Kaçak Çayın Sorumluluğunu ‘Katır ve Eşeklere’ Yükleyen Rize Ticaret Borsası’ndan İlginç Tespit!..

Kaçak Çayın Sorumluluğunu ‘Katır ve Eşeklere’ Yükleyen Rize Ticaret Borsası’ndan İlginç Tespit!..   

Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde geçimini çaydan sağlayan üreticilerin yanında, sektörde çalışan firmalar ile yaklaşık bir milyon insanın geçim kaynağı olan çay sektörünün ‘baş belası’ haline gelen ‘kaçak çay’ olayları gün geçtikçe daha da artıyor.

            Kaçak çay olaylarıyla ilgili olarak, yakalanan sahte ve kaçak çayların hangi firma yada şahıslara ait olduğu, sektördeki hangi firmaların bu işin içerisinde olduğuna dair herhangi bir açıklama yapılmazken; yurt genelinde düzenlenen operasyonlarla kaçak ve sahte çaylar ele geçirilmeye devam ediyor.

            Son olarak, Rize’de bir kamyonda ele geçirilen 15 ton kaçak çayla ilgili işlemler devam ederken; daha önce hazırlamış oldukları ‘Kaçak Çay Raporu’nda, kaçak çayın sorumluluğunu adeta ‘katır ve eşeklere’ yükleyen Rize Ticaret Borsası (RTB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, yaptığı yazılı açıklamada, ülkemize giren kaçak çay miktarının 50 bin ton civarında olduğunu kaydetti.

            Açıklamasında, “Geçen yıl ülkemize giren kaçak çay konusunda 50 bin ton, abartılmamış bir rakam olur” diyen Erdoğan, borsa olarak en çok rahatsız oldukları ve mutlaka çözüme kavuşturmak için çalıştıkları konuların başında kaçak çay sorununun geldiğini vurguladı.

            Bakanlıklara Ziyaret

Geçtiğimiz aylarda bu konuda ilgili bakanlıklar ve müsteşarlıklarla görüştüklerini anlatan Erdoğan, şöyle dedi: “Bu hafta da Ankara’da Hazine Müsteşarlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşarlığı ve diğer ilgili kurumları ilimizdeki Ziraat Odaları, Ticaret Borsası, Ticaret ve Sanayi Odası, Ulusal Çay Konseyi, sivil toplum kuruluşları ve basın temsilcileriyle ziyaret edeceğiz. Daha önceki görüşmelerimizde ve toplantılarımızda prensip olarak kabul edilen, gümrüklerde teftişlerin artırılması, TASİŞ’lerden çay satışı yapılmayıp yakalanan kaçak çayların Çaykur’a devredilmesi, destekleme priminin alan bazından çıkarılıp kilo bazlı destekleme primine dönüştürülmesi gibi konularda ilerleme sağlanamamasının nedenlerini görüşeceğiz. Bu konularda daha önce yapılan toplantılarda prensip kararları almıştık, ancak bu kararlar bir türlü yürürlüğe girmiyor.”

“Sektör Sıkıntılı”

Ziyarette kaçak çay ve diğer konulardaki sıkıntılarını da anlatacaklarını dile getiren Erdoğan, “Şu an çay sektöründe görüştüğüm bütün üyelerim sıkıntılı olduklarını ifade ediyor. Bunda bu yıl üretilen çayın ortalama üretimden biraz fazla olmasının rolü var, ancak sektördeki sorunların oluşmasından en büyük etken kaçak çay. Kaçak çay olmasaydı, geçmiş yıllara göre biraz daha fazla üretilen kuru çay hiç sorun olmayacak, sektör çok rahat edecekti” diye konuştu. 

Katır ve Eşekler İş Başında!

Erdoğan, 2008-2009 yıllarında yapılan mücadele ile kaçak çay girişinin bir miktar önlenebildiğini ifade ederek, şunları söyledi: “Gümrüklerde oluşturulan kurullar ve verilen mücadele ile söz konusu yıllarda kaçak çay girişi biraz azaltılmıştı. Bu kez sınır kapıları yerine, farklı yollar deneyen kaçakçılar, kaçak çayları tenha yerlerden katır ve eşeksırtında yurda sokmaya başladı. Kaçak çay işini, Doğu bölgelerinde bazı insanlar meslek haline getirdiler. Son yıllarda kaçak sigaranın üzerine çok gidilince bu işi yapanlar da kaçak çaya yöneldiler. Sınırımızın diğer tarafından kilosunu 60 sente aldıkları kaçak çayı, ülkemizde 3 liraya satabiliyorlar. Dolayısıyla oldukça karlı bir sektör haline geldi. Bu da önceki yıllarda bir miktar azalan kaçak çay girişinin geçen yıl oldukça artmasına neden oldu. Geçen yıl ülkemize giren kaçak çay konusunda 50 bin ton, abartılmamış bir rakam olur. Çünkü 2009 yılında toplam resmi çay ithalatımız 4 bin 300 ton idi. 2010 yılında ise bu rakam 11 bin tona yaklaştı. Resmi olarak giren miktarın en az 5 katı kaçak olarak giriyor.”

“Ekmeğimize Sahip Çıkmalıyız!”

Çay sektöründeki iyi gidişatın devam etmesi için çabaladıklarını vurgulayan Erdoğan, “Ekmeğimize sahip çıkmaya çalışıyoruz. İran’da üretilen çayın ülkemize girişi bu kadar kolay olursa yarınımız çok karanlık olur, bugünü bile ararız. Bu nedenle büyük uğraş veriyoruz. Rize ekonomisinin yüzde 82,5’u çaya bağlı. Çay olmazsa Rize’de yaşayan kalmaz. Bugün mücadelemizi vermezsek, yarın çok kötü günler bizi bekliyor olacak” diye konuştu.

Kaçak çay konusunda daha önce 6-7 Bakan’a rapor sunduklarını, son olarak geçtiğimiz haftalarda Başbakan Erdoğan’a da bu konuda bir rapor verdiklerini belirten Erdoğan, açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Bu konuda ulaşabildiğimiz herkese kaçak çayla mücadelenin önemini anlatıyoruz. Devletin kurumlarının kaçak çaya bakış açısı ise genellikle miktarın abartıldığı şeklinde. Önceki yıllarda yetkililer, ‘ancak 1-2 bin ton kaçak çay giriyordur’ diye düşünüyorlardı. Ama yaptığımız çalışmalar sonucunda bugün ‘en azından 15 bin ton olabilir’ düşüncesine geldiler. Bu da konunun araştırıldığı, üzerinde çalışma yapıldığını gösteriyor.”

2 Milyar Dolarlık Sektör!

RTB Başkanı Erdoğan, çay sektörünün 2 milyar dolarlık bir sektör olduğunu, bu kadar büyük bir sektörün yok edilmemesi gerektiğini belirterek, “Sektörün düzene girmesi şart. Bunun için de en önemli konu kaçak çayın önlenmesi. Çay sektöründeki para kadar ülkemize döviz kazandırmak için büyük çaba sarf ediyoruz. Bu nedenle böyle bir sektörün yok olmasına seyirci kalamayız. Yetkililer nezdinde yaptığımız çalışmalardan bir sonuç alamazsak başka arayışlara gireceğiz. Belki medya ve televizyon programları ile soruna çözüm arayacağız” diye konuştu.