İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu’na göre, 2017 yılında 2 bine yakın işçi, haklarını aradıkları için işten atıldı. Sendika hakkı için mücadele eden ve bu nedenle işten çıkarılan işçi sayısı ise en az 663.
Bir grup araştırmacı ve akademisyenden oluşan ve 2015’ten bu yana her yıl işçi ve memur eylemlerini analiz ederek sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan Emek Çalışmaları Topluluğu (EÇT), 2017 yılı İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu’nu yayımladı. Buna göre, 2017 yılında bin 894 işçi hak mücadelelerine katıldığı için işten atıldı. Sendikalaşma mücadelesi verdiği için işten çıkarılan işçi sayısı en az 663 oldu.
Rapora göre, işçi ve emekçiler, 2017 yılında 430 işyeri temelli eylem, 144 genel eylem, 33 de dayanışma eylemi gerçekleştirdi. Bu eylemlere katılan işçi ve emekçi sayısı yaklaşık 77 bin.
Eylemlerin yüzde 44’ü, yani yansına yakını özel sektörde çalışan kadrolu işçiler tarafından yapıldı. Her 4 eylemden biri (yüzde 24) memurlar tarafından yapılırken, eylemlerin yüzde 13’ü özel sektör firmalarının taşeronlarında çalışan işçilerce, yüzde 11’i de kamu kurumlarının taşeronlarında çalışan işçilerce gerçekleştirildi.
Fiili grevde artış İşyeri temelli eylemlerin yüzde 64’ü basın açıklaması, yüzde 23’ü fiili grev, yüzde 11’i ise kalıcı direniş şeklinde oldu. 2016 yılıyla karşılaştırıldığında basın açıklamasında 11, fiili grevde ise 4 puanlık bir artış yaşandı.
İşyeri temelli eylemlerin yüzde 24’ünde toplu iş sözleşmesi, yüzde 21’inde işten atma, yüzde 14’ünde işteyken ücret gaspı, yüzde 14’ünde ise KHK’lerle işten atma, açığa alma, sürgün nedenleri rol oynadı. Eylem yapılan işyerlerinin yüzde 10’unda işçiler sendikalaşmaya çalışıyordu.
İşyeri temelli eylemlerin yüzde 33’ünde, yani her üç eylemden birinde üretim durduruldu ya da yavaşlatıldı. Bu oran 2016’ya göre yüzde 4 puanlık bir artış gösterdi. Özel sektör firmalarında çalışan taşeron işçilerinin yaptıkları eylemlerde oran yüzde 76’ya çıktı.
Memurlar savunmada
İşçi ve emekçiler, bu eylemlerin yarısını (yüzde 49) haklarını geliştirebilmek için gerçekleştirdi, kalanları ise mevcut hakların savunulması niteliğindeydi. Hak geliştirme amaçlı eylemlerin oranı özel sektördeki kadrolu işçilerde yüzde 76’ya çıkarken, memurlarda yüzde 19’a kadar düştü.
Hakkını arayan bin 894 işçi işten atıldı Başbakan Binali Yıldırım, DLO toplantısında işçilere "Sendikalaşmaktan korkmayın" diye seslenmişti. Buna karşın 2017 yılında sendikalaşma mücadelesi veren ve basına yansıyan bir eylem gerçekleştiren en az 663 işçi, patronlar tarafından işten atıldı. Bin 231 işçi ise sendikalaşmadan farklı sebeplerle yapılan hak mücadelelerine katıldığı için işinden oldu. Toplam sayı bin 894.
En çok eylem metalde
İşyerlerinde neredeyse her 4 eylemden biri (yüzde 23) metal işkolunda çalışan işçilerce yapıldı. Eylemlerin yüzde 12’si inşaat, yüzde 10’u ise genel işler işkolunda yer alan işyerlerinde gerçekleşti. Bu eylemlerin yarısına yakını (yüzde 48) bir işçi sendikası, yüzde 21’i ise bir memur sendikası tarafından organize edilirken, eylemlerin yüzde 28’i herhangi bir kurumun da dahli olmadan gerçekleşti. 2016’ya kıyasla bu dağılımda ciddi bir değişiklik yaşanmadı.
Sendikaların örgütlediği işyeri temelli eylemlere bakıldığında, ilk sırayı 41 eylemle DİSK Birleşik Metal-İş, ikinci sırayı 39 eylemle Türk Metal, üçüncü sırayı 35 eylemle EĞİTİM Sen aldı.
Genel eylemlerde KESK ilk sırada
2017 yılında işyeri temelli eylemlerin yanı sıra 177 genel eylem yapıldı. Bu eylemlerin tamamına yakını (yüzde 94), farklı muhatapları hedef alan basın açıklamalarıydı.
Genel eylemlerin yüzde 17’sinde işçi sağlığı ve iş güvenliği ile iş cinayetleri, yüzde 8’inde kıdem tazminat hakkına yönelik yapılmak istenen yasal düzenlemeler, eylem nedeni olarak rol oynadı.
Genel eylemlerin düzenleyicileri arasında olan sendikaların konfederasyonlarına bakıldığında, KESK yüzde 68’lik bir oranla ilk sırada bulunurken, ikinci sırada yüzde 63 ile DİSK, üçüncü sırada ise yüzde 27 ile Türk-İş yer aldı.
77 eyleme müdahale
İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu’na göre, eylemlerin yüzde 84’ünde bir müdahale olup olmadığı bilgisine erişilemedi. Müdahale yapılan eylem vakalarında ortalama müdahale sayısı ise 8 oldu. Bazı eylemlerde çok sayıda müdahale yapılması ortalamayı yükseltti. 430 işyeri eyleminde 77 müdahale tespit edildi. Bu müdahalelerin 21’i kolluk kuvvetleri tarafından şiddet kullanılarak, 6’sı grev ertelemeleriyle, 3’ü ise valilik kararıyla eylemin iptal edilmesiyle gerçekleştirildi.