Yıllardır önlenemeyen, işsizliğin ardından en önemli ekonomik sorun olan kayıt dışı istihdamdan ötürü, SGK´nin 20.4 milyar lira prim geliri kaybı oldu.

Yıllardır önlenemeyen, işsizliğin ardından en önemli ekonomik sorun olan kayıt dışı istihdamdan ötürü, SGK’nin 20.4 milyar lira prim geliri kaybı oldu.

Kayıt dışı ekonomiye yönelik etkin bir mücadelenin başlatıldığı bugünlerde, Türk-lş tararından yapılan araştırma, bu alanda SGK’nin 2011 ‘deki prim geliri kaybını ortaya koydu.

Araştırmaya göre, yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların sayısı, son yıllarda azalmasına karşın 2011’de 10 milyon kişiyi aştı.

Türk-lş’in 2011 ‘de ortalama brüt 816.75 lira olan asgari ücret üzerinden yaptığı araştırmaya göre, 10 milyonu aşkın kişinin kayıt dışı istihdamından dolayı, SGK’nin işçi-işveren sigorta primi ile işçi- işveren işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 20.4 milyar lira kaybı oldu.

Türk-lş’in araştırmasının salt prim kaybı açısından olduğu dikkate alınırsa, 10 milyon kişiyi aşkın kişinin kayıt dışı istihdamından ötürü, gelir vergisi de hesaplandığında devletin kaybının daha da artacağı kuşkusuzdur.

İşsiz milyonlarca kişinin ağırlıklı bir bölümünün de kayıt dışı istihdamın bir parçası olarak görmenin doğru bir yaklaşım olacağına işaret edilen Türk-lş araştırmasında, bazı işverenlerin ucuz işgücü ve rekabet nedeniyle kayıt dişiliği yeğlediği belirtildi. Araştırmada, milyonlarca işsizin, bir iş bulabilmek amacıyla kayıt dışı çalışmayı kabul ettiği, bu tercihin de kayıt dışı istihdamı artıran etken olduğu belirtildi.

Araştırmada, "sembolik ücret" olması gereken asgari ücret üzerinden prim ödenen işçi sayısının milyonlar olduğu, özel sektörde istihdam edilen sigortalı işçilerin yaklaşık yansının SGK priminin asgari ücret üzerinden ödendiğine dikkat çekilerek, özel sektörde sendikalı ve toplu iş sözleşmesi kapsamında olan işçi sayısının çok sınırlı olduğu kaydedildi.

Araştırmada, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların özellikle ücretsiz aile işçiliği ve kendi hesabına çalışanlar ile yevmiyeli olarak yaşamını sürdüren kitlede yaygın olduğuna işaret edilerek, ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların çoğunluğunu kadınların oluşturduğu vurgulandı. Kayıt dışı istihdamın yaygın olmasında, ekonomik kriz, küçük ölçekli işyerlerinin ağırlıklı olması, üst düzeydeki işsizlik, düşük ücret ve düşük verimliğin etken olduğu belirtilen Türk-lş araştırmasında, bu çalışma sistemine yol açan nedenler, faaliyetlerin belge düzenine dayandınlmaması, vergi ve sosyal güvenlik paylan gibi mali yükümlülüklere ve diğer düzenlemeler uyulmaması olarak sıralandı. Türk-lş araştırmasında, ülkenin en önemli sorunlarından biri olan kayıt dışı istihdamın önlenmesine yönelik ortaya konulacak irade ve uygulanacak yaptırımlar ile toplumsal bilincin artınlmasının, sorunun çözümünde etkili olacağı belirtildi.