Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
15 Nisan 2012
12 EYLÜL’Ü YARGILAMAK

Öyle ya, madem ki Türkiye darbelerle, darbecilerle hesaplaşıyordu kendine demokrat diyenlerin yaşananlara kayıtsız kalması nasıl açıklanabilirdi, bunca zaman 12 Eylül ile hesaplaşacağız diyenler neden hükümete destek vermediler?

12 EYLÜL’Ü YARGILAMAK

Toplumsal yaşamımızda birçok açıdan köklü bir dönüşümün mihenk taşı sayılan 12 Eylül askeri darbesi nihayet yargıya taşındı. İktidar partisinin bu girişimi yakın geçmişe kadar darbeyle pek sorunu bulunmayan (En azından öyle olduğu düşünülen) hükümete yakın çevreler tarafından büyük heyecanla karşılandı.

Darbenin başlıca mağdurları ve asli hedefi olan devrimci kamuoyundan ve işçi sınıfı örgütlerinden ise aynı ilgiyi görmedi. Avuçları patlarcasına alkışlayanlar hızını alamadı, sahnelenen tiyatroyu kenardan izlemeyi tercih edenlerden hesap sordular.

Öyle ya, madem ki Türkiye darbelerle, darbecilerle hesaplaşıyordu kendine demokrat diyenlerin yaşananlara kayıtsız kalması nasıl açıklanabilirdi, bunca zaman 12 Eylül ile hesaplaşacağız diyenler neden hükümete destek vermediler?

Bu sorunun cevabını verebilmek için öncelikle 12 Eylülün ve aynı dönemdeki diğer askeri darbelerin dünya ölçeğinde kapitalist sermaye birikim modelinin yeniden şekillenmesinde nasıl bir işlev gördüğünü sorgulamakla işe başlayalım.

1970’ler kapitalist dünya ekonomisinde kâr oranlarının gerilemeye başladığı bir dönemdi. İşçi sınıfının örgütlülüğü hızla gelişirken, emeğin toplam üretimden aldığı payda en üst seviyelere tırmanmıştı. 1970’lerin sonunda sermayenin krizi neoliberal dönüşüm politikalarının devreye sokulmasıyla aşılmaya çalışıldı.

Ne var ki, kamunun ekonomideki rolünün hızla daraltıldığı, işçi sınıfının kazanımlarının birbiri ardına tasfiye edildiği, ücretlerin bastırıldığı bir ekonomik modelin uygulanması dönemin politik dinamikleri düşünüldüğünde büyük zorluklar içeriyordu. Elverişli bir politik ortamın yaratılması için öncelikle işçi sınıfının örgütlü gücünün zayıflatılması gerekliydi.

Bu açıdan Şili’deki Pinochet darbesi önemli bir deneyim olmuştu. Hayek’e olan hayranlığı ve serbest piyasaya olan sarsılmaz inancı ile bilinen İngiliz Başbakanı Thatcher ile Friedman arasında yapılan görüşmede ünlü iktisatçı demir leydiye piyasa kurallarının yerleştirilmesinde şok politikalarının önemini vurgulamış, Şili modelini örnek göstermişti.

Thatcher ise Şili’deki sert askeri tedbirlerin İngiltere gibi "demokratik" geleneğin çok daha yerleşik olduğu bir ülkede tekrarlanmasının zorluğuna işaret etmişti. Sonraki yıllarda Thatcher bu konuda büyük yol aldı. Falkland savaşı ile milliyetçilik rüzgarını arkasına almayı başaran demir leydi artan popülaritesini örgütlü işçi sınıfını ezmek için kullandı.

İngiliz işçi sınıfının en örgütlü kesimi olan madencilere dönük polis şiddeti toplumun diğer kesimlerine de gözdağı verdi. Kapitalist merkez ekonomilerinde düşen kâr oranları İngiltere’de Thatcher, ABD’de Reagan ile uygulamaya konulan neoliberal "reform" politikaları ile aşılmaya çalışıldı.

Sermaye birikim modelindeki dönüşümün bir diğer önemli ayağı ise çevre ekonomilerinin yeniden yapılanması yoluyla uluslararası sermaye hareketlerinin önündeki engellerin kaldırılması, yeni yatırım alanları açılması, kapitalist dünya pazarının genişletilmesiydi.
Burada da uluslararası borç krizi ve sonrasında IMF tarafından dayatılan istikrar programları önemli bir işlev gördü. Ne var ki, bir kez daha ekonomik "istikrarın yolu öncelikli olarak politik "istikrar"dan geçmekteydi. Türkiye IMF tarafından dayatılan istikrar paketlerine maruz kalan onlarca ülkeden yalnızca biriydi.

İçerideki sermaye sınıfının da desteğiyle Şili’den Endonezya’ya, Brezilya’dan Arjantin’e işlevselliği ispatlanmış askeri darbe pratiği Türkiye’de de devreye sokuldu. İşçi sendikaları kapatılırken, sendikacıların yanı sıra emekten yana yazarlar, akademisyenler, siyasetçiler tutuklandı, sindirildi, önemli bir kısmı da ülkeyi terk etmek zorunda bırakıldı.

Böylece IMF tarafından dayatılan, TÜSİAD tarafından alkışlanan 24 Ocak kararlarının siyasi zemini de oluşturulmuş oldu. Uygulamaya konulan ihracata dönük sermaye birikim modeli ile sanayii üretimi ithal ikameci modelin dayattığı sınırlamalardan kurtarıldı.

Gelir dağılımına ve ücretli kesimin alım gücündeki değişime duyarlı iç pazara dönük üretim yapısı yerini üretim maliyetlerini aşağı çekmek amacıyla ücretlerin bastırıldığı, çalışma hayatının denetimsizleştirildiği uluslararası pazardan pay kapma yarışına bıraktı.

12 Eylül ile birlikte Türkiye uluslararası "dibe doğru yarış"ın tam ortasında buldu kendini. Ve o günden bugüne bu yarışta epeyce yol aldı. Hani 12 Eylül’de Türkiye kaybetti denir ya. Koca bir yalan. Çoğunluk çok şey kaybetti elbet. Ama birileri de kazandı.

Sadece 1980’den bu yana sendikalılaşma oranındaki değişime bakmak dahi yeterli bunu görmek için. Sendikanın "s"sini duyduğunda uykuları kaçan, en ufak bir şüphede yüzlerce işçisini kapı önüne koyan patron dün destek verdiği Kenan Evren’in bugün yargılanmasını alkışlıyorsa bu vefasızlık değildir de nedir?

12 Eylülün yargıya taşındığı bu günlerde her geçen güne yeni işçi ölümleri ve tutuklama haberleri ile uyanıyoruz. 100’ün üzerinde gazeteci, 600’ün üzerinde öğrenci cezaevlerinde. Yargıda, akademide, milli eğitimde ve devletin tüm kurumlarında yapılan atamalarda eşi benzeri görülmemiş bir partizanlık uygulanıyor ama medya görmüyor, görenler de işten çıkarılan ya da tutuklanan meslektaşlarına bakıp görmemeyi tercih ediyor.

Böyle bir ortamda birileri çıkıp size 12 Eylül yargıda, Türkiye "demokratikleşiyor" diyor. İşte o an demokrasi kelimesi tüm anlamını yitiriyor.

DİĞER HABERLER
EKER’İN ‘FARKINDALIK’ KOŞUSUNDA İŞÇİLER ‘SENDİKAL HAKLARI’ HATIRLATACAK
EKER’İN ‘FARKINDALIK’ KOŞUSUNDA İŞÇİLER ‘SENDİKAL HAKLARI’ HATIRLATACAK

Tekgıda-İş Sendikası’nın 2015 yılından beri örgütlenme faaliyeti yürüttüğü Eker’de işten çıkarılan işçiler, işverenin sosyal sorumluluk koşusunun yapılacağı yere kilometrelerce yol yürüyerek ulaşıp, haklarını hatırlatacak.

EKER İŞÇİLERİ: PATRONA 100 METRE ENGELSİZ, BİZE İSE 40 KİLOMETRE MARATON
EKER İŞÇİLERİ: PATRONA 100 METRE ENGELSİZ, BİZE İSE 40 KİLOMETRE MARATON

Eker Süt Ürünleri’nin Bursa Mustafakemapaşa’da kurulu fabrikasında Tekgıda-İş üyesi 3 işçinin işten çıkarılması üzerine sendika fabrika önünde günlerdir direniyor. Bugün işçilerin fabrika önünden Eker Meydanına başlattığı yürüyüş tüm engellemelere rağmen devam ediyor.

KÜRESEL GIDA FİYATLARINDA 18 AYIN EN BÜYÜK ARTIŞI
KÜRESEL GIDA FİYATLARINDA 18 AYIN EN BÜYÜK ARTIŞI

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimin izlendiği Küresel Gıda Fiyat Endeksi’nin eylül ayı sonuçlarını açıkladı.

İSTANBUL’DA YAŞAMAK 4,2 ASGARİ ÜCRETE DENK
İSTANBUL’DA YAŞAMAK 4,2 ASGARİ ÜCRETE DENK

İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı faaliyet gösteren İstanbul Planlama Ajansı, İstanbul’da Yaşam Maliyeti araştırmasının eylül sonuçlarını duyurdu. İstanbul’da yaşamanın maliyeti bir önceki aya göre yüzde 3,62, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 60,30 oranında artış gösterdi.