurma veya kurulu işçi sendikalarına üye olma hakları ortadan kaldırıldığı gibi, toplu sözleşme ve grev hakkı olmayan memur sendikalarını kurma ve üye olma hakları da yoktur.

-4/c çalışanlarının hiçbir şekilde ücret pazarlık hakkı bulunmamaktadır. Bu kapsamda istihdam edilenlerin ücretleri, Bakanlar Kurulu tarafından tek taraflı olarak belirlenmektedir. Bu çalışanların fazla mesai hakları düzenlenmemiştir. Ayrıca, hiçbir şekilde ücret dışında ödeme yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır.

-Özelleştirme veya kapatma nedeniyle bu kapsamda çalışmaya mecbur bırakılan işçilerin İş Kanunu’ndan ve sözleşmeden doğan her türlü hakları ortadan kaldırıldığı gibi, mevcut ücretleri de üçte iki oranında azaltılmakta, yoksulluk ve sefalet doğmaktadır. Ayrıca bu çalışanlar meslekleri göz ardı edilerek genel hizmetlerde çalıştırılmaktadırlar.

-4/c çalışanlarının sosyal güvenlik hakları memur veya işçilere oranla büyük ölçüde azalmaktadır. Bu çalışma biçimi sağlıkla ilgili hakları belirsizliğe götürdüğü gibi yaşlılık aylığı konusunda da büyük kayıplara yol açmaktadır. Bu kapsamda çalışanlar hastalandıkları zaman geçici iş göremezlik ödeneği alamayacaklardır."(aa)