28 Kasım 2019
ASGARİ ÜCRET KİMLERİ İLGİLENDİRİYOR?
19. yüzyıl kölelerinin kanlarıyla armağan ettiği, hem vahşi kapitalizmin freni, hem de kapitalizme kalkan…
19. yüzyıl kölelerinin kanlarıyla armağan ettiği, hem vahşi kapitalizmin freni, hem de kapitalizme kalkan…
Asgari ücret!…
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2 Aralık Pazartesi günü ilk toplantısını yapacak. Yılbaşına kalmadan karar verilecek.
Sanıldığından çok daha geniş bir kesimi ilgilendirmektedir. Devlet maliyesi, bürokrasi, iş dünyası, yargı, sübvansiyonlar, para cezaları, vs vs… Herkesi ve toplumsal hayatın neredeyse tamamını…
Sadece garibim asgari ücretlinin derdi olsa, bu kadar gürültü çıkar mı sizce? Bu bile konunun büyüklüğü hakkında fikir verecektir. Gelin bir geziye çıkalım ve kimleri nasıl ilgilendiriyor, görelim.
– 13.7 MİLYON İŞÇİ: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın Temmuz 2019 kayıtlarına göre saptanan 13 milyon 764 bin 63 işçinin gözü burada.
Kayıtdışı çalıştırılan milyonlar bu hesabın dışında tabii. Onlar işverenin insafına kalmış.
– SSK TAVANINA ETKİSİ: 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 82. maddesi, “Prim hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise bu tutarın 7.5 katıdır” der… Bu yüzden önemlidir.
– KIDEM TAZMİNATI: Kıdem tazminatında tavan, yasayla sınırlıdır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda “en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi ile sınırlıdır” denmektedir. Artan asgari ücret, tavanı aşmamak kaydı ile kıdem tazminatını da artıracaktır.
– BAĞ-KUR PRİMİ: Sosyal güvenlik primini kendisi yatıran Bağ-Kurlu, yeni asgari ücretin belirlenmesi ile ödeyeceği rakamı buna uyarlamak durumundadır.
– İŞSİZLİK MAAŞI: İşsizlik maaşında ölçü, asgari ücrettir. Yasa, “en düşük işsizlik maaşı, asgari ücretin yüzde 40’ı, en yüksek işsizlik maaşı da asgari ücretin yüzde 80’i kadardır” der. Asgari ücret artışı, işsizlik maaşını da artıracaktır.
– SGK BORÇLARINDA PRİM: SGK’ya borcu olan işverenler ya da bireysel borçlanma yapan sigortalılar, yeni asgari ücret ile yatıracakları asgari primi buna göre düzenlemek zorundalar.
– BES KATKI PAYI: Devlet, bireysel emeklilik fonlarına kişi başına yüzde 25 oranında destek veriyor. Hem devlet katkısının miktarı, hem de BES’e yurttaşların ödediği prim, yeniden belirlenecektir.
– İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK: SSK ve Bağ-Kur kapsamında isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, primleri yeni duruma uyarlayacaktır.
– 65 YAŞ AYLIĞI: 65 yaş aylığı alanların aldıkları ücret, hanedeki kişi başına düşen gelirin net asgari ücretin üçte birinden düşük olması gerekiyor. Buna göre 65 yaş aylığı alanları da ilgilendirmektedir.
– GÜNDELİKÇİ ÜCRETİ VE SİGORTA PRİMİ: Evinde ya da bürosunda gündelikçi çalıştıranların ödeyeceği sigorta primi ve gündelikçiye ödeyeceği ücret, yeniden belirlenecektir.
– ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (AGİ): AGİ devletin, bir işçinin kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler için uyguladığı gelir vergisi indirimidir. Yeni asgari ücret, uygulanan vergi muafiyeti miktarının değişmesi demektir.
– MEMUR MAAŞLARI: Memur maaşları asgari geçim indirimi ölçülerine göredir. Bu da memur maaşlarının bir miktar artması demektir.
– GSS PRİMİ: Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi, asgari ücrete göre belirlenmektedir. Asgari ücret değişince GSS primi de değişecektir.
– İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ: İş kazası, doğum, hastalık, meslek hastalığı gibi hallerde SGK’nın ödediği iş göremezlik ödeneği de artıracaktır.
– YERALTI MADEN İŞÇİLERİ: Soma katliamından sonra Maden Kanunu’nda değişiklik yapılmış, “yeraltında çalışan maden işçilerinin ücretinin, asgari ücretin iki katından az olamayacağı” hükmü getirilmiştir. Yeni asgari ücret, yeraltındaki madenci için yeni ücret demektir.
– EMEKLİ VE ENGELLİ MAAŞLARI…
– SGK İDARİ PARA CEZALARI…
– KİMİ VERGİ CEZALARI…
– TEŞVİKLERDEKİ SÜBVANSİYONLAR…
– ÇIRAKLIK VE BECERİ EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN SGK PRİMİ VE ALACAKLARI ÜCRET…
– ÇOCUK YARDIMI, AİLE YARDIMI, YEMEK YARDIMI…
– CEZA HUKUKUNDA VE MEDENİ HUKUKTA KİMİ HESAPLAR YA DA CEZALAR…
Özetle, asgari ücret sadece geçim kavgası değil, hayat demek, toplum demek, nizam demek.
Belki de “kim etkilenmiyor” diye sıralasak, daha kolay olurdu.
Velhasıl, herkesin gözü komisyonda…
