Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, her zam maaş artışı tartışmasında “bütçe yükü” vurgusuyla frene basıyor.

Bakan Şimşek, emekli aylıkları ve ücret zamları gündem olduğunda bütçe açığını sosyal harcamalara bağlarken sermayeye sağlanan kolaylıkları görmezden geliyor. Şimşek, 2024 bütçesinden SGK’ye emekliler için yapılan transfer harcamalarının yüzde 9,9’unu, faiz gideri ise yüzde 11,8’ini oluşturduğunu görmüyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, her zam maaş artışı tartışmasında “bütçe yükü” vurgusuyla frene basıyor. Emekli maaşları, asgari ücret artışı ve kamu çalışanlarının hakları söz konusu olduğunda “bütçeyi zorlamayacak düzenleme” ifadesiyle hareket eden Şimşek, bugüne kadar da öyle hareket etti. Ama aynı şimşek işverenlere ve sermaye çevrelerine gelince bu hassasiyetini kaybediyor ve tüm muslukları açıyor.

Bakan Mehmet Şimşek Son olarak benzer bir düşünceyi İstanbul’da düzenlenen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Genişletilmiş Başkanlar Kurulu Toplantısı’nda ifade etti. Şimşek, buradaki konuşmasında “deprem harcamaları, enflasyon farkıyla geciken memur maaşları ve EYT düzenlemesi” gibi etmenlerin bütçeye yük getirdiğini söyledi, hatta enflasyonla mücadelede yaşanan sıkıntıların bir bölümünün de buralardan kaynaklandığını ima etti.

Ancak rakamlar, Şimşek’in ileri sürdüğü gibi bir tablo olmadığını ortaya koyuyor. Hatta onu bütünüyle yalanlıyor.

Şimşek’in gerekçe gösterdiği birkaç kaleme bakalım.

2024 yılında bütçeden “Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri” başlığı altında SGK’ye yapılan transferlerin tutarı 1 trilyon 436 milyar lira oldu. Bu tutarın 371 milyar lirası işveren teşviği ve ödeme gücü olmayanların GSS primi olarak kaydedildi. 2024 yılında bütçeden SGK’ye emekliler için yapılan transferler 1 trilyon 66 milyar lira oldu.

İşveren ve ödeme gücü olmayanlar için yapılan GSS transferleri çıkarıldığında bütçeden SGK’ye yapılan transferler 2024’te yüzde 9,9’a geriledi. 2024’te bütçeden faiz harcamalarına 1 trilyon 270 milyar lira aktarıldı. Harcamaların yüzde 11,8’ini faiz giderleri oluşturdu. Başka bir ifadeyle iç ve dış borç faizlerine yapılan ödemeler, bütçe harcamaları içerisinde SGK’ye emekliler için yapılan transferden yaklaşık 2 puan daha fazla oldu.

“Şehircilik ve risk odaklı bütünleşik afet yönetimi” programı altında yer alan deprem giderleri ise 2024 yılı için öngörülen tutarın 906,5 milyar TL olmasına rağmen 817,6 milyar TL’de kaldı.

TEŞVİK VE İSTİSNALAR YÜK

Büyük şirketlere sağlanan vergi afları ve teşviklerin bütçeye etkisi, Şimşek’in gündeminde emekli aylıkları kadar yer bulamıyor.

2024 yılında 2 trilyon 777 milyar lira olan vazgeçilen vergiler, 2025’te 3 trilyon 5 milyar lira olarak öngörüldü. Bu yıl için 1 trilyon 417 milyar lira gelir vergisinden, 701 milyar lira kurumlar vergisinden, 519 milyar lira KDV’den, 133 milyar lira ÖTV’den, 233 milyar lira diğer vergilerden vazgeçilecek.

Bakan Mehmet Şimşek’in söylemleri, bütçe açığının sorumlusunun EYT, memur zamları veya emekli maaşları gibi sosyal harcamalar olduğu algısını yaratmaya çalışıyor. Oysa gerçek tablo, kamunun büyük sermayeye sağladığı ayrıcalıklardan ve tercihlerden kaynaklı bütçe açığıyla karşı karşıya olunduğuna işaret ediyor.

Bütçe dengesini koruma bahanesiyle emekçilere kısıtlama getirilirken, özelleştirme, vergi affı ve teşvikler yoluyla sermaye lehine kaynak aktarma politikaları ise devam ediyor.