İşçinin gözaltına alınması, tutuklanması veya hüküm giymesi durumunda işverenin işçinin iş sözleşmesini, kıdem tazminatını ödeyerek, sona erdirme yetkisi vardır.

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ

Bu konudaki tek kısıtlama, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/IV. maddesidir: “İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17. maddedeki bildirim süresini aşması.”

Toplu iş sözleşmelerinde böylesi durumlarda işçinin hakkını koruyan hükümler bulunmaktadır.

Günümüzde toplu iş sözleşmelerinde işçinin gözaltına alınması, tutuklanması veya hüküm giymesi durumlarında iş sözleşmesinin sona erdirilmesi ve iş güvencesine ilişkin bazı düzenlemeler aşağıda sunulmaktadır.

Tekgıda-İş Sendika Akademisi’nin günümüzdeki toplu iş sözleşmelerinde çeşitli düzenlemelere ilişkin raporlarında sendikanın ve işyerinin adı belirtilmemektedir. Bunun nedeni, bazen işçi aleyhinde olan düzenlemeler söz konusu olduğunda, sendikanın adının belirtilmesinin yaratabileceği sakıncalardır. Her toplu iş sözleşmesine ilişkin kodda işyerinin özel sektör (Ö) veya kamu sektörü (K) olduğu ve toplu iş sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu yıllar belirtilmektedir.

(V-02,K,2009-2011)

(1) Gözaltına alınan işçiler, belgelemek koşuluyla gözaltında tutulduğu sürenin ilk 48 saatinde ücretli, bundan sonraki kısımda ücretsiz izinli sayılırlar.

(2) İşçi herhangi bir suçtan tutuklandığı takdirde, tutuklama tarihinden itibaren 1 yıla kadar ücretsiz izinli sayılır. Bu süre içinde tahliye olan işçi, tahliyesinden itibaren 3 ay içinde başvurması halinde eski işine başlatılır. Tutukluluğun 1 yılı aşması halinde iş sözleşmesi feshedilmiş sayılır. Ancak, tutukluluğun kovuşturmaya yer olmadığı, son soruşturmanın açılmasına gerek olmadığı, beraat kararı verilmesi, kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması, hallerinden biri ile fesihten sonra 3 yıl içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren 3 ay içinde işine dönmeyi talep etmesi durumunda emsallerinin hakları ile işe alınır. Bir yılın tamamlanmasından sonra yapılan başvuru halinde, boş kadro varsa işe alınır.

(V-02,K,2009-2011)

İşçinin işverenin işini yaparken meydana gelen bir olaydan dolayı mahkemede, karakolda ve hastanede geçirdiği süreler, belgelenmek koşuluyla iş süresinden sayılır.

(V-03,Ö,2013-2015)

Üye işçilerin sendikal nedenlerle gözetim altına alınması ya da tutuklanması halinde işçi dört ay boyunca ücretli izinli sayılır. Tutukluluğunun dört ayı aşması halinde işçi 10 ay daha ücretsiz izinli sayılır ve bu süre içerisinde hizmet akdi feshedilemez. Üye işçilerin sair hallerde –yüz kızartıcı suçlar hariç olmak üzere- gözetim altına alınması veya tutuklanması durumunda işçi 4 ay boyunca ücretli izinli sayılır. Tutukluluğunun 4 ayı aşması halinde işçi 10 ay daha ücretsiz izinli sayılır ve bu süre içerisinde hizmet akti feshedilemez. Bu durumda bildirim sürelerini aşan kısım için söz konusu olan ücret yeni işe giren işçi ücreti olup, bu süreler için ikramiye ödenmez ve bu süreler kıdem tazminatı hesabında nazara alınmaz. Ancak, üye işçinin suçsuzluğunun yargı kararıyla tevsik edilmesi halinde bu süreler içinde haketmiş olduğu tüm hakları, ikinci fıkradaki sınırlarla bağlı kalınmaksızın işverence ödenir.

(VI-186,Ö,2024-2025)

Tutukluluk ya da Gözetim Altına Alınma Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshi

İşçi, işyeri dışında bir suçtan dolayı gözetim altına alınır veya tutuklanırsa, 6 ay süreyle iş sözleşmesi feshedilemez. Bu süre içinde işçi, ücretsiz izinli sayılır.

İş sözleşmesinin feshedilemediği 6 aylık süre dolmadan cezasını tamamlayan, cezası ertelenen, paraya çevrilen, affa uğrayan veya tahliye edilen işçi, 10 gün içinde başvurması halinde işe başlatılır.

İş sözleşmesinin feshedilemediği 6 aylık süre geçse bile, kovuşturmaya yer olmadığı, son tahkikatın açılmasına gerek bulunmadığı, kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması ya da işçinin beraat etmesi durumunda, işçinin 10 gün içinde başvurması halinde boş kadro varsa tekrar işe alınabilir.

Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giyenler, cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiçbir suretle tekrar işe alınmazlar

Gözaltı, Tutukluluk ve Hükümlülük

İşçilerin önemli sorunlarından biri, gözaltı, tutukluluk ve hükümlülük durumunda iş güvencesidir.

İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığının ihbar sürelerini aşması durumunda işverenin işçiyi yalnızca kıdem tazminatını ödeyerek geçerli nedenle işten çıkarma hakkı doğmaktadır. Örneğin, işyerinde 1 yıldır çalışmakta olan bir işçinin 4 haftadan uzunca bir süre tutuklu kalması, işten çıkarılması için geçerli neden kabul edilmektedir. Kanun, işçinin suçsuzluğunun kanıtlanması durumunda bile işçiye işe geri dönme hakkı tanımamaktadır. Ayrıca, işçinin gözaltına alındığı veya tutuklandığı süreler için işçiye bir ücret ödenmesi de söz konusu değildir.

Toplu iş sözleşmelerinin bir bölümünde bu konuda işçi lehine önemli düzenlemeler yer almaktadır.

(VI-180,K,2023-2024)

Gözaltı ve Tutukluluk Süresi

Görevi ile ilgili olmayan bir suçla ilgili olarak gözaltına alınan, tutuklanan veya hükümlü olan personel suçun niteliğine göre 150 güne kadar ücretsiz izinli sayılır. Bu sürenin 150 günü aşması halinde iş sözleşmesi İş Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca işveren yönetim kurulu kararı ile feshedilebilir, feshedilmemesi halinde bu durumdaki personelin bu halinin sona ermesinden sonra iki ay içinde müracaatı halinde ayrıldığı görev münhal ise ayrıldığı göreve, münhal değil ise benzeri bir göreve idare tarafından yeniden başlatılabilir. İşyerinde veya işi ile ilgili görevli iken taksirli bir suçtan gözaltına alınan, tutuklanan veya hükümlü olanların bu hali sona erdikten sonra iki ay içinde müracaatları halinde eski işlerine başlatılabilirler. İş Kanunu’nun haklı fesih halleri saklıdır.

(VI-171,K,2024-2026)

Tutukluluk

İşçi, herhangi bir suçtan tutuklandığı ve tutukluluğu 70 günü aştığı takdirde, hizmet akdi münfesih sayılır. 70 güne kadar süren tutukluluk hallerinde tutuklu kalınan süreler kadar işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

(VI-166,K,2024-2026)

Çalışma yaşamına ilişkin herhangi bir suçtan gözaltına alınan veya tutuklanan işçilere bu süre içinde aylık ücretlerinin üçte ikisi (2/3) ödenir. Sözleşmenin öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan yararlanmaya devam ederler. Gözaltına alınan veya tutuklanan işçilerden yargılanmanın men’ine veya beraatına karar verilenler, haklarındaki kovuşturma hükmünden evvela genel af ile kaldırılanlar bu hükümlerin kesinleşmesi üzerine ve kararın işverene ibrazı ile aylıklarından kesilmiş olan üçte bir (1/3) ücreti geri almaya hak kazanırlar.

Bu gibilerden mahkumiyete hükmedilenlerin mahkumiyetlerinin kesinleştiği tarih itibariyle iş akitleri feshedilir, ancak mahkumiyetin bitiminden itibaren bir ay içerisinde başvurmaları halinde boş kadro varsa emsaline ödenen ücretle işine veya benzer bir işe başlatılırlar.

Gözaltına alınan işçinin iş akdi feshedilmez; gözaltındaki işçinin salıverilmesi halinde gözaltında kaldığı sürede ücretli izinli sayılır ve bu süre için ücreti tam ödenir.

Çalışma yaşamına ilişkin herhangi bir suçtan başka bir sebeple tutuklanan işçinin iş akdi askıya alınır. Bu süre içinde; kovuşturmaya yer olmaması, son tahkikatın açılmasına gerek kalmaması, beraat kararının verilmesi, kamu davasının ortadan kalkması veya düşmesi nedenlerinden biri ile serbest bırakılan işçinin 1 ay içinde başvurması halinde boş kadro varsa eski işine veya benzeri bir işe başlatılır.

Bu gibilerden mahkumiyete hükmedilenlerin mahkumiyetlerinin kesinleştiği tarih itibariyle iş akitleri feshedilir.

Tutuksuz yargılanan işçinin 24 aydan fazla hapis cezası veya ağır hapis cezası ile mahkum edilmesi ve kararın kesinleşmesi halinde, iş akdi feshedilir. Ancak, mahkumiyetin 24 aya kadar olması ve yüz kızartıcı bir suçtan olmaması şartı ile bu süre için işçinin iş akdi askıya alınır. Serbest bırakılan işçinin 2 ay içinde başvurması halinde eski işine veya benzeri bir işe başlatılır.

Her ne şekilde olursa olsun, hüküm giyen işçiler tekrar görevine dönmeleri halinde hükümlü işçi olarak işe alınır. İfade özgürlüğü ile bağlantılı olarak hüküm giyen işçiler tekrar göreve dönmeleri halinde, emsaline ödenen ücretle işine veya benzer bir işe başlatılırlar.

(VI-172,Ö,2024-2025)

İşçinin işyeri dışında meydana gelen bir eylemden dolayı 5 aydan az süreyle tutuklanması ya da mahkum edilmesi durumunda iş sözleşmesi askıda kalır. Bu sürede işçiye ücret ve yan ödemeler verilmez. 5 aylık süre içinde tahliye edilen işçi işine döner. Tutukluluğun veya hükümlülüğün 5 ayı geçmesi halinde ise iş akdi feshedilir. (İşçinin yasal hakları saklıdır.)

İş sözleşmesi tutukluluğun 5 aydan fazla sürmesi nedeniyle feshedilen işçi dava sonunda beraat ederse, işyerinde boş yer varsa işe alınır. Boş yer yoksa kendisine tutuklandığı tarihe kadar kıdem tazminatı ödenir. İşçinin bu haktan yararlanması için kesinleşen beraat kararından itibaren 10 işgünü içinde işyerine başvurması gerekir.

(VI-170,K,2024-2026)

Herhangi bir suçtan tutuklanan işçilerin iş akitleri 14 aya kadar olan tutukluluk süresince askıya alınır. İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkını düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin 4. bendindeki, işçinin gözaltına alınması tutuklanması halinde devamsızlığın aynı kanunun 17. maddesindeki bildirim süresini aşması şeklindeki süre 14 ay olarak kabul edilmiştir. Tutuklu kalınan sürelerde işçi ücretsiz izinli sayılır.

14 aydan fazla süren hükümlülük veya tutukluluk halinde tekrar işe başlatma işverenin takdirine bağlıdır.

(VI-056,Ö,2017-2019)

(1) İşçi herhangi bir suçla tutuklandığı ve tutukluluğu 30 günü aştığı takdirde, hizmet akdi münfesih sayılır. 30 güne kadar süren tutukluluk hallerinde tutuklu kalınan süreler kadar işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

(2) Gözaltına alınan işçiler bunu belgeledikleri takdirde yasal gözaltı süresince ücretsiz izinli addedilir. Ancak gözaltında geçen süre sonunda tutuklanan işçilerin hizmet akitleri münfesih sayılır.

(3) Tutukluluğun, (a) kovuşturmaya yer olmadığı, (b) son tahkikatın açılmasına gerek olmadığı, (c) beraat kararı verilmesi, (d) kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması, nedenlerinden biri ile 90 gün içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren bir hafta içinde işine dönmeyi talep etmesi halinde, işveren tarafından emsallerinin hakları ile işe alınır. 90 gün sonunda yapılan başvuru halinde boş yer varsa işe alınırlar.

(4) Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken 90 gün içinde tahliye edilenler bir hafta içinde başvurmaları halinde işveren tarafından tekrar işe alınırlar.

(5) Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam edenlerden, (a) 6 ay ve daha az ceza alan, (b) 6 aydan fazla ceza alıp cezası ertelenen, paraya çevrilen veya af ile sonuçlanan veya iyi hali nedeniyle 6 aydan fazla ceza aldığı halde 6 aydan önce tahliye edilen işçilerin tekrar işe başlatılmaları işverenin takdiri ile mümkündür.

6) Yüz kızartıcı suçlar ile sabotaj, Devletin Ülke ve Milleti ile bütünlüğüne, Milli Güvenliğe, Kamu düzenine, Türk Silahlı Kuvvetlerine karşı işlenen suçlardan hüküm giyenler; cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiçbir suretle tekrar işe alınmazlar.

(7) İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makineleri operatörleri bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde 90 gün içinde hükümlülük veya tutukluluk hali sona ermek şartıyla, (a) Tutuklu veya hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde, (b) Ehliyetlerinin mahkemece geri alınmış olması durumunda, ehliyetin iade edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde, başvurmaları halinde eski işlerine alınır. 90 günden fazla süren hükümlülük veya tutukluluk halinde tekrar işe başlatma işverenin takdirine bağlıdır.

(VI-066,K,2017-2019)

(1) Gözaltına alınan işçiler, belgelemek koşuluyla gözaltında tutulduğu sürenin ilk 48 saatinde ücretli, bundan sonraki kısımda ücretsiz izinli sayılırlar.

(2) İşçi herhangi bir suçtan tutuklandığı takdirde, tutuklama tarihinden itibaren 1 yıla kadar ücretsiz izinli sayılır. Bu süre içinde tahliye olan işçi, tahliyesinden itibaren 3 ay içinde başvurması halinde eski işine başlatılır. Tutukluluğun 1 yılı aşması halinde iş sözleşmesi feshedilmiş sayılır. Ancak, tutukluluğun kovuşturmaya yer olmadığı, son soruşturmanın açılmasına gerek olmadığı, beraat kararı verilmesi, kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması, hallerinden biri ile fesihten sonra 3 yıl içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren 3 ay içinde işine dönmeyi talep etmesi durumunda emsallerinin hakları ile işe alınır. Bir yılın tamamlanmasından sonra yapılan başvuru halinde, boş kadro varsa işe alınır.

(VI-067,Ö,2017-2019)

Üye işçilerin sendikal nedenlerle gözetim altına alınması ya da tutuklanması halinde işçi dört ay boyunca ücretli izinli sayılır. Tutukluluğunun dört ayı aşması halinde işçi 10 ay daha ücretsiz izinli sayılır ve bu süre içerisinde hizmet akdi feshedilemez. Üye işçilerin sair hallerde –yüz kızartıcı suçlar hariç olmak üzere- gözetim altına alınması veya tutuklanması durumunda işçi 4 ay boyunca ücretli izinli sayılır. Tutukluluğunun 4 ayı aşması halinde işçi 10 ay daha ücretsiz izinli sayılır ve bu süre içerisinde hizmet akti feshedilemez. Bu durumda bildirim sürelerini aşan kısım için söz konusu olan ücret yeni işe giren işçi ücreti olup, bu süreler için ikramiye ödenmez ve bu süreler kıdem tazminatı hesabında nazara alınmaz. Ancak, üye işçinin suçsuzluğunun yargı kararıyla tevsik edilmesi halinde bu süreler içinde haketmiş olduğu tüm hakları, ikinci fıkradaki sınırlarla bağlı kalınmaksızın işverence ödenir.

(VI-102,K,2018-2019)

Çalışma yaşamına ilişkin herhangi bir suçtan gözaltına alınan veya tutuklanan işçilere bu süre içinde aylık ücretlerinin üçte ikisi ödenir. Sözleşmenin öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan yararlanmaya devam ederler. Çalışma yaşamına ilişkin herhangi bir suçtan dolayı gözaltına alınan veya tutuklanan işçilerden yargılamanın men’ine veya beraatına karar verilenler, haklarındaki kovuşturma hükmünden evvela genel af ile kaldırılanlar bu hükümlerin kesinleşmesi üzerine ve kararın işverene ibrazı ile aylıklarından kesilmiş olan üçte bir ücreti geri almaya hak kazanırlar. (…) Herhangi bir nedenle (yüz kızartıcı suçlar hariç) tutuklanan işçilere 3 aya kadar olan tutukluluk süresince aylık ücretlerinin üçte ikisi ödenir. Bu süre sonunda bu işçilerin iş akitleri askıya alınır.

(VI-118,K,2015-2017)

Tutukluluk, Gözetim Altına Alınma ve Mahkumiyet:

1) İşçi herhangi bir suçtan tutuklandığı ve tutukluluğun ihbarla ilgili süresi 4 haftaya kadar olan işçilerden 30 günü, ihbarla ilgili süresi 6 hafta olanlarda 6 haftayı, 8 hafta olan işçilerde 8 haftayı doldurduğu (aştığı) takdirde, iş sözleşmesi münfesih sayılır.

2) Gözetim altına alınan işçiler bunu belgeledikleri takdirde yasal gözaltı süresindeki ücretleri ödenmez. Ancak, gözaltında geçen süre sonunda tutuklanan işçilerin iş sözleşmeleri münfesih sayılır.

3) Tutukluluğun: a) Kovuşturmaya yer olmadığı, b) Son tahkikatın açılmasına gerek olmadığı, c) Beraat kararı verilmesi, d) Kamu davasının düşmesi, ortadan kalkması veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi nedenlerinden biriyle son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren bir hafta içinde işine dönmesi halinde, işveren tarafından emsallerinin haklarıyla işe alınır.

4) Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken tahliye edilenler, on beş gün içinde başvurması halinde, işveren tarafından tekrar işe alınırlar.

5) Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken; a) Altı ay veya daha az ceza alan (Kastın dışında meydana gelen taksirli trafik suçlarında süre aranmaz), b) Altı aydan fazla ceza alıp, cezası ertelenen, paraya çevrilen veya af ile sonuçlanan veya iyi hali nedeniyle altı aydan fazla ceza aldığı halde altı aydan önce tahliye edilen işçilerin tekrar işe başlatılmaları işverenin takdiriyle mümkündür.

6) Yüz kızartıcı suçlar ile sabotaj, devletin ülke ve milleti ile bütünlüğüne, milli güvenliğe, kamu düzenine, Türk Silahlı Kuvvetlerine karşı işlenen suçlardan hüküm giyenler, cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiç bir suretle tekrar işe alınamazlar.

7) İşverene ait her hangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makinaları operatörleri bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde; a) Tutuklu veya hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde, b) Ehliyetlerinin mahkemece geri alınmış olması durumunda, ehliyetin iade edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde, başvurmaları halinde, boş kadro varsa başvurma tarihlerinde, boş kadro yoksa açıldığında eski hakları ile işveren vekilince işe alınırlar. c) Bu işçilerden hüküm giyenlerin sebep oldukları kazada hükme esas suç oranları % 50 ve daha aşağı olması halinde tutuklu oldukları günler içinde çıplak ücretleri Yönetim Kurulu kararıyla ödenir.

(VI-123,Ö,2017-2019)

Üye işçinin gözetim altına alınması ya da tutuklanması halinde işçi 4 ay boyunca ücretli izinli sayılır. Tutukluluğun 4 ayı aşması halinde işçi 10 ay daha ücretsiz izinli sayılır ve bu süre içerisinde hizmet akdi feshedilemez. Ancak işçinin işbu maddeden yararlanabilmesi için tutukluluğa neden olan olayın yüz kızartıcı suçlardan olmaması şarttır.

(VI-147,Ö,2016-2019)

Tutukluluk-Gözetim Altına Alınma-Mahkumiyet Hallerinde Fesih ve Tekrar İşe Başlatma

İşçi herhangi bir suçtan tutuklandığı ve tutukluluğun 30 günü aştığı taktirde, hizmet akdi münfesih sayılır. 30 güne kadar süren tutukluluk hallerinde, tutuklu kalınan söreler kadar işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

(VI-151,Ö,2021-2024)

Tutukluluk ve Mahkumiyet Halleri

A) Kabahatli çıkarmayı gerektiren fiil, işçinin işyeri dışında meydana gelen bir eylemden dolayı 6 aydan fazla tutuklanması ya da hapis cezasına mahkum edilmesi ve bu cezanın tecil edilmemiş olmasıdır. Hizmet sözleşmesi bu süre içinde askıda kalır. İşçiye ücret ve yan ödemeler verilmez.

B) 6 aylık süre içinde tahliye edilen işçi işine döner. Tutukluluğun veya hükümlülüğün 6 ayı geçmesi halinde iş akdi feshedilir. (İşçinin yasal hakları saklıdır.)

C) Hizmet sözleşmesi tutukluluğun 6 aydan fazla sürmesi nedeniyle feshedilen işçi dava sonunda beraat ederse, işyerinde boş yer varsa işe alınır. Boş yer yoksa kendisine tutuklandığı tarihe kadar kıdem tazminatı ödenir. İşçinin bu haktan yararlanması için kesinleşen beraat kararından itibaren 10 işgünü içinde işyerine başvurması gerekir.

D) Alkollü olmamak kaydıyla işyerinin araçlarını görev nedeniyle ve görev sırasında kullanan işçiler için yukarıdaki hükümler 6 ay esas alınarak uygulanır. Ancak, bu gibi işçilere hukuki yardım işverence sağlanır. Bu 6 aylık tutukluluk süresi zarfında işçiye ilk 3 aylık süreye tekabül eden ücret ve sosyal yardımlar ödenir.

(VI-163,Ö,2023-2025)

Hükümlü ve Tutukluluk Hali

1-İşçi herhangi bir suçtan tutuklandığı ve tutukluluğu İş Kanunu’ndaki bildirim sürelerini aştığı takdirde, iş sözleşmesi münfesih sayılır. Bildirim süresi kadar süren tutukluluk hallerinde tutuklu kalınan süreler kadar, işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

2-Gözetim altına alınan işçiler, bunu belgeledikleri takdirde, kanuni gözaltı süresinde ücretsiz izinli addedilir. Ancak gözaltında geçen süre sonunda tutuklanan işçilerin gözaltında geçen süre ile tutukluluk süresi toplamı bildirim süresini aştığı takdirde iş sözleşmeleri münfesih sayılır.

3-Tutukluluğun;

a) Kovuşturmaya yer olmadığı,

b) Davanın reddine karar verilmesi,

c) Beraat kararı verilmesi,

d) Kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması,

nedenlerinden biri ile 90 gün içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren bir hafta içinde işine dönmesi halinde işveren tarafından emsallerinin hakları ile işe alınır. 90 gün sonunda yapılan başvuru halinde boş yer varsa işe alınır.

4-Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken, 90 gün içinde tahliye edilenler, bir hafta içinde başvurması halinde, işveren tarafından tekrar işe alınırlar.

5-Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam edenlerden;

a) 6 ay ve daha az ceza alan,

b) 6 aydan fazla ceza alıp, cezası ertelenen, paraya çevrilen veya af ile sonuçlanan veya iyi hali nedeniyle 6 aydan fazla ceza aldığı halde 6 aydan önce tahliye edilen işçilerin tekrar işe başlatılmaları, işverenin takdiri ile mümkündür.

İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makinaları operatörleri bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde 90 gün içinde hükümlülük veya tutukluluk hali sona ermek şartıyla,

a) Tutuklu veya hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde,

b) Ehliyetlerin mahkemece geri alınmış olması durumunda, ehliyetin iade edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde

başvurmaları halinde eski işlerine alınır. 90 günden fazla süren hükümlülük veya tutukluluk halinde tekrar işe başlatma işverenin takdirine bağlıdır.

7-İş sözleşmesinin bildirimsiz ve tazminatsız feshini gerektiren suçları işleyenlerden, işverence iş sözleşmeleri bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshedilenler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.

VI-164,Ö,2023-2025

Tutukluluk, Mahkumiyet

Sendika üyesi işçiler ikinci fıkradaki sayılan suçlar hariç herhangi bir suçtan dolayı gözaltına alınır veya tutuklanırsa iş sözleşmeleri 6 ay süreyle fesih olunmaz. Sendika üyesi işçi bu süre esnasında ücretsiz izinli sayılır. İş bu 6 aylık süre geçtikten sonra mahkum olan işçinin iş sözleşmesi fesih olunabilir. Gözaltında geçen süreler 6 aylık tutukluluk süresinden sayılmaz. Şu kadar ki 6. ayın sonunda iş sözleşmesi feshedilen işçi bu tarihten itibaren 6 ay içinde beraat ederse tekrar işe alınır. İşçinin eski işine tekrar başlayabilmesi için tutuklu veya gözaltında kaldığı sürenin bitiminden en geç bir ay içinde işyerine başvurması gerekir.

Ancak sendika üyesi işçi cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçları ile yüz kızartıcı suçlardan dolayı gözaltına alınır, tutuklanır ya da mahkum olursa 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/IV. maddesi hükümleri uygulanır.

(VI-144.Ö.2023-2024)

İşçi herhangi bir suçla tutuklandığı ve tutukluluğu 60 günü aştığı takdirde, hizmet akdi feshedilmiş sayılır. 60 güne kadar süren tutukluluk hallerinde, tutuklu kalınan süreler kadar işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

(VI-149,K,2023-2024)

Gözaltına alınma, Tutukluluk, Mahkûmiyet Halinde Fesih ve Tekrar İşe Alma

1-Gözaltına alınan işçiler, belgelemek koşuluyla mevcut mevzuat hükümlerince gözaltı süresinin ilk 7 günü ücretli, bundan sonraki kısımda ücretsiz izinli sayılırlar.

2-işçi herhangi bir suçtan tutuklandığı takdirde, tutuklama tarihinden itibaren 1 yıla kadar ücretsiz izinli sayılır; bu süre içinde tahliye olan işçi, tahliyesinden itibaren 30 gün içinde başvurması halinde eski işine başlatılır.

(VI-053,Ö,2023-2024)

Gözetim Altına Alma, Tutukluluk, Mahkumiyet Halinde Fesih ve Tekrar İşe Başlatma

1-İşçi herhangi bir suç ile tutuklandığı, tutukluluğu 30 günü aştığı takdirde iş sözleşmesi münfesih sayılır. 30 güne kadar süren tutukluluk hallerinde tutuklu kalınan süreler kadar işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

2-Gözetim altına alınan işçiler bunu belgeledikleri takdirde yasal gözaltı süresince ücretsiz izinli kabul edilirler. Ancak gözaltında geçen süre sonunda tutuklanan işçilerin iş sözleşmeleri münfesih sayılır.

3-Tutukluluğun;

−Kovuşturmaya yer olmadığı,

−Son tahkikatın açılmasına gerek olmadığı,

−Beraat kararı verilmesi,

−Kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması, nedenlerinden biri ile 90 gün içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren bir hafta içinde işine dönmeyi talep etmesi halinde işveren tarafından emsallerinin hakları ile işe alınır. 90 gün sonunda yapılan başvuru halinde boş yer var ise işe alınırlar.

1-Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken 90 gün içinde tahliye edilenler, bir hafta içinde başvurması halinde işveren tarafından tekrar işe alınırlar.

2-Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam edenlerden,

6 ay ve daha az ceza alan,

−6 aydan fazla ceza alıp, cezası ertelenen, paraya çevrilen veya af ile sonuçlanan veya iyi hali nedeniyle 6 aydan fazla ceza aldığı halde 6 aydan önce tahliye edilen işçilerin tekrar işe başlatılmaları işverenin takdiri ile mümkündür.

1-Yüz kızartıcı suçlar ile sabotaj, devletin ülke ve millet ile bütünlüğüne, milli güvenliğine, kamu düzenine, Türk Silâhlı Kuvvetleri’ne karşı işlenen suçlardan hüküm giyenler, cezasının ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiçbir suretle tekrar işe alınmazlar.

2-İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makineleri operatörleri bu nedenlerle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde 90 gün içinde hükümlülük veya tutukluluk halleri sona ermek şartı ile:

−Tutuklu ve hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde,

−Ehliyetlerinin mahkemece geri alınmış olması durumunda ehliyetinin geriye iade edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde başvurmaları halinde eski işlerine alınır.

Doksan (90) günden fazla süren hükümlülük veya tutukluluk halinde tekrar işe başlatma işverenin takdirine bağlıdır.

(VI-153,Ö,2023-2024)

Tutukluluk ve Mahkumiyet Halleri

A) Kabahatli çıkarmayı gerektiren fiil, işçinin işyeri dışında meydana gelen bir eylemden dolayı 6 aydan fazla tutuklanması ya da hapis cezasına mahkum edilmesi ve bu cezanın tecil edilmemiş olmasıdır. Hizmet sözleşmesi bu süre içinde askıda kalır. İşçiye ücret ve yan ödemeler verilmez.

B) 6 aylık süre içinde tahliye edilen işçi işine döner. Tutukluluğun veya hükümlülüğün 6 ayı geçmesi halinde iş akdi feshedilir. (İşçinin yasal hakları saklıdır.)

C) Hizmet sözleşmesi tutukluluğun 6 aydan fazla sürmesi nedeniyle feshedilen işçi dava sonunda beraat ederse, işyerinde boş yer varsa işe alınır. Boş yer yoksa kendisine tutuklandığı tarihe kadar kıdem tazminatı ödenir. İşçinin bu haktan yararlanması için kesinleşen beraat kararından itibaren 10 işgünü içinde işyerine başvurması gerekir.

D) Alkollü olmamak kaydıyla işyerinin araçlarını görev nedeniyle ve görev sırasında kullanan işçiler için yukarıdaki hükümler 6 ay esas alınarak uygulanır. Ancak, bu gibi işçilere hukuki yardım işverence sağlanır. Bu 6 aylık tutukluluk süresi zarfında işçiye ilk 3 aylık süreye tekabül eden ücret ve sosyal yardımlar ödenir.

(VI-048,Ö,2022-2023)

Gözetim Altına Alma, Tutukluluk, Mahkumiyet Halinde Fesih ve Tekrar İşe Başlatma

1-İşçinin işveren, işyeri ve işverenin bir başka işçisi aleyhine olmayan haller ile yüz kızartıcı suçlardan sayılmayan hallerde işyeri dışında meydana gelen fiilinden dolayı gerçekleşen gözaltı, tutukluluk ve mahkûmiyet nedeniyle üç aya kadar işe devam edemediği sürede iş sözleşmesi feshedilemez. Bu süreler için iş sözleşmesi askıya alınır.

2-Bu süre içinde işveren, işçiye net temel ücretinin % 50’si tutarında aylık sosyal yardım ödemesi yapar.

3-Üç aylık sürenin geçmesi halinde işveren işçinin kıdem tazminatı ödeyerek iş sözleşmesini geçerli nedenle feshedebilir.

4-Sözleşmesi feshedilen işçinin altı ay içinde beraat etmesi halinde kararın bildirim tarihinden itibaren bir hafta içinde işyerine başvuran işçiye, işveren eğer işçinin vasıflarına uygun açık iş pozisyonu var ise diğer isteklilere göre öncelik göstermeye gayret eder.

5-Sözleşmesi feshedilen işçi en çok bir yıla kadar hüküm giymiş olması kaydıyla hükmün infaz tarihinden itibaren iki hafta içinde işverene başvurması kaydıyla ve eski hükümlü çalıştırma kapsamında açık iş var ise işveren uygun görürse işçiyi işe alır.

(VI-160,Ö,2022-2025)

Tutukluluk, Gözetim Altına Alınma, Mahkûmiyet Halinde Fesih ve Tekrar İşe Başlama

1) İşçi herhangi bir suçla tutuklandığı ve tutukluluğu ilgili işçinin bildirim süresini aştığı takdirde, hizmet akdi feshedilmiş sayılır. İlgili işçinin ihbar öneline kadar süren tutukluluk hallerinde, tutuklu kalınan süreler kadar işçi ücretsiz izinli kabul edilir.

2) Gözetim altına alınan işçiler bunu belgeledikleri takdirde yasal gözaltı süresince ücretsiz izinli sayılır. Ancak, gözaltında geçen süre sonunda tutuklanan işçilerin hizmet akitleri feshedilmiş sayılır.

3) Tutukluluğun;

a) Kovuşturmaya yer olmadığı,

b) Son tahkikatın açılmasına gerek olmadığı,

c) Beraat kararı verilmesi,

d) Kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması

nedenlerinden biri ile 90 gün içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren bir hafta içinde işine dönmeyi talep etmesi halinde, işveren tarafından emsallerinin hakları ile işe alınır. 90 gün sonunda yapılan başvuru halinde boş yer varsa işe alınırlar.

4) Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken 90 gün içinde tahliye edilenler, bir hafta içinde başvurması halinde işveren tarafından tekrar işe alınır.

5) Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam edenlerden;

a) 6 ay ve daha az ceza alan,

b) 6 aydan fazla ceza alıp, cezası ertelenen, paraya çevrilen, af ile sonuçlanan veya iyi hali nedeniyle 6 aydan fazla ceza aldığı halde 6 aydan önce tahliye edilen işçilerin tekrar işe başlatılmaları işverenin takdiri ile mümkündür.

6) Yüz kızartıcı suçlar ile, sabotaj, devletin ülke ve milleti ile bütünlüğüne, milli güvenliğine, kamu düzenine, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne karşı işlenen suçlardan hüküm giyenler, cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiçbir surette tekrar işe alınamazlar.

7) İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makineleri operatörleri bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde 90 gün içinde hükümlülük veya tutukluluk hali sona ermek şartı ile:

a) Tutuklu ve hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde,

b) Ehliyetlerinin mahkemece geri alınmış olması durumunda, ehliyetin iade edildiği tarihten 7 gün içinde, başvurmaları halinde eski işlerine alınırlar. 90 günden fazla süren hükümlülük ve tutukluluk halinde tekrar işe başlatma işverenin takdirine bağlıdır.

8) Mahkumiyete ilişkin ilgili mevzuat uygulanır.

(VI-162,Ö,2022-2025)

Tutukluluk, Gözetim Altına Alınma, Mahkumiyet Halinde Fesih ve Tekrar İşe Başlama:

1- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması nedeniyle devamsızlığının işbu sözleşmenin 28. maddesinde yazılı bildirim sürelerini aşması halinde, iş akdi münfesih sayılır.

2- Tutukluluğun;

a) Kovuşturmaya yer olmadığı,

b) Son tahkikatın açılmasına gerek olmadığı,

c) Beraat kararı verilmesi,

d) Kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması

nedenlerinden biri ile 90 gün içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren bir hafta içinde işine dönmeyi talep etmesi halinde, işveren tarafından emsallerinin hakları ile işe alınır. 90 günün sonunda yapılan başvuru halinde boş yer varsa işe alınırlar.

3- Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam ederken 90 gün içinde tahliye edilenler, bir hafta içinde başvurmaları halinde işveren tarafından tekrar işe alınırlar.

4- Adi suçlardan yargılanmaları tutuklu olarak devam edenlerden;

a) 6 ay ve daha az ceza alan,

b) 6 aydan fazla ceza alıp, cezası ertelenen, paraya çevrilen, af ile sonuçlanan veya iyi hali nedeniyle 6 aydan fazla ceza aldığı halde 6 aydan önce tahliye edilen işçilerin tekrar işe başlatılmaları işverenin takdiri ile mümkündür.

5- Yüz kızartıcı suçlar ile, sabotaj, Devletin Ülke ve Milleti ile bütünlüğüne, milli güvenliğe, kamu düzenine, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne karşı işlenen suçlardan hüküm giyenler, cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiçbir suretle tekrar işe alınamazlar.

6- İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makineleri operatörleri bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri takdirde, 90 gün içinde hükümlülük veya tutukluluk hali sona ermek şartı ile:

a) Tutuklu ve hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde,

b) Ehliyetlerinin Mahkemece geri alınmış olması durumunda, ehliyetin iade edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde,

başvurmaları halinde eski işlerine alınırlar. 90 günden fazla süren hükümlülük veya tutukluluk halinde tekrar işe başlatma işverenin takdirine bağlıdır.

(VI-181,Ö,2024-2025)

Tutukluluk ya da Gözetim Altına Alınma Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshi

A) İşçi, işyeri dışında bir suçtan dolayı gözetim altına alınır veya tutuklanırsa, 6 ay süreyle iş sözleşmesi feshedilemez. Bu süre içinde işçi, ücretsiz izinli sayılır.

B) İş sözleşmesinin feshedilemediği 6 aylık süre dolmadan cezasını tamamlayan, cezası ertelenen, paraya çevrilen, affa uğrayan veya tahliye edilen işçi, 10 gün içinde başvurması halinde işe başlatılır.

C) İş sözleşmesinin feshedilemediği 6 aylık süre geçse bile, kovuşturmaya yer olmadığı, son tahkikatın açılmasına gerek bulunmadığı, kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması ya da işçinin beraat etmesi durumunda, işçinin 10 gün içinde başvurması halinde boş kadro varsa tekrar işe alınabilir.

D) İşverene ait herhangi bir aracı görevli olarak kullanırken trafik kazası yapan şoförler ve iş makinaları operatörleri bu nedenle tutuklandıkları veya hüküm giydikleri taktirde;

a) Tutuklu veya hükümlü kaldıkları sürenin sonunda 7 gün içinde,

b) Ehliyetlerinin mahkemece geri alınmış olması durumunda, ehliyetin iade edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde,

Başvurmaları halinde boş kadro varsa başvurma tarihlerinde, boş kadro yoksa açıldığında eski hakları ile işe alınırlar.

E) Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100. Maddesi kapsamında sayılan katalog suçlardan hüküm giyenler, cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi veya affa uğraması hallerinde dahi hiçbir suretle tekrar işe alınmazlar. Bu nevi suçlardan dolayı tutuksuz yargılanmakta olan çalışanlar, yargılama bitinceye kadar ücretsiz izinli sayılırlar.