Yaşanan ekonomik kriz ve seçimler nedeniyle bütçe giderleri hızla artarken (ilk beş ayda yüzde 24) bütçe gelirleri önemli ölçüde düştü. KDV ve ÖTV gelirleri azalırken diğer vergi tahsilatlarında da ciddi sorunlar yaşanmaya başladı. Yılın ilk beş ayında bütçe açığı yaklaşık altı kat artarak 66.5 milyar TL açık verdi. Bütçede yaşanan açık nedeniyle memur maaşlarının ödenmesinde bile sıkıntı çekilirken, kamu borçlarının ödenmesinde de sorunlar yaşanmaya başladı. Devlet borçlarını ödeyemeyince piyasada zincirleme iflaslar gündeme geldi.

 

 

Bütçede yaşanan sıkıntının aşılması için Merkez Bankası’nda "yedek akçe" olarak tutulan yaklaşık 40 milyar TL’nin bütçeye aktarılması gündeme geldi. Daha önce konuşulan ancak yasa çıkarma zorunluluğu nedeniyle uygulanamayan durumun hayata geçirilmesi için hazırlık yapıldığı öğrenildi. Bloomberg HT’ye konuşan iki kaynak, düzenlemenin Türk Ticaret Kanunu’na uygun olarak hazırlandığını ve bir kereye mahsus olmayacağını kaydetti.

 

Merkez Bankası, kârının yüzde 20’sini Türk lirası olarak yedek akçe hesabında tutuyordu.  Düzenlemeye göre bu oran yüzde 10’a inecek ve buna karşılık gelen tutar her yıl Hazine’ye aktarılacak. Bu seneye mahsus olmak üzere sadece birikmiş olan yedek akçe Hazine’ye alınacak. Söz konusu düzenlemede Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu 60. maddenin yeniden düzenlenmesi öngörülüyor. Merkez Bankası yöneticileri, bu uygulamanın tarihimizde bir kez 1955 yılında uygulandığını bildirdiler.

Uzmanlar "yedek akçe" lerin bütçeye aktarılmasını öngören düzenleme ile ilgili olarak izlenecek süreci şöyle açıkladılar:

 

* Mevcut maddenin bankanın yıllık safi karının yüzde 20’sinin yedek akçeye ayrıldığını belirten a fıkrası kaldırılıyor.

 

* İlgili maddeye "Son yıl karından ayrılan ihtiyat akçesi hariç, birikmiş ihtiyat akçeleri her yıl kara katılarak dağıtılabilir" ibaresinin eklenecek.