Taksim yasağına karşı bugüne kadar saygı duyulacak bir mücadele verildi. Ama

soL ve Kemal Okuyan ısrarla vurguluyor: Mekandan daha önemli olan içeriktir. Dahası, emek mücadelesi yılın bir gününe sıkıştırılamaz. Ve 1 Mayıs, yasak savma aracına dönüştürülemez. Gerçekten, Türkiye’nin gündeminin içte ve dışta gericiliğin ve emperyalizmin kuşatmasıyla bu denli sıkıştırıldığı, sendikacılığın bitirildiği, işsizliğin tırmandığı, taşeronlaşmanın kamu istihdamını dahi teslim aldığı, yargının iktidarın/sermayenin tam buyruğuna sokulduğu, Suriye-lrak üzerinden Türkiye’nin Ortadoğu’da savaş ateşi içine çekilme riskinin büyüdüğü bir dönemde, içerik yerine "alan" tartışmasına sıkışıp kalmak ne demek oluyor?

Taksim yasağına karşı bugüne kadar saygı duyulacak bir mücadele verildi. Ama bu mücadelenin bundan böyle de tek belirleyici mücadele ekseni olarak kalması, emek hareketine zarar verme noktasına geldi. Emek hareketini içerden çürüten bazı sendikacıların, yılda bir defa, o da içerik yerine biçim tartışmaları üzerinden "aklanmalarının aracına dönüştürülebilir mi 1 Mayıs? (Ki AKP iktidarı, içi boşaltıldığı sürece "Taksim" tartışmasına son yıllarda kolaylık göstererek taraf olmadı mı?) işçi ve memur sendikaları konfederasyonlarının bir bölümü, doğrudan iktidarın milli görüş alanındadır. Bunların yöneticilerinden bazıları iktidar partisinin milletvekilliğine de terfi ettirilir. Bir de daha "tarafsız" görünen, ama bir bölüm yöneticisi eski sağ siyaset ilişkileri üzerinden AKP’liliğe açık geçiş yapmış veya kendi varlığını idame ettirme fırsatçılığıyla iktidarın denetimi altına girmiş sendika başkan ve yöneticileri vardır. Bunlardan Türk-iş içinde artık mebzul (bol) miktarda örnek bulunmaktadır.

Kuşkusuz iktidarın emek karşıtı politikalarına direnen Türk-iş yöneticileri de vardır, ama genel güç kaybı sürecini tersine çevirmeye veya konfederasyon içinde iktidar olmaya güçleri yetmez. Emek mücadelesinde dik durmaya çalışan DİSK ve iki önemli sendikası ise, güçlerinin üzerinde bir görünürlüğe sahiptirler. Yeni düzenlemelerin toplu sözleşme yetkilerini sınırlayan hükümleri yürürlüğe girdiğinde, sendikal kesimde tasfiye hızlanacaktır. iktidarın emeğe saldırılarına karşı yıllardır üç maymunu oynayan Türk-iş yönetiminin, şimdi içi boşaltılmış alan tartışmalarında birdenbire keskinleşip "1 Mayıs’ta Taksim’de olacağız" diye kükremesini bir dik duruş veya iktidarla uyumlu ilişkilerinde bir kırılma noktası olarak nitelendirme imkanı var mıdır? Bu soruya dolaylı bir yanıt, kişisel bir deneyimin kısa öyküsünden çıkarılabilir.

* * *

Türk-iş’i biraz içeriden tanıma fırsatım oldu. 1996-2000 arasında 4 yıl boyunca öğretim üyeliği yanında Üniversite’den resmen görevlendirilerek Konfederasyonun Araştırma Merkezi’ni yönettim. "Merkez" deyince gözünüzde büyütmeyin, iki sabit kadroyla götürülen bir birim. Türk-iş araştırmalarında iki boşluk vardı: Boşluklardan biri, Türkiş’in 45 yıllık ömründe hiç yıllık çıkarmamış olmasıydı. Bağlı sendika Petrol-iş’in yıllardır başarıyla yürüttüğü bu etkinlik Türk-iş’te hiç yankı bulmamıştı, ikincisi de Türk-iş’in nitelikli bir sendikal görüş dergisinin olmamasıydı. Nitelikli yayın boşluğunu yılda iki dergi şıklığıyla 6 sayı çıkabilen "Ekonomide Durum" dergisiyle doldururken, ilk Türk-iş yıllığı da 1997’de iki cilt olarak gün yüzüne çıkabildi.

Bu yayınlar etrafında emek sorunlarıyla doğrudan/dolaylı ilgilenen çeşitli bilim insanları, sendika uzmanları, sol ve sosyalist yazarların buluşması da sağlanmıştı, ikinci yıllık gene iki cilt olarak 1999 sonunda çıktı. Ancak aynı dönemde Türk-iş genel kurulu olmuş ve yönetim yenilenmişti. AKP’nin kuruluş çalışmalarının, başkanı olduğu Tesis binasında yapıldığıyla övünen Mustafa Kumlu genel sayman koltuğuna oturdu ve ilk icraatı yeni basılmış olan yıllığın dağıtımını durdurmak oldu. Görünürde yasaklamıyor, "isteyen gelip buradan alsın" diyerek fiilen yasaklıyordu; işin aslı ise, "iç bilgilendirme" sonucunda, bu yıllığın fazla emek yanlısı (yani fazla sol) olduğuna hükmetmesi vardı! Bu olay ve diğer yöneticilerin kayıtsızlığı, Türk-iş’ten ayrılmamı hızlandırdı. Bir daha da Türk-iş yıllığı falan olmadı.

* * *

Şimdi aynı Mustafa Kumlu, Türk-iş’in kıdemli genel başkanı konumunda. Bir de "sürecin" akil insanı oluverdi. 1 Mayıs için Taksim kavgası yapanlara Kumlu’nun iktidar nezdindeki temaslarıyla ne kadar faydalı olabileceğini görebiliyor musunuz?