29 Kasım 2020
BULUŞUNU İŞVERENE BİLDİRMEYEN ÇALIŞANA ‘PATENT GASPI’ DAVASI
Fikri mülkiyet hukuku uzmanı Doç. Dr. Cahit Suluk, mevzuata uygun hareket edilmediğinde buluş sahibi ve işveren arasında, bedel hakkının ödenmemesi ve buluşun işverene bildirilmemesinden kaynaklı sorunlar yaşanabileceğini söyledi.
Fikri mülkiyet hukuku uzmanı Doç. Dr. Cahit Suluk, mevzuata uygun hareket edilmediğinde buluş sahibi ve işveren arasında, bedel hakkının ödenmemesi ve buluşun işverene bildirilmemesinden kaynaklı sorunlar yaşanabileceğini söyledi.
Dünya genelinde her yıl tip, elektronik, uzay, mühendislik ve nanoteknoloji gibi alanlarında binlerce buluş ortaya çıkarken, buluş yapan çalışan ile işveren arasındaki yasayla güvence altına alınan haklar önemini artırdı. Patent sahibinin kim olacağı, ortaya çıkan buluşta şirketlerin ne kadar pay alacağı, buluş yapanın kârdan pay alıp alamayacağı gibi konular, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile çalışanların buluşlarına ilişkin mevzuata göre düzenleniyor.
Bu alanda yazdığı "Çalışan Buluşları Hukuku" kitabı hukuk fakültelerinde okutulan fikri mülkiyet hukuku uzmanı Doç. Dr. Cahit Suluk, buluş üretimi ve patent sürecinin ardından yaşanan yasal sorunlarla ilgili açıklama yaptı. Suluk, bir fikri ürünü meydana getiren kişinin onun sahibi olduğunu belirterek, özellikle işverenlerin formaliteleri usulüne uygun yerine getirmedikleri durumda çok büyük maddi kayıplar yaşayabileceğini belirtti. Patent hukukunda buluşun, meydana getiren çalışanın mal varlığı olduğunu dile getiren Suluk, şunları söyledi:
BULUŞU YAPAN İŞÇİYE TEŞVİK ÖDÜLÜ
"İşçinin, buluşunu yasa gereği işverene bildirmesi gerekiyor. İşveren, 4 ay içerisinde buluş üzerinde yazılı olması şartıyla tam hak talep edebiliyor. Eğer tam hak talep etmezse buluştan doğan haklar işverene geçmiyor, işçide kalıyor. Artık buluş serbest hale geliyor ve işçi buluşu değerlendiriyor. İşçi buluşuna gidip patent başvurusu yapabilir, üçüncü kişiye devredebilir, lisans verebilir, buluşu alıp başka bir şirkete gidebilir. Bu süreçte ciddi problemler ortaya çıkıyor."
Buluşçunun yasalar nazarında "özellikli bir çalışan" olduğunu belirten Suluk, ortaya çıkan katma değerden buluşçuya ödenecek bedelin maaştan ayrı olduğunu söyledi. Suluk, buluşta tam hak talep eden işverenin buluşçuya önce teşvik ödülü vermesi, bunun da net asgari ücretin altında olmaması, sonrasında da bedelin ödenmesi gerektiğini kaydetti.
