GÜNÜMÜZDE TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNİN ATANMASI VE GÖREVLERİ
Sendikaların işyeri örgütlenmesinin temel direği, işyeri sendika temsilcileridir. İşyeri sendika temsilcilerinin atanması ve görevleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 27. maddesiyle düzenlenmiştir:

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ
“İşyeri sendika temsilcisinin atanması ve görevleri
“Madde 27 –(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika; işyerinde işçi sayısı elliye kadar ise bir, elli bir ile yüz arasında ise en çok iki, yüz bir ile beş yüz arasında ise en çok üç, beş yüz bir ile bin arasında ise en çok dört, bin bir ile iki bin arasında ise en çok altı, iki binden fazla ise en çok sekiz işyeri sendika temsilcisini işyerinde çalışan üyeleri arasından atayarak on beş gün içinde kimliklerini işverene bildirir. Bunlardan biri baş temsilci olarak görevlendirilebilir. Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder.
“(2) Sendika tüzüğünde işyeri sendika temsilcisinin seçimle belirlenmesine ilişkin hüküm bulunması hâlinde, seçilen üye temsilci olarak atanır.
“(3) İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi; işyeri ile sınırlı olmak kaydı ile işçilerin dileklerini dinlemek ve şikâyetlerini çözümlemek, işçi ve işveren arasındaki iş birliğini, çalışma barışını ve uyumunu sağlamak, işçilerin hak ve çıkarlarını gözetmek ve iş kanunları ile toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir.
“(4) İşyeri sendika temsilcileri, işyerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartı ile görevlerini yerine getirir. İşyerlerinde, sendika temsilcilerine görevlerini hızlı ve etkili biçimde yapmalarına imkân verecek kolaylıklar sağlanır.”
Günümüzde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmelerinin bazılarında işyeri sendika temsilcilerinin atanması ve görevlerine ilişkin düzenlemeler, aşağıda sunulmaktadır.
Tekgıda-İş Sendika Akademisi’nin günümüzdeki toplu iş sözleşmelerinde çeşitli düzenlemelere ilişkin raporlarında sendikanın ve işyerinin adı belirtilmemektedir. Bunun nedeni, bazen işçi aleyhinde olan düzenlemeler söz konusu olduğunda, sendikanın adının belirtilmesinin yaratabileceği sakıncalardır. Her toplu iş sözleşmesine ilişkin kodda işyerinin özel sektör (Ö) veya kamu sektörü (K) olduğu ve toplu iş sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu yıllar belirtilmektedir.
(VI-058,Ö,2017-2018)
Sendika üyesi işçilerden herhangi bir şekilde ibraname alınması söz konusu olduğu takdirde, ibranamelerde, işyeri sendika baş temsilcisinin veya temsilcilerden birisinin imzası bulunacaktır.
(VI-064,Ö,2016-2018)
Akit sendika üyesi işçilerden ibraname alınması söz konusu olduğu takdirde, keyfiyet işyeri baş temsilcisine, bulunmadığı ahvalde temsilcisine bildirilerek, ibraname işçi ve temsilci huzurunda düzenlenip, işçi ve temsilci imzalarını ihtiva eder. İşçinin okuma yazma bilmemesi halinde, işçinin parmak izi veya mührü ibranamede bulunacak, ancak bu husus, ibranamede temsilci ve personel işleriyle görevli şahsın imzaları ile saptanmış bulunacaktır. Temsilcilerin hiç birinin işyerinde bulunmadığı veya anılan işlem için yapılan davete icabet etmediği takdirde, keyfiyet üyenin bağlı bulunduğu şube başkanlığına, sonuç alınmadığı takdirde, bölge şube başkanlığına bildirilerek, bir yetkilinin ibranameyi imzalamak üzere gönderilmesi sendikadan talep edilir. Aynı gün istenilen yetkili gönderilmediği takdirde keyfiyet bir tutanakla saptanarak, ibraname sadece işçiye imzalatılabilecektir. Konu ve meblağ, ibranamede belirtilecektir. İbranamede nevi ve miktarı belirtilmeyen ‘tüm haklarımı aldım’ şeklindeki ve işçinin yasal haklarını ortadan kaldıracak biçimdeki ifadelerin geçersizliği, taraflarca kabul edilmiştir.
(V-15,Ö,2013-2015)
İşbu toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren işverenin işletmesinde 1 baş temsilci, 10 temsilci sendikaca atanır.
(VI-169,K,2023-2024)
Sendika baş temsilci veya temsilcileri işyerindeki temsilcilik görevlerini işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartı ile işverenin de uygun göreceği zamanlarda aşağıda yazılı sürelerde yerine getirirler. Baş temsilcinin bu izin süresini işyerinde geçirmesi asıldır. Ancak, baş temsilci izin süresini sendika merkezi, şube veya bölge temsilciliğinin işverene yapacağı yazılı veya sonradan yazı ile doğrulamak koşulu ile sözlü çağrısı üzerine bu süreyi çağrı yapılan yerde de geçirebilir.
(V-20,Ö,2008-2010)
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat ve toplu iş sözleşmesinin diğer maddelerinde kendilerine verilen vazifelerden başka, işyerinde sendikanın temsilcisi ve sözcüsü olup, görev ve yetkileri şunlardır: (a) İşyerinde işçi ve işveren arasındaki işbirliğini ve çalışma barışını sağlamak; (b) İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri tetkik ederek yerinde olmayan talep ve şikayetlerde işçiyi ikna etmek, işverene kendi takdirine göre makul bulduğu talep ve şikayetleri intikal ettirmek (bu şikayetlerde kullanılan takdir hakkı sebebiyle temsilci suçlanamaz); (c) İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların dostça çözümlenmesine çalışmak; (d) Bu sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek pürüzlerin çözüm yollarını bulmak ve gerekirse işçilere danıştıktan sonra meseleyi işverene götürmek; (e) Kanuna aykırı davranışları kendi iktidarı dahilinde önlemeye çalışmak ve bu gibi teşebbüs ve davranışlarda yer almamak; (f) Üyelerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek; (g) Sözleşme uygulamasının aksaksız yürütümüne çalışmak.
(V-31,Ö,2013-2015)
Bu toplu iş sözleşmesinin uygulanmasından doğan, gerek işçi, gerekse işveren tarafından kendilerine intikal ettirilen uyuşmazlık ve şikayetlerin, işçiler ve işverenle görüşerek çözümünü; (b) İşçilerin, bu sözleşme ve mevzuat hükümlerine göre işverene tanınmış olan haklara riayetlerini, işçilerin hak ve hukukunun korunmasını; (c) İşçilerin bilgi ve maharetlerini artırmak gayesiyle işyerinde ve dışında işveren tarafından yapılacak eğitim çalışmalarında işverene yardımcı olmak ve işçilerin katılmalarını sağlamaktır.
(V-17,Ö,2012-2014)
Sendika temsilcilerinde aranan nitelikler: (…) Sendika tarafından temsilci gösterildiği tarihte bu sözleşmenin uygulanacağı işyerinde 1 yıldır çalışıyor olmaları.
(V-19,Ö,2007-2010)
İşyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak konusunda kesin yetki belirleninceye kadar, Teksif işyeri temsilcilerinin iş akitleri feshedilemez ve görevleri aynen devam eder.
(VI-169,K,2023-2024)
İşyeri Sendika Temsilcilerinin Görevleri
İşyeri sendika temsilci/temsilcileri kanunlarda ve bu toplu iş sözleşmesinde kendilerine verilen görevlerden başka;
İşyerinde, üyelerle işveren arasında ilişkiyi ve çalışma huzurunu sağlamak,
Sendika ile üyeler arasında bağları güçlendirmek,
İşyerinde çalışma saatleri içinde asıl işini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı davranmamak kaydıyla üyelerin şikayet ve müracaatlarını dinlemek,
Üye ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde çalışmakla görevlidir.
(VI-063,Ö,2017-2018)
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olarak, sözleşmenin diğer maddelerinde kendilerine verilen görevlerden başka, işyerindeki sendika üyesi işçilerin resmi temsilcisi ve sözcüsü olup, görev ve yetkileri şunlardır: (a) İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri inceleyerek, makul olmayan talep ve şikayetlerde işçiyi ikna etmek, işverene kendi takdirine göre makul bulduğu şikayetleri iletmek. Bu şikayetlerde kullanılan takdir hakkı sebebiyle temsilci cezalandırılamaz. (b) İşyerinde, işçiyle işveren arasında iş barışını ve işbirliğini sağlamak. (c) İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların dostça ve müzakere yoluyla çözümlenmesini sağlamak. (d) Bu sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek güçlüklerin çözüm yollarını bulmak ve gerekirse işçilere danıştıktan sonra konuyu işverene iletmek. (e) Kanuna aykırı girişim ve davranışları kendi yetki sınırları içerisinde önlemeye çalışmak; bu gibi girişim ve davranışlarda yer almamak, durumdan işvereni yazılı olarak haberdar etmek. (f) Sendikalı işçilerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek. (g) İşyerinde sözleşmenin en iyi şekilde uygulanmasına çalışmak. (h) İşyerinde çözemediği konuları yazılı olarak bağlı bulunduğu şubeye iletmek. Temsilcilerin bu görevlerinde uyumu baş temsilci sağlar. Baş temsilcinin yokluğunda baş temsilci yardımcısı bu görevleri yüklenir. Temsilciler faaliyetlerini baş temsilci veya baş temsilci yardımcısı ile birlikte yürütürler.
(VI-061,Ö,2016-2018)
Temsilciler temsilcilik faaliyetlerini yapabilmelerini temin amacıyla, kendi vardiyalarında makinalarda değil, yardımcı işlerde çalıştırılırlar.
(VI-079,Ö,2013-2015)
İşbu toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren işverenin işletmesinde 1 baş temsilci, 10 temsilci sendikaca atanır.
(VI-084,Ö,2008-2010)
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat ve toplu iş sözleşmesinin diğer maddelerinde kendilerine verilen vazifelerden başka, işyerinde sendikanın temsilcisi ve sözcüsü olup, görev ve yetkileri şunlardır:
(a) İşyerinde işçi ve işveren arasındaki işbirliğini ve çalışma barışını sağlamak;
(b) İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri tetkik ederek yerinde olmayan talep ve şikayetlerde işçiyi ikna etmek, işverene kendi takdirine göre makul bulduğu talep ve şikayetleri intikal ettirmek (bu şikayetlerde kullanılan takdir hakkı sebebiyle temsilci suçlanamaz);
(c) İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların dostça çözümlenmesine çalışmak;
(d) Bu sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek pürüzlerin çözüm yollarını bulmak ve gerekirse işçilere danıştıktan sonra meseleyi işverene götürmek;
(e) Kanuna aykırı davranışları kendi iktidarı dahilinde önlemeye çalışmak ve bu gibi teşebbüs ve davranışlarda yer almamak;
(f) Üyelerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek; (g) Sözleşme uygulamasının aksaksız yürütümüne çalışmak.
(VI-095,Ö,2013-2015)
Bu toplu iş sözleşmesinin uygulanmasından doğan, gerek işçi, gerekse işveren tarafından kendilerine intikal ettirilen uyuşmazlık ve şikayetlerin, işçiler ve işverenle görüşerek çözümünü; (b) İşçilerin, bu sözleşme ve mevzuat hükümlerine göre işverene tanınmış olan haklara riayetlerini, işçilerin hak ve hukukunun korunmasını; (c) İşçilerin bilgi ve maharetlerini artırmak gayesiyle işyerinde ve dışında işveren tarafından yapılacak eğitim çalışmalarında işverene yardımcı olmak ve işçilerin katılmalarını sağlamaktır.
(VI-081,Ö,2016-2018)
Sendika temsilcilerinde aranan nitelikler: (…) Sendika tarafından temsilci gösterildiği tarihte bu sözleşmenin uygulanacağı işyerinde 1 yıldır çalışıyor olmaları.
(VI-101,K,2017-2019)
İşyeri sendika temsilcilerinin seçimle belirlenmesi halinde, işveren vekili yılda bir defayı geçmemek üzere ve öğle paydosunda başlayacak şekilde seçim için işyerinde gerekli kolaylığı sağlar.
(VI-109,Ö,2016-2017)
Bir işçinin işyeri temsilcisi olabilmesi için o işçinin işyerinde asgari bir yıl çalışmış olması şarttır.
(VI-083,Ö,2016-2019)
İşçi sendikası işyeri temsilcilerini sendika tüzüğü hükümleri uyarınca değiştirmekte tamamen serbesttir. (a) İşçi sendikası işyeri temsilcileri (…) kendilerine verilen vazifeleri layığı ile yapmadıkları veya yasak faaliyetlerde bulunmak suretiyle vazifelerini kötüye kullandıkları takdirde, işveren delilleri ile birlikte keyfiyeti işçi sendikasına yazılı olarak bildirerek, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatının kaldırılmasını ister. İşçi sendikası bu talebi uygun karşılar veya 15 gün içinde işverene itiraz ettiğini bildirmezse, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatı kendiliğinden kalkar. İşyeri temsilcileri hakkındaki yazışmaların zimmetli ve elden verilmesi şarttır. (b) İşçi sendikası işverenin talebini kabul etmeyerek bu süre içinde itiraz eder ve işveren talebinde ısrar ederse, hadise uyuşmazlıkları çözüm prosedürü gereğince halledilir. (c) Temsilcilik sıfatı kalkan veya kaldırılanların yerine işçi sendikası yeni temsilci tayin eder. Temsilcilik sıfatı bu madde gereğince kalkan veya kaldırılan sendika temsilcisi, işbu toplu iş sözleşmesi süresince sendika tarafından bir daha temsilci olarak tayin edilemez.
(VI-126,Ö,2016-2019)
Temsilcilerin yasak faaliyetleri:
(a) İşyerinin ve işin emniyetini, bu sözleşme ile tesis olunan çalışma düzen ve barışını bozacak şekilde veya yasalara ve bu sözleşmeye aykırı olmamak üzere düzenlenen yazılı işyeri talimatlarına aykırı hareket etmeleri,
(b) İşçileri işveren aleyhine yasal olmayan veya ahlak ve adaba aykırı davranışta bulunmaya teşvik etmeleri veya aynı maksatla alakalı makamlara hakikate uymayan şikayet ve ihbarda bulunmaları,
(c) Temsilcilik görevlerini bahane ederek işyerinde asıl işlerini aksatmaları,
(d) Kasten ve mücerret üretimi azaltıcı eylemlerde bulunmaları ve işçileri bu eylemleri yapmaya teşvik etmeleri,
(e) İşyerinde Anayasa ve yasalara aykırı siyasi ve ideolojik faaliyette bulunmaları yasaktır.
Temsilcilerin değiştirilmesi:
(a) İşçi sendikası işyeri temsilcilerini sendika tüzüğü hükümleri uyarınca değiştirmekte tamamen serbesttir.
(b) İşçi sendikası işyeri temsilcileri, (…) kendilerine verilen görevleri layığı ile yapmadıkları veya yasak faaliyetlerde bulunmak suretiyle vazifelerini kötüye kullandıkları takdirde, işveren delilleri ile birlikte keyfiyeti işçi sendikasına yazılı olarak bildirerek, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatının kaldırılmasını ister. İşçi sendikası bu talebi uygun karşılar veya 15 gün içinde işverene itiraz ettiğini bildirmezse, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatı kendiliğinden kalkar. İşyeri sendika temsilcileri hakkındaki yazışmaların zimmetli ve elden verilmesi şarttır.
(c) İşçi sendikası işverenin talebini kabul etmeyerek bu süre içinde itiraz eder ve işveren talebinde ısrar ederse, hadiye uyuşmazlıkları çözüm prosedürü gereğince halledilir.
d) Temsilcilik sıfatı kalkan veya kaldırılanların yerine işçi sendikası yeni temsilci tayin eder. Temsilcilik sıfatı bu madde gereğince kalkan veya kaldırılan sendika temsilcisi, işbu toplu iş sözleşmesi süresince sendika tarafından bir daha temsilci olarak tayin edilemez.
(VI-127,Ö,2013-2016)
İşçi sendikası işyeri temsilcilerini sendika tüzüğü hükümleri uyarınca değiştirmekte tamamen serbesttir. (a) İşçi sendikası işyeri temsilcileri (…) kendilerine verilen vazifeleri layığı ile yapmadıkları veya yasak faaliyetlerde bulunmak suretiyle vazifelerini kötüye kullandıkları takdirde, işveren delilleri ile birlikte keyfiyeti işçi sendikasına yazılı olarak bildirerek, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatının kaldırılmasını ister. İşçi sendikası bu talebi uygun karşılar veya 15 gün içinde işverene itiraz ettiğini bildirmezse, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatı kendiliğinden kalkar. İşyeri temsilcileri hakkındaki yazışmaların zimmetli ve elden verilmesi şarttır. (b) İşçi sendikası işverenin talebini kabul etmeyerek bu süre içinde itiraz eder ve işveren talebinde ısrar ederse, hadise uyuşmazlıkları çözüm prosedürü gereğince halledilir. (c) Temsilcilik sıfatı kalkan veya kaldırılanların yerine işçi sendikası yeni temsilci tayin eder. Temsilcilik sıfatı bu madde gereğince kalkan veya kaldırılan sendika temsilcisi, işbu toplu iş sözleşmesi süresince sendika tarafından bir daha temsilci olarak tayin edilemez.
(VI-083,Ö,2016-2019)
İşyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak konusunda kesin yetki belirleninceye kadar, Teksif işyeri temsilcilerinin iş akitleri feshedilemez ve görevleri aynen devam eder.
(VI-126,Ö,2016-2019)
İşyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak konusunda kesin yetki belirleninceye kadar, … Sendikası işyeri temsilcilerinin iş akitleri feshedilemez ve görevleri aynen devam eder.
(VI-127,Ö,2013-2016)
İşyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak konusunda kesin yetki belirleninceye kadar, sendika işyeri temsilcilerinin iş akitleri feshedilemez ve görevleri aynen devam eder.
(VI-018,Ö,2022-2023)
İşyeri Sendika Temsilcilerine Yasak Faaliyetler
İşyeri Sendika Temsilcilerinin bu sıfatları, amirlerine ve iş arkadaşlarına karşı davranışlarında kendilerine özel ayrıcalık sağlamaz.
İşyeri Sendika Temsilcileri, işlerini ve işin güvenliğini, düzenini ve disiplinini bozacak şekilde hareket edemezler.
İşyeri Sendika Temsilcileri, temsilcilik görevlerini öne sürerek işyerlerindeki asıl işlerini savsaklayamazlar.
İşyeri Sendika Temsilcileri yetkilerini aştıkları, yasak faaliyetlerde bulundukları takdirde işveren …, durumu delilleriyle birlikte Sendikaya bildirir. Temsilcinin durumu taraflar arasında yapılacak toplantıda görüşülüp karara bağlanır. Alınan kararı Sendika uygular.
(VI-148,K,2023-2024)
Sendika Temsilcilerinin Görev ve Yetkileri
Sendika temsilcilerinin görev ve yetkileri şunlardır:
1- İşyerinde işçi ve işveren arasında iş barışını ve çalışma uyumunu sağlamak,
2- İşçi ve işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde bu Toplu İş Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde yardımcı olmak.
3- Sözleşmenin uygulanmasını izlemek,
4- İşyerinde çalışma barışının sürekliliğine çalışmak,
5- Baş temsilci ve temsilciler mühim ve acil vakaların (yangın, iş kazası, trafik kazası) gibi oluşması halinde iş disiplinini bozmamak kaydıyla, günün her saatinde işyerine gelerek konuyla ilgilenebilirler,
6- Yasalar ve Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan görev ve yetkilerini yerine getirmek.
(VI-147,Ö,2016-2019)
Temsilcilerin Görevleri ve Temsilcilerde Aranan Nitelikler
1) Temsilcilerin Görevleri:
a) İşyeri Sendika temsilcileri, sendikanın faaliyetlerini işçilere duyuracak ve Toplu İş Sözleşmesi’nin diğer maddelerinde kendilerine verilmiş görevleri yapacaklardır. Sendika temsilcileri işyerlerinde işçi-işveren münasebetlerinin ahenkli bir şekilde yürütülmesinin teminine gayret sarf ederek, işçilerin şikayetlerini halletmeye çalışacaklar ve çözemediklerini Sendikaya intikal ettireceklerdir.
b) İşveren veya vekillerinin Sendika temsilcileri ile yapacağı görüşmeler, iş saatleri içinde yapılır. İşveren veya vekilinin isteği ile iş saatleri dışında yapılan görüşmeler ile ilgili temsilcilere fazla çalışma ücreti ödenir.
c) Sendika işyeri temsilcileri, işyerinde cereyan eden ani ve acil durumları işveren vekiline bildirmek ve gereğini yapmak amacıyla işbaşından ayrılabilirler.
d) Acil ve gerekli hallerde, Sendika Genel Merkezi veya Şube tarafından aranan Sendika Temsilcileri, İşverene haber vermek ve müsaade almak şartıyla, mesai saatlerinde de olsa Sendikacılarla görüşme serbestliğine sahiptir.
e) Genel Merkez icra kurulu üyeleri ile Şube Başkan ve Sekreteri, işverenden izin almak şartıyla öğle yemek paydosunda işyeri yemekhanesinde işçilerle görüşebilir.
(VI-152,Ö,2022-2024)
İşyeri Sendika Temsilcileri
Çalışma Usulü:
1- İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin çalışmaları için işyerinde bir oda tahsis eder. Mevcut oda büyütülecek ve üzeri kapatılacaktır. Masa, sandalye, büro malzemesi ile bir daktilo verilir ve telefon tahsis edilir. Temsilcilik odasındaki telefon sendika genel merkezine ve şubeye bağlanır. Temsilcilere dışarıdan gelen telefonlar nöbet saatleri içinde temsilci odasına bağlanacaktır.
2- Her gün bir sendika temsilcisi münavebe ile nöbetçi olur. Nöbetçi temsilci o gün 12.00-17.00 saatleri arasında çalıştırılmaz. İşyerinde işi aksatmamak kaydıyla temsilcilik odasında temsilcilikle ilgili işleri yürütür.
3- İşyeri sendika temsilcilerinin nöbet cetvelleri temsilciler kurulu kararıyla tespit edilir ve baş temsilci tarafından her haftanın ilk işgünü bir nüshası işverene verilir. Bir nüshası da sendikanın ilan tahtasına asılır.
4- İşveren ya da vekilinin sendika temsilcileri ile yapacağı görüşmeler iş saatleri içinde yapılır. İşveren ya da vekilinin isteği ile iş saatleri dışında yapılan görüşmelerde ilgili temsilcilere fazla çalışma ücreti ödenir.
5- İşyerinde çalışmayan sendika yönetici ve yetkili temsilcileri, işyerindeki sendika temsilcilerini gerektiğinde telefonla arayıp konuşabilecekleri gibi, işyeri sendika temsilcileri de gerektiğinde sendikanın yönetici ve görevlilerini telefonla arayıp görüşebilirler.
6- işveren veya yetkili kılacağı bir işveren vekili, temsilciler heyetiyle her ayın muayyen bir günü öğleden sonra işyerindeki mevcut problemleri gidermek ve işyerindeki çalışma barışını geliştirmek üzere toplanır.
(VI-158,Ö,2017-2018)
Sendika Temsilcileri
Sendika Temsilcilerinin Görevleri: Sendika Temsilcileri, sendikalar kanununa göre kanuni temsilcilik hakkına sahip olup, görev ve yetkileri şunlardır:
1- İşyerinde işçi ve işveren arasında işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışının devamını sağlamak,
2- İşçi ve işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların mevzuata ve bu Toplu İş Sözleşmesine uygun biçimde çözümlenmesine yardımcı olmak ve sağlamak,
3- Sözleşmenin uygulanmasını izlemek,
4- Kanun dışı eylem ve uyuşmazlıkları önlemek amacıyla çalışma barışı için her türlü gayreti göstermektir.
(VI-154,K,2023-2025)
İşyeri Sendika Temsilcileri, Görevleri
İşyeri sendika temsilci/temsilcileri kanunlarda ve bu toplu iş sözleşmesinde kendilerine verilen görevlerden başka;
İşyerinde, üyelerle işveren arasında ilişkiyi ve çalışma huzurunu sağlamak,
Sendika ile üyeler arasında bağları güçlendirmek,
İşyerinde çalışma saatleri içinde asıl işini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı davranmamak kaydıyla üyelerin şikayet ve müracaatlarını dinlemek,
Üye ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde çalışmakla görevlidir.
(VI-145,Ö,2024-2025)
Temsilcilerin Görevleri ve Sendikanın Yükümlülükleri
A- Temsilcilerin Görevleri:
İşveren vekili, işverenin görevlendirdiği kişiler veya kurula karşı sendika Baş temsilcisi muhatap olacaktır. Sendika Baş temsilcisinin söylem ve işlemleri sendika temsilciler kurulu ve sendikayı temsil eder. Sendika temsilcileri yürürlükte olan mevzuat ve bu İşletme Toplu İş Sözleşmesinin diğer maddelerinde belirlenen görevlerin dışında
I) Bu İşletme Toplu İş Sözleşmesinin uygulanmasından doğan ve gerek işçi ve gerekse işveren tarafından kendilerine ulaştırılan uyuşmazlık ve şikayetleri işçiler ve işverenle görüşüp çözmeye çalışmak.
II) İşçilerin işverene veya işverenin işçilere sunacağı önerileri görüşerek bu önerilerin uyuşmazlığa neden olmasını önlemek veya uyuşmazlığın giderilmesinde her türlü çabayı göstermek.
III) İşçilerin bu sözleşme ve mevzuat hükümlerine göre, işverene tanınmış olan haklara uymalarını sağlamakta yardımcı olmak.
IV) İşçilerin bilgi ve yeteneklerini arttırma amacıyla kuruluş içinde ve dışında yetiştirilmelerinde işveren tarafından yapılacak faaliyetlerin uygulanmasında işverene yardımcı olmak ve işçilerin bu faaliyetlere katılmasına çaba göstermek.
V) Temsilciliğe ait görevlerini hakkı ile ve gereği gibi yapmak ve her toplantıda hazır bulunmakla görevlidir.
VI) Baş temsilcinin talebiyle, İşletmeye bağlı İşyerindeki İnsan Kaynakları Yetkilileri ve/veya işverenin uygun göreceği diğer yetkililer ile her ay tarafların gündemi önceden ilettiği konularla ilgili toplantı yapılır. Toplantı sonucunda alınan kararlar tutanakla tespit edilir.
Acil konularda taraflar en kısa sürede bir araya gelerek konuyu görüşüp çözümlemeye gayret eder.
Sendika Baş temsilcisi ve temsilciler işyerlerinde işin sürekliliğini ve işçilerin tam verimle çalışmalarını sağlamakla yükümlüdür.
B- Sendikanın Yükümlülükleri:
I) Sendika iktisadi hayatta devamlılık prensiplerine bağlı kalır. İşçi ve işveren ilişkilerinin bu işletme toplu iş sözleşmesi kuralları içinde yürümesine yardımcı olmayı kabul eder.
II) Sendika sözleşme süresinde her türlü şartta çalışma barışını korumayı ve devam ettirmeyi kabul eder. İşçinin işini durdurma, yavaşlatma ve verimi düşürmesi fiillerini herhangi bir sebeple desteklemeyi reddeder. Çalışma barışını bozan karışıklıklara engel olmak amacıyla bütün önlemleri almayı kabul eder.
III) Sendika; üçüncü kişilerin, çalışma barışına, işveren ve vekiline, maddi ve manevi olarak zarar verecekleri her türlü fiillere karşı koymayı kabul eder.
IV) Bu sözleşmenin ikinci maddesinde öngörülen amacın gerçekleşmesini sağlamak üzere; sendika, bu sözleşme kapsamına giren işçilerin temsilcisi sıfatıyla haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken, iyi niyet kurallarına uygun hareket edeceğini kabul eder. Sırf karşı tarafı zarara sokma amacıyla hareket etmeyeceğini ve bu sözleşmeden doğan haklarını kötüye kullanmayacağını taahhüt eder.
V) Bunlardan başka; işçinin gereği gibi çalışması, işine bağlanması ve işini benimsemesi, üretim kapasitesinin yükseltilmesi, üretimin arttırılması, malzeme, donatım ve kuruluşun iyi niyetle kullanılması ve korunması konularında işverene yardım eder.
VI) İşyerinde karşılıklı sevgi ve saygının gelişmesi ve işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında işçiler arasında olumlu çabalar göstererek işverene ayrıca yardım eder, gerekirse işçilerin bu konulara dikkatini çeker.
VII) İşyerindeki işçilerin haksız şikayet ve isteklerini onları inandırarak kotarıp işverene aktarmayı ve sendikadan ayrılan işçilerle bunların aidatlarını hangi aydan itibaren kesilmeyeceğini, kesilmeyecek ayın başından 15 gün öncesine kadar işverene, vekiline bildirmeyi kabul eder.
(VI-146,Ö,2022-2024)
İşyeri Sendika Baş Temsilcisi ve İşyeri Temsilcileri, Görevleri
Sendika baş temsilcisi ve işyeri temsilcileri yürürlükteki mevzuat ve TİS’in kendilerine yüklediği görevlere ek olarak;
1) Bu TİS’in uygulanmasını yakından izlemek, işçi ile işveren arasındaki ilişkiyi koruyarak doğabilecek uyuşmazlık ve şikayetleri başlangıcında önlemeye çalışmak,
2) İşçilerin, bilgi ve becerilerinin arttırılması ve yetiştirilmeleri amacıyla, İşverence işyeri içinde ya da dışında yapılacak her türlü eğitsel girişimde, İşverene yardımcı olmaya ve işçilerin bu gibi çalışmalara katılmalarını sağlamaya çaba göstermek,
3) İşyerinin, iş sağlığı ve güvenliği ile mevzuatta öngörülen koşullara uygun bir işleyişe sahip olması, bunun sürdürülmesi ve üyelerin bu konudaki kurallara eksiksiz uymaları için çaba göstermek ve önerilerde bulunmak gibi görevleri de yerine getireceklerdir.
4) İşyeri sendika baş temsilcisi ve işyeri temsilcileri, TİS’in, kanunların ve Sendikanın kendilerine yüklediği görevi yerine getirmek için Sendikadan alacakları onaylı yazı ve İşveren izni ile çalışma saatleri dışında, yemek için verilen ara dinlenmelerinde, vardiya çıkışında veya vardiya başlamadan önceki saatlerde Sendika temsilcilik odasında, yemekhane veya uygun bir toplantı salonunda, üye işçilerle bilgilendirme ve eğitim toplantıları yapabilirler. Zorunlu durumlarda İşverenden izin alınmak suretiyle mesai saatleri içerisinde de toplantı yapılabilir.
Sendika Temsilcilik Odası
İşveren, işyeri Sendika baş temsilcisi ve işyeri temsilcilerinin sendikal çalışmalarını yürütmeleri amacıyla, bir Sendika temsilcilik odası tahsis etmeyi kabul eder. Temsilcilik odası işyerinin konumuna uygun büyüklükte olacak ve içinde çalışma masaları, sandalyeler, dosyaların muhafaza edileceği bir dolap, santrale bağlı bir telefon ve internet bağlantılı bilgisayar da bulunacaktır. Sendika odasının kullanımında işyeri düzenine uyulur.
(VI-144,Ö,2017-2020)
Sendika Temsilcilerinin Görevleri
İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi;
(a) İşyerine bağlık kalmak kaydı ile işçilerin dileklerini dinlemek ve şikayetlerini çözümlemek,
(b) İşçi ve işveren arasındaki işbirliği ve çalışma ahengi ile iş barışını devam ettirmek,
(c) İşçilerin ve işyerinin hak ve menfaatlerini gözetmek,
(d) İş kanunları ve toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidirler.
(e) İSG kurallarının uygulanması, iş sürekliliği ve verimliliğinin sağlanması konularında destek verirler.
(VI-144,Ö,2017-2020)
Sendika Yönetici ve Temsilcilerine Yasak Faaliyetler
Sendika yöneticisi ve işyeri temsilcilerinin:
(a)İşyerinin ve işin emniyetini, intizam ve disiplinini ve çalışma barışını bozacak şekilde hareket etmeleri ve işi aksatmaları,
(b)Temsilcilik ve yöneticilik görevlerini bahane ederek işyerlerinde asıl işlerini ihmal etmeleri,
(c ) Kendilerine şahsi menfaat temin etmek maksadıyla işçileri işveren aleyhine harekete teşvik etmeleri, sendikaya veya ilgili makama doğru olmayan şikayet ve ihbarda bulunmaları,
(d)Yöneticiler ve temsilcilerin işyerinde her ne sebeple olursa olsun yasalara aykırı siyasi propaganda yapmaları, bildiri dağıtmaları, afiş asmaları, işveren vekilleri amirlerine ve diğer çalışanlara karşı kırıcı davranışlarda, baskı ve eylemlerde bulunmaları yasaktır.
(VI-155,Ö,2023-2024)
İşyeri Sendika Temsilcilerinin Görevleri
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplu iş sözleşmesinin diğer maddelerinde kendilerine verilen görevlerinden ayrı, işyerindeki sendika üyesi işçilerin resmi temsilcisi ve sözcüsü olup, görev ve yetkileri şunlardır:
1-İşyerinde işçi ve işveren arasındaki işbirliğini ve çalışma barışını sağlamak,
2-İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri inceleyerek, makul olmayan talep ve şikayetlerde işçiyi ikna etmek, kendi takdirine göre makul bulduğu talep ve şikayetleri işverene iletmek (Bu şikayetlerde kullanılan takdir hakkı sebebiyle temsilci cezalandırılamaz),
3-İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların dostça çözülmesine çalışmak,
4-Bu sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek sorunların çözüm yollarını bulmak ve gerekirse işçilere danıştıktan sonra konuyu işverene getirmek,
5-Kanuna aykırı teşebbüs ve davranışları kendi yetki sınırları içerisinde önlemeye çalışmak, bu gibi girişim ve davranışlarda yer almamak, bu gibi hallerde işverene bilgi vermek,
6-Sendikalı işçilerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek,
7-Sözleşme uygulamasının en iyi şekilde uygulanmasına çalışmak,
8-İşyerinde halledemediği konuları yazılı olarak bağlı bulunduğu şubesine iletmektir.
(VI-031,Ö,2022-2024)
Temsilcilerin Vazifeleri
Sendika temsilcilerinin mevzuat ve işbu işletme toplu iş sözleşmesinin diğer maddelerinde belirtilen vazifelerin dışında;
a- Bu sözleşmenin tatbikatından doğan ve gerek işçi ve gerekse işveren tarafından kendilerine iletilen ihtilaf ve şikayetleri işçiler ve işverenle müzakere edip kotarmaya çalışmak,
b- İşçilerin işverene veya işverenin işçilere vaki olacak tekliflerini müzakere ederek bu tekliflerin uyuşmazlığa sebep olmasını önlemek veya mevcut uyuşmazlığın çözümlenmesinde her türlü gayreti sarf etmek,
c- İşçilerin bu sözleşme veya mevzuat hükümlerine göre işverene tanınmış haklara uymalarına yardımcı olmak,
d- İşçilerin bilgi, görgü ve yeteneklerini geliştirme gayesi ile işyeri içinde veya dışında yetiştirilmeleri için işveren tarafından yapılacak eğitim faaliyetlerinin takibinde işverene yardımcı olmak ve işçilerin bu faaliyetlere katılmalarına gayret sarf etmek,
e- Temsilciliğe ait ödevlerini hakkıyla ve gereği gibi iyi niyet kurallarına uygun olarak yapmakla yükümlüdürler.
f- Sendika işyeri temsilcileri sayısının yarısından bir fazlası aynı anda işyeri dışına görevli yollanamazlar. (Sendikanın düzenlediği seminer, toplantı vs. sebeplerle sendikaya çağırmaları bu bendin uygulanmasının dışındadır.)
(VI-021,Ö,2020-2023)
Sendika Temsilcileri
Sendika, işyerlerinde çalışan ve bu TİS kapsamına giren Sendika üyelerinden olmak kaydıyla, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 27. Maddesine uygun olarak temsilcilerini atar.
Temsilcilerden birisini baş temsilci olarak belirleyerek bu kişilerin isimleri ile görev unvanlarını içeren listeyi İşverene bildirir.
Listelerde yapılacak değişiklikler de İşverene en kısa süre içerisinde duyurulur.
İşyeri Sendika temsilcileri, en az üç (3) yıllık kıdemli olan Sendika üyeleri arasından seçilir.
(VI-008,K,2023-2024)
Sendika Temsilcileri, Görevleri
Sendika temsilcileri yasalarda ve bu sözleşmede kendilerine verilen görevlerinden başka;
İşyerinde, üyelerle işveren arasında ilişkiyi ve çalışma huzurunu sağlamak,
Sendika ile üyeler arasındaki bağları güçlendirmek,
İşyerinde çalışma saatleri içinde asıl işini aksatmamak kaydıyla üyelerin şikayet ve müracaatlarını dinlemek,
Üye ile işveren arasında uyuşmazlıkların çözümüne çalışmakla görevlidir.
(VI-010,Ö,2023-2025)
Sendika işyeri temsilcileri şu şekilde çalışırlar: TGS üyesi ya da üyeleri, şikâyet ve taleplerini TGS temsilcisine bildirir. TGS temsilcisi, konuyu yetkili kişilerle görüşür, gerekirse yazılı olarak bildirir. İşveren, işveren vekili ya da ilgili kişi, TGS temsilcisinin yazılı başvurusuna 14 gün içinde yazılı olarak yanıt vermelidir. Çözülemeyen konular sendikaya bildirilir. İşyeri temsilcileri ve sendika yöneticileri, üyeler ile yapacağı görüşme ve toplantılar için mesai saatleri dışını tercih eder. Ancak mesai saatleri içinde yapılacak toplantılar için işveren yetkililerinden izin alınır.
(VI-049,Ö,2023-2024)
İşyeri Sendika Temsilcilerinin Görevleri
İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi, işçilerin taleplerini dinlemek ve şikayetlerini çözümlemek, işçi ve işveren arasındaki işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışını devam ettirmek, işçilerin hak ve menfaatlerini gözetmek, iş kanunları ve toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir. İşyeri sendika temsilcileri bu görevlerini, işyerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartı ile yerine getirirler.
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olarak, sözleşmenin diğer maddelerinde kendilerine verilen vazifelerden başka, işyerindeki sendika üyesi işçilerin resmi temsilcisi ve sözcüsü olup, başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
1.İşyerinde, işçi ve işveren arasındaki iş birliğini ve çalışma barışını sağlamak,
2.İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri inceleyerek, makul olmayan talep ve şikayetlerde işçiyi ikna etmek, işverene kendi takdirine göre, makul bulduğu talep ve şikayetleri yansıtmak, (Bu şikayetlerde kullanılan takdir hakkı sebebiyle temsilci cezalandırılamaz.)
3.İşçi, işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların dostça çözülmesine çalışmak,
4.Bu sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek pürüzlerin çözüm yollarını bulmak ve gerekirse işçilere danıştıktan sonra meseleyi işverene getirmek,
5.Kanuna aykırı girişim ve davranışları kendi yetkisi dahilinde önlemeye çalışmak,
6.Sendikalı işçilerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek,
7.Sözleşme uygulamasının aksaksız yürütümüne çalışmak,
8.İşyerinde halledemediği konuları mesaj yolu ile bağlı bulunduğu şubesine iletmek,
9.Mevzuatın kendisine verdiği diğer yükümlülükleri yerine getirmek.
(VI-156,Ö,2022-2025)
Sendika Temsilciliği
Temsilcilerin Görevleri:
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat ve işletme Toplu İş Sözleşmesinin diğer maddelerinde kendilerine verilen vazifelerden başka, işyerinde sendikanın temsilcisi ve sözcüsü olup, görev ve yetkileri şunlardır:
a) İşyerinde işçi ve işveren arasındaki işbirliği ve çalışma barışını sağlamak,
b) İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri inceleyerek yerinde olmayan talep ve şikayetlerden işçiyi ikna etmek, işverene kendi takdirine göre makul bulduğu talep ve şikayetleri bildirmek, (Bu şikayetlerde kullanılan takdir hakkı sebebiyle temsilci suçlanamaz.)
c) İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların dostça çözümlenmesine çalışmak,
d) Bu sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek pürüzlerin çözüm yollarını bulmak ve gerekirse işçilere danıştıktan sonra konuyu işverene götürmek,
e) Kanuna aykırı davranışları kendi gücü ile önlemeye çalışmak ve bu gibi girişim ve davranışlarda yer almamak,
f) Üyelerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek,
g) Sözleşme uygulamasının aksaksız yürütümüne çalışmak.
E) Temsilcilerin Yasak Faaliyetleri:
a) İşyerinin ve işin emniyetini, İşletme Toplu İş Sözleşmesi ile sağlanan çalışma düzen ve barışını bozacak şekilde veya yasalara, Toplu İş Sözleşmesine aykırı olmamak üzere düzenlenen yazılı işyeri talimatlarına aykırı hareket etmeleri,
b) İşçileri işveren aleyhine yasal olmayan veya ahlak ve adaba aykırı davranışta bulunmaya teşvik etmeleri veya aynı maksatla ilgili makamlara gerçeğe uymayan şikayet ve ihbarda bulunmaları,
c) Temsilcilik görevlerini bahane ederek işyerinde asıl işlerini aksatmaları,
d) Bilerek ve hedef olarak üretimi azaltıcı eylemlerde bulunmaları ve işçileri bu eylemleri yapmaya teşvik etmeleri,
e) İşyerinde Anayasa ve yasalara aykırı siyasi ve ideolojik faaliyette bulunmaları yasaktır.
G) İşyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak konusunda kesin yetki belirleninceye kadar Teksif işyeri temsilcilerinin iş sözleşmeleri feshedilemez ve görevleri aynen devam eder.
(VI-011,K,2023-2025)
Sendika Temsilcilerinin Görev ve Yetkileri
Sendika temsilcileri, yürürlükteki yasalar ve sözleşmenin diğer maddelerinde belirlenen görevlerden başka;
Sözleşmenin uygulanmasından doğan anlaşmazlık ve yakınmaları işçiler ve işverenler veya işveren vekili ile görüşerek çözümlemeye çalışır.
İşçilerin işveren vekiline yapacağı önerileri görüşerek uyuşmazlık doğmasını önler.
İşçilerin iş güvenliğinin ve sağlığının korunması bakımından işveren vekili ile görüşür ve gerekli önlemlerin alınması yolunda girişimlerde bulunur.
Sendika temsilcileri işveren vekiline haber vererek işyerleri nizamına uymak şartı ile işyerlerinde yemek paydoslarında ve işçilerin toplu halde oturdukları yerlerde konuşmalar yapabilir ve işçilerle görüşebilirler.
Sendika baş temsilcisi veya temsilcileri görevleri ile ilgili konularda, işveren veya vekili ile randevu alarak iş saatleri içinde SENDİKAL İZİNLER başlıklı maddedeki süre ile sınırlı olarak görüşme yaparlar. İşveren veya vekili işyeri temsilcilerini dinler ve taleplerine cevap verir.
Sendika işyeri baş temsilcileri işyerlerinin merkezinde çalıştırılırlar. İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri temsilcilerinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı bir tarzda değişiklik yapamaz. Aksi halde değişiklik geçersiz sayılır.
Taraf işçi sendikasının sözleşme yetkisi devam ettiği sürece işyeri sendika temsilcilerinin temsilcilik görevleri devam eder.
Sendika tarafından işverene bildirilen temsilci listesinde kanun ve bu sözleşme hükümlerine aykırılık bulunması halinde işveren vekillerince bu aykırılığa gerekçeleri ile birlikte 10 iş günü içinde itiraz edilebilir. Bu süre içerisinde itiraz edilmemesi halinde liste kesinleşmiş sayılır. İtirazın sendikaca kabul edilmemesi halinde işverenin mahkemeye başvurma hakkı saklıdır.
(VI-002,K,2023-2024)
İşyeri Sendika Temsilcilerinin Görev ve Yetkileri
İşçi sendikası temsilcileri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre işyerinde işçi sendikasının yasal temsilcilik ve sözcülük hakkına sahip olup, görev ve yetkileri şunlardır:
İşçiler ile işveren ve vekilleri arasındaki işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışını devam ettirmek.
İşçiler ile işveren ve vekilleri arasında çıkacak ihtilafların dostane şekilde halline çalışmak.
Toplu iş sözleşmesinin hükümleri ile ilgili hususlarda çıkacak ihtilafları önlemek ve çözüm yolları bulmak, icap ederse işçilerle istişare ettikten sonra, meseleyi işveren vekilleri ile görüşmek ve kotarmak.
Toplu iş sözleşmesinin işyerindeki uygulamasını takip etmek ve ilgili hükümlere her iki tarafın riayet edip etmediğini izlemek ve işçiler ile işyeri amirleri arasında gerekli ilişkileri kurmak.
Kanun dışı teşebbüs ve hareketleri önlemek için bütün tedbirleri almak ve her nevi kanun dışı teşebbüs ve hareketlerde yer almamak.
İşyeri amirleri ile işçi sendikası ve işçiler arasındaki sendikal münasebetlerde işbirliği sağlamak.
İşçilerin bilgi ve maharetlerini artırmak ve onların yetiştirilmelerini sağlamak amacıyla işveren ve işyeri amirlerince yapılacak bilcümle faaliyetlere katılmalarını sağlamak
(VI-002,K,2023-2024)
İşçi Sendikası Temsilcilerinin Uymak Zorunda Olduğu Hususlar
İşçi sendikası temsilcilerinin:
Gerek işyeri amirlerine, gerekse işyerinde bulunan bilumum personele karşı hürmet ve nezaket kaideleri dışında hareket ve muamelelerde bulunmaları,
İşyerinin ve işin emniyetini, intizam ve inzibatını bozacak şekilde hareket etmeleri,
Temsilcilik vazifelerini bahane ederek işyerindeki asıl işlerini savsaklamaları,
İşçileri, işveren ve işyeri amirleri aleyhine teşvik etmeleri veya aynı maksatla işçi sendikasına veya alakalı makamlara hilafı hakikat şikayet ve ihbarda bulunmaları,
İşyeri amiri ile mutabakata varmadan işyerlerini terk etmeleri,
İşyerinde, işverenin veya vekillerinin aleyhine propaganda yapmaları, bu maksatla broşür, gazete veya el ilanları dağıtmaları, hangi konuda olursa olsun işverenin veya vekillerinin rızası olmadıkça konferans veya söylev vermeleri (Sendikanın her türlü yayınları hariç)
Yasaktır.
Ancak; bu kabil yayınlar işçi sendikasınca işverene gönderilir.
(VI-002,K,2023-2024)
Temsilcilik Sıfatının Kaldırılması
İşçi sendikası temsilcilerinin görevlerini layığı ile yapmamaları veya yasak olan faaliyetlerde bulunmaları halinde işveren, keyfiyeti delilleri ile birlikte işçi sendikasına bildirmek şartı ile işçi sendikası işyeri temsilcilerinin bu sıfatının kaldırılmasını isteyebilir.
(VI-009,K,2023-2025)
İşyeri Sendika Temsilcileri
Sözleşmeye taraf sendika, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu esasları dahilinde her işyeri için, işyeri sendika temsilcilerini ve baş temsilcilerini belirler.
İşyeri sendika temsilcilerinin, seçimle belirlenmesi halinde, işveren vekili yılda bir defayı geçmemek üzere ve öğle paydosunda başlayacak şekilde seçim için işyerinde gerekli kolaylığı sağlar.
(VI-009,K,2023-2025)
İşyeri Sendika Temsilcilerinin Yasak Faaliyetleri
İşyeri sendika temsilcilerinin ilgili kanunlarda ve bu toplu iş sözleşmesinin İşyeri Sendika Temsilcilerinin Faaliyetleri başlıklı 11. maddesi ile diğer maddelerinde belirtilen görevleri dışında;
(a)İşyerinin ve işin emniyet, intizam ve disiplinini bozacak şekilde hareket etmeleri,
(b)Temsilcilik görevlerini bahane ederek işyerindeki asıl işlerini aksatmaları,
(c)Kendilerine veya başkalarına kişisel çıkar sağlamak amacı ile işçileri işveren aleyhine teşvik etmeleri veya ettirmeleri, sendika veya ilgili makamlara gerçeğe aykırı şikayet ve ihbarlarda bulunmaları,
(ç) İşveren vekilinin izni olmaksızın işyerinde her türlü propaganda yapmaları ve bu maksatla broşür veya el ilanı yahut benzerlerini dağıtmaları, afiş veya ilan asmaları, konferans ve söylev vermeleri, her türlü ses, yazı ve resim vasıtaları ile faaliyette bulunmaları,
yasaktır.
(VI-025,Ö,2024-2026)
İşyeri Sendika Temsilcileri ve Baş temsilcilerinin Görev ve Yetkileri
(a)İşçilerin dileklerini dinlemek ve şikayetlerini çözümlemek,
(b)İşçi ve İşveren arasındaki işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışını devam ettirmek,
(c) İşçilerin hak ve menfaatlerini gözetmek (bu konuda yaptığı girişimlerden sonra Şube Yönetimlerini yazılı olarak haberdar etmek),
(d)4857 sayılı İş Kanunu ve ona bağlı olarak çıkarılmış yönetmelik, tüzük hükümleri ile bu Sözleşmede öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidirler.
(e)İşyerlerinde işçi hakkında yürütülen bir soruşturmada işçinin istemesi halinde; işlemin yapılmasına engel olmamak ya da üç saatten fazla gecikmeye sebep olmamak şartıyla, işyeri sendika temsilcisi de, o işçiden savunma alınması sırasında gözlemci sıfatıyla hazır bulunabilir. Temsilcinin hazır bulunduğu konusunda imzası alınır.
(VI-160,Ö,2022-2025)
Sendika Temsilciliği
a) Atama
Sendika, işyerinde çalışan ve bu sözleşmenin kapsamına giren üyeleri arasından 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu iş Sözleşmesi Kanununun 27. Maddesi uyarınca sendika işyeri temsilcilerini bir liste halinde işverene bildirir. Temsilcilerden birisi sendika tarafından baş temsilci, bir tanesi baş temsilci yardımcısı olarak atanır. Sendika temsilcilerinden en az 1 (bir) tanesi kadın olacaktır.
b) Temsilcilerde Aranacak Nitelikler
1) 18 yaşını doldurmuş olmak,
2) Lise mezunu olmak (işyerinde lise mezunu yoksa ilköğretim mezunu olmak.)
3) Temsilci olarak gösterildiği tarihe kadar tekstil iş kolunda en az 1 yıl ve o işyerinde 2 ay çalışmış olmak. (Yeni kurulan işyerlerinde bu fıkra uygulanmaz.)
c) Temsilcilerin Görevleri
Sendika temsilcileri, yürürlükteki mevzuat ve toplu iş sözleşmesinin diğer maddelerindeki kendilerine verilen vazifelerden başka, işyerinde sendikanın temsilcisi ve sözcüsü olup, görev ve yetkileri şunlardır:
1) İşyerinde işçi ve işveren arasındaki iş birliğini ve çalışma barışını sağlamak,
2) İşçiler tarafından yapılan talep ve şikayetleri tetkik ederek yerinde olmayan talep ve şikayetlerde işçiyi ikna etmek, işverene kendi takdirine göre makul bulduğu talep ve şikayetleri intikal ettirmek, (bu şikayetlerde kullanılan takdir sebebiyle temsilci suçlanamaz.)
3) İşçi ile işveren arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların dostça çözümlenmesine çalışmak,
4) Bu Sözleşme hükümlerinin uygulanması ile ilgili konularda çıkabilecek pürüzlerin çözüm yollarını bulmak ve gerekirse meseleyi sendikaya ya da işverene götürmek,
5) Kanuna aykırı davranışları kendi iktidarı dahilinde önlemeye çalışmak ve bu gibi teşebbüs ve davranışlarda yer almamak,
6) Üyelerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek,
7) Sözleşmenin uygulanmasının aksaksız yürütümüne çalışmak,
d) Temsilcilerin Çalışma Tarzı
1) Temsilciler iş saatleri içinde en yakın daire amirine haber vermek kaydıyla görevlerini icra ederler. Ancak, iş saatleri dışında yapmaları mümkün olan görevlerini iş saatleri dışında yaparlar.
2) Baş temsilci ve diğer temsilciler bir olayın çözümü için kendi postaları dışındaki saatlerde de işyerine gelerek konuyla ilgilenebilir. Ayrıca, baş temsilci ve işçi sendikasının işyerindeki temsilcileri 15 günde 1 saati geçmemek üzere iş saatleri içinde ücretli izinli olarak sendikaya ayrılan odada toplanırlar. Bu süreyi ihlal edecek toplantılar için işverenin müsaadesi alınır. Bu toplantıların gün ve saati işveren ile sendika temsilcileri tarafından müştereken tespit edilir. Ancak, gerektiği durumlarda işveren ve sendikanın kararı ile toplantı gün ve saati yine müştereken değiştirilebilir.
3) Temsilciler, işyeri dahilinde tanınmaları için kendilerine sendikaca verilecek tanıtma kartlarını takarlar.
4) İşyeri temsilcileri lüzum gördükleri zaman işyeri ile ilgili hususları müzakere etmek için işveren veya vekillerinden toplantı isterler. Bu toplantı müracaat tarihinden itibaren en geç 3 işgünü içinde yazılı olarak yapılır.
5) Bu sözleşme ile baş temsilciye yüklenen görevleri baş temsilci bulunmadığı zaman baş temsilci yardımcısı veya temsilcilerden biri yerine getirir.
6) Baş temsilci, baş temsilcilik görevi dışında görev tanımında yazan işten başka bir işte çalıştırılamaz.
e) Temsilcilerin Yasak Faaliyetleri
1) İşyerinin ve işin emniyetini, toplu iş sözleşmesi ile tesis olunan çalışma düzen ve barışını bozacak şekilde veya yasalara ve toplu iş sözleşmesine aykırı olmamak üzere düzenlenen yazılı işyeri talimatlarına aykırı hareket etmeleri,
2) İşçileri, işveren aleyhine yasal olmayan veya ahlak ve adaba aykırı davranışta bulunmaya teşvik etmeleri veya aynı maksatla alakalı makamlara hakikate uymayan şikayet ve ihbarda bulunmaları,
3) Temsilcilik vazifelerini bahane ederek işyerinde asıl işlerini savsatmaları,
4) Kasten ve planlı üretimi azaltacak eylemlerde bulunmalarını ve işçileri bu eylemleri yapmaya teşvik etmeleri,
5) İşyerinde anayasa ve yasalara aykırı siyasi ve ideolojik faaliyette bulunmaları,
yasaktır.
f) Temsilcilerin Değiştirilmesi
İşçi sendikası, işyeri temsilcilerini, sendika tüzüğü hükümleri uyarınca değiştirmekte tamamen serbesttir.
1) İşçi sendikası işyeri temsilcileri (12.c) bendi ile kendilerine verilen vazifeleri layığı ile yapmadıkları veya yasak faaliyetlerde bulunmak suretiyle vazifelerini kötüye kullandıkları takdirde, işveren delilleri ile birlikte keyfiyeti işçi sendikasına yazılı olarak bildirerek, sözü geçen temsilcinin temsilcilik sıfatının kaldırılmasını ister. İşçi sendikası bu talebi uygun karşılar veya 15 gün içinde işverene itiraz ettiğini bildirmezse sözü geçen temsilcinin sıfatı kendiliğinden kalkar. İşyeri temsilcileri hakkında tarafların yazışmalarının zimmetli, elden veya 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na göre yapılması şarttır.
2) İşçi sendikası işverenin talebini kabul etmeyerek bu süre içinde itiraz eder ve işveren talebinde ısrar ederse hadise uyuşmazlıkları çözüm prosedürü gereğince halledilir.
3) Temsilcilik sıfatı kalkan veya kaldırılanların yerine işçi sendikası yeni temsilci tayin eder. Temsilcilik sıfatı bu madde gereğince kalkan veya kaldırılan sendika temsilcisi, işbu toplu iş sözleşmesi süresince sendika tarafından bir daha temsilci olarak tayin edilemez.
4) İşyerinde toplu iş sözleşme yapma konusunda kesin yetki belirleninceye kadar sendika işyeri temsilcisinin iş akitleri feshedilemez ve görevleri aynen devam eder.
İş akitleri feshedilen sendika temsilcileri hakkında işçi sendikasınca yapılacak itirazlar tarafların yetkili kurulları arasında görüşülerek bir çözüme bağlanır. İş akdinin feshinde haksızlığın tespiti halinde temsilcinin aynı hak ve şartlarla eski işine iadesine karar verilir. Bu karara uymayan işveren, bunların yasal hakları dışında ayrıca brüt 1 yıllık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.
Uyuşmazlığın bu kademede halledilememesi halinde işçi sendikası veya ilgili üye yasal yollara başvurmak suretiyle feshin haksızlığını hükme bağlatırsa, üyenin işe iadesi veya tazminatı ile ilgili yukarıdaki hükümler aynen uygulanır.
(VI-161,Ö,2022-2024)
Sendika Temsilcilerinin Görev ve Yetkileri
a) Gerek bu sözleşmenin uygulanması ile ilgili olarak, gerekse üyelerin istek ve şikayetlerinin işverene duyurulması için prensip olarak sendika ve işveren veya işveren vekilleri arasında her türlü görüşmeler temsilcilerle yapılır.
b) Sendika temsilcileri Sendikalar Kanunu’na göre kanuni temsilcilik hakkına haiz olup görev ve yetkileri şunlardır:
1) İşyerinde işçi ve işveren arasında işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışının devamını sağlamak,
2) İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların bu sözleşmedeki şikayetlerin halli prosedürü dahilinde mevzuata ve bu toplu iş sözleşmesine uygun biçimde çözümlenmesinde yardımcı olmak,
3) Sözleşmenin uygulanmasını izlemek,
4) Baş temsilci ve yardımcısının mühim ve acil vakaların halli hususunda kendi vardiyası ve postası dışındaki saatlerde o andaki işyeri yetkilisiyle mutabakata varmak şartıyla işyerine gelmek ve konu ile ilgilenmek yetkisi vardır.
5) Bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması veya çalışma ile ilgili bir olay doğması halinde sendika baş temsilcisi veya yokluğunda en yakın temsilcisinin çalışma saatleri içinde konu ile ilgilenmek yetkisi vardır.
(VI-163,Ö,2023-2025)
Sendika Temsilcilerinin Görev ve Yetkileri
A) Gerek bu sözleşmenin uygulanması ile ilgili olarak, gerekse üyelerin istek ve şikayetlerinin işverene duyurulması için prensip olarak sendika ve işveren veya işveren vekilleri arasında her türlü görüşmeler temsilcilerle yapılır.
B) Sendika temsilcileri 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre kanuni temsilcilik hakkına haiz olup görev ve yetkileri şunlardır:
a) İşyerinde işçi ve işveren arasında işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışının devamını sağlamak,
b) İşçi-işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların bu sözleşmedeki şikayetlerin halli prosedürü dahilinde mevzuata ve bu toplu iş sözleşmesine uygun biçimde çözümlenmesinde yardımcı olmak,
c) Sözleşmenin uygulanmasını izlemek,
d) Baş temsilci ve yardımcısının mühim ve acil vakaların halli hususunda kendi vardiyası ve postası dışındaki saatlerde o andaki işyeri yetkilisiyle mutabakata varmak şartıyla işyerine gelmek ve konu ile ilgilenmek yetkisi vardır.
e) Bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması veya çalışma ile ilgili bir olay doğması halinde sendika baş temsilcisi veya yokluğunda en yakın temsilcisinin çalışma saatleri içinde konu ile ilgilenmek yetkisi vardır.
VI-164,Ö,2023-2025
Sendika İşyeri Temsilcileri, Görevleri
Sendika işyeri temsilcileri, yürürlükteki mevzuat ve toplu iş sözleşmesinin kendilerine yönelttiği görevlere ek olarak bu toplu iş sözleşmesinin ya da mevzuatın uygulanmasından doğan, işçi ve işverence kendilerine bildirilen şikayet ve dilekleri, o birim veya işyerindeki en yetkili işveren temsilcisi ile görüşerek işyeri seviyesinde çözümlemeye çalışırlar.
Ayrıca toplu iş sözleşmesinin uygulanmasını yakından izlemek, işçiyle işveren arasındaki ilişkiyi koruyarak doğabilecek uyuşmazlık ve şikayetleri başlangıcından itibaren önlemeye çalışmak, temsilcilik görevlerini ciddiyet ve önemle benimsemek, gereğince yürütmek ve işverence sözleşme hükümlerine göre yapılacak çalışmalara yardımcı olmak temsilcilik görevlerindendir.
(VI-180,K,2023-2024)
Sendika işyeri temsilcileri yürürlükteki mevzuat ve Toplu İş Sözleşmesinin kendilerine verdiği görevlere ek olarak;
Bu toplu iş sözleşmesinin ya da mevzuatın uygulanmasından doğan işçi ve işveren ya da işveren vekilince kendilerine yansıtılan anlaşmazlık ve şikâyetleri ilgililere aracı olarak iletip sonuçlandırmaya çalışmak,
Toplu İş Sözleşmesinin uygulanmasını yakından izlemek, işçi ile işveren arasındaki ilişkiyi koruyarak doğabilecek uyuşmazlık ve şikâyetleri başlangıcında önlemeye çalışmak. İşçilerin bilgi ve becerilerinin artırılıp yetişmelerini sağlamak amacıyla işverence işyeri içinde ya da dışında yapılacak her türlü eğitim amaçlı girişimlerde işverene yardımcı olmaya ve işçilerin bu gibi çalışmalara katılmalarını sağlamaya çaba göstermek,
Temsilcilik görevlerini ciddiyet ve önemle benimsemek, gereğince yürütmek ve işverence sözleşme hükümlerine göre çağrıldığı her toplantıda hazır bulunmakla görevlidirler.
(VI-184,K,2023-2024)
Temsilcinin Görev ve Yetkileri
Bu toplu iş sözleşmesinin uygulanmasından doğan gerek işçi ve gerekse işveren tarafından kendilerine getirilen şikayet ve uyuşmazlıkları, ilişkin bulunduğu servis veya üst amirine iletip görüşmek ve sonucu bir raporla şubeye bildirmek,
İşçilerin işverene veya işverenin işçilere bu toplu iş sözleşmesinin sağladığı haklarla ilgili uyuşmazlık yaratacak önerilerini görüşerek önlemeye çalışmak ve çıkabilecek uyuşmazlıkların kotarılmasında her türlü çabada bulunmak.
İşçilerin bu toplu iş sözleşmesi veya yürürlükteki hükümlere göre işverene tanınmış olan haklara uymasını sağlamakta yardımcı olmak.
Temsilciliğe ait görevlerini gereği gibi yapmak ve işverenin toplu iş sözleşmesi veya mevzuat uyarınca düzenleyeceği her toplantıya katılmak zorundadırlar.
Baş temsilci ve temsilcilerin bu sözleşmede belirtilen izin sürelerini kullanmalarından dolayı maddi bir kayıpları olamaz
Alacakları primler tam çalışma esasına göre hesaplanarak ödenir.
(VI-181,Ö,2024-2025)
Sendika Temsilcisinin Görevleri
a) İşyeri sendika temsilcileri yürürlükteki kanun hükümleri ile bu Toplu İş Sözleşmesiyle getirilen kurallar çerçevesinde görev yaparlar.
b) Üyelerin sendika ile ilişkilerini düzenlemek ve toplu iş sözleşmesinin uygulanmasını izlemek, işçi ve işveren arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların kanunlara ve bu Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine uygun biçimde çözümlenmesine yardımcı olmak işyeri sendika temsilcilerinin başlıca görevleridir.
c) İşyeri sendika temsilcileri kanun ve bu Toplu İş Sözleşmesi ile öngörülen kurullara katılırlar.
d) Temsilcilerin görevi, sendikanın işyerinde yetkili olduğu sürece devam eder.
(VI-186,Ö,2024-2025)
Sendika Temsilci ve Görevlilerinin Çalışma Koşulları ve Sendikal İzinler
a) İşyeri sendika temsilcileri temsilcilik görevlerini iş saatleri dışında, dinlenme zamanlarında, işverenin muvafakati ile de iş saatleri içinde yürütürler.
b) Ancak, faaliyetleri sırasında işin ve iş disiplininin aksamasına hiçbir şekilde sebebiyet vermezler.
c) İşyeri sendika baş temsilcisi, işletme açısından kesin zorunluk olmadığı hallerde gündüz çalışır. İşyeri sendika temsilcileri, haftada bir gün iki saat, temsilcilik odasında işyeri ile ilgili sorunları görüşmek için toplantı yapabilirler. Bu süre çalışma süresinden sayılır. İşyeri sendika baş temsilcisine günde 1 saat ücretli izin verilir.
d) Sendika temsilcisi ve görevlilerine, konferans, seminer, yönetim, denetim, onur kurulu, temsilciler meclisi gibi toplantılara katılmaları için sendikanın yazılı talebi üzerine yılda toplam 24 gün ücretli izin verilir. Bu izinler, her görevli için ayrı ayrı olmayıp tüm görevliler içindir.
e) Genel Kurul İzinleri: Olağan ya da Olağanüstü Genel Merkez ya da Şube Genel Kurullarında, Genel Kurula katılacak bütün delegelere Genel Kurul süresi kadar ücretli izin verilir. Ancak sendika işyerine 10 gün önceden delege listesini gönderir.
f) Her yıl işçi sayısının % 5’ini geçmeyecek kadar üyeye 4 gün ücretli eğitim izni verilir. Ücretli eğitim süresi yılda (% 5 x 4 gün)’ü geçemez. Bu izin süresinin günlere dağılımı sendikaca belirlenir. Ancak her bir gün için eğitim izni kullanan işçilerin sayısı toplam işçi sayısının %5’ini geçemez. Eğitime katılacakların listesi, sendikaca 10 gün önceden işverene bildirilir ve mutabakat sağlanır.
g) Sendikanın işyerinde çalışan yönetici ve temsilcilerine yurtdışı sendikal faaliyetlerle ilgili seyahat, eğitim, konferans gibi hususlar için bir yılda 3 kişiyi ve üç ayı geçmemek üzere, sendikanın yazılı talebi üzerine ücretsiz izin verilir.