İstanbul’da büyük ayakkabı markalarına fason üretim yapan sayacı ustaları ve çalışanları (ayakkabıların tabanı dışında üstü kısmını ve astarını yapanlar) haklarını alamadıklarını iddia ederek eylem yapmaya başladı. Deri ayakkabılarda çift başına 7 lira, spor ayakkabılarda 5-6 lira, imitasyon derilerde 3-4 lira kazandıklarını ifade eden çalışanlar, aldıkları ücretin en az yüzde 30-40 artmasını beklediklerini, bu yüzden 1 haftalık eylem kararı aldıklarını söyledi. Sayacılar eylemin, İstanbul’dan başlayarak yavaş yavaş diğer illere de yayılmasını beklediklerini belirtti. İkitell Organize Sanayi Bölgesi’ndeki İstanbul Ayakkabıcılar Küçük Sanayi Sitesi (AYKOSAN) ve Ayakkabı ve Yan Sanayi İşletme Kooperatifi’nde (AYMAKOOP) toplanan yüzlerce sayacı ve çalışanları, istedikleri olmazsa eylem süresini uzatabileceklerini belirtti.
Bayram öncesinde İstanbul’un 16 bölgesinde faaliyet gösteren sayacıların bir araya gelerek eylem yapmak istediklerini, firmaları zor durumda bırakmamak için eylemi erteleyerek pazartesi günü itibariyle eyleme başladıklarını dile getiren İstanbul Sayacı Sanatkarları Odası Başkanı Muharrem Köroğlu, “Fason üretim yaptığımız işletmelere sesimiz duyurmak istedik. Ancak bizimle iletişime geçmediler. Ciddiye almadılar. Ayakkabıların neredeyse yüzde 80’ini biz yapıyoruz. Ancak deri ayakkabılarda işçilik ücreti olarak çift başına 7 lira alabiliyoruz. Bize 7 lira verdikleri ayakkabıları perakendede en az 250 liraya satıyorlar. Ortalama bir ayakkabı 70 liraya mal oluyor. Bize yıllardır verdikleri para aynı ama kendileri sürekli satış fiyatlarına zam yapıyorlar. Biz sadece hakkımızı istiyoruz. Yüzde 30-40 zam yapmalarını bekliyoruz” dedi.
20 LİRA OLMALI
Uzun yılardır para kazamadığını ileri süren bölgedeki bir üretici de şunları söyledi: “Bizim maliyetlerimiz sürekli artıyor. Elektrik, su, işçi giderleri sürekli artıyor. Bize verilen para değişmiyor. Artık bıçak kemiğe dayandı. Eşinden boşanan insanlar var. Artık borçları ödeyemez hale geldik. Dünyanın en kaliteli ayakkabılarını biz üretiyoruz. Onlar kendi markalarını yapıştırıp satıyorlar. Aslında en az çift başına bir deri ayakkabıda 20 lira almamız gerekiyor. Onu da istemiyoruz. ‘10-11 lira verseniz’ oda yeter diyoruz. Bu zamana kadar şikayetlerimizi iletmemize rağmen bir sonuca ulaşamadık. Sesimizi eylem yaparak duyurmak istiyoruz.”
GÜNDE 18 SAAT ÇALIŞIYORLAR
AYNI bölgede fason olarak üretim yapan başka bir sayacı da, “Haftalık 300-400 lira kazanıyorum. Ne yemek parası, ne yol parası alabiliyoruz. Çok kötü koşullarda, bazı günler 18 saat çalışıyoruz. Haftanın 6 günü üretim yapıyoruz. Ailemizi bile göremiyoruz. Bölgede faaliyet gösteren işletmelerdeki çoğu çalışan sigortasız. İş veren para kazanamıyor ki sigortayı ödesin. İşçiler sigorta isteyecek durumda değil çünkü başka bir iş de bulması çok zor. Ekmeğinden olmamak için her şeyi kabul ediyor” diye konuştu.
BU İŞİ YAPACAK KİMSE KALMAYACAK
YAKLAŞIK 18 yıl önce saya işine girdiğini söyleyen bir başka işçi ise, “Para kazanamadığım için bu işi bırakıp inşaatlarda çalışmaya başladım. Sadece çalışanlara destek olmak için buradayım. Buradan kazanılan parayla ev geçindirmek imkansız” ifadelerini kullandı. Yaklaşık 40 yıldır bu işi yaptığını belirten bir sayacı da şunları söylüyor: “Biz uzun yıllardır bu işi yapıyoruz. Elimizden başka bir iş gelmediği için para kazanamasak da bu işi yapıyoruz. Ama burada başka bir tehlike daha var. Arkamızdan bu işi yapmak istediğini söyleyen kimse gelmiyor. Eğer bizim gibi ustalar para kazanamazsa gelecekte bu işi yapacak kimse kalmayacak.”
