16 Kasım 2017
EKONOMİDE ÇIRAKLIK DÖNEMİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, hükümetin işsizliği ‘kâğıt üzerinde’ düşürebilmek için çırak, stajyer ve bursiyerlere bel bağladığını gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, hükümetin işsizliği ‘kâğıt üzerinde’ düşürebilmek için çırak, stajyer ve bursiyerlere bel bağladığını gösterdi. TÜİK verilerine göre, işsiz sayısı 2017 yılı ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 89 bin kişi azalarak 3 milyon 404 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,7 puanlık azalış ile yüzde 10,6 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik yüzde 12,8 olarak ölçülürken, genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 20,6 oldu.
Zorunlu sigortalı sayısında sınırlı artış
TÜİK’e göre, istihdam edilenlerin sayısı 2017 yılı ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 355 bin kişi artarak 28 milyon 828 bin kişiye yükseldi. Buna karşın istihdam artışının büyük bölümünü stajyer, çırak, kursiyer ve bursiyer oluşturdu. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR)’ın raporuna göre; istihdam artışının sadece 205 bini zorunlu sigortalı işçilerden oluşurken, SGK verilerine göre son bir yılda çırak, stajyer, kursiyer ve bursiyer sayısı 1 milyon 127 bin arttı.
Stajyer-çırak sayısı neden arttı?
Rapora göre; stajyer, kursiyer ve bursiyerlerle ilgili 2016 yılında önemli değişiklikler yapıldı. 16 Şubat 2016 tarihinde ve 6676 sayılı Kanun ile stajyer adı altında çalışanların kapsamı genişletildi. “Staja tabi tutulan öğrenciler” yanında “kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler” de kapsama alındı. Bu kategoride çalışanlar 5510 sayılı yasanın 4/a maddesi kapsamında iş kazası ve meslek hastalığı kapsamına alındı ve genel sağlık sigortalısı sayıldı. Böylece İŞKUR projeleri kapsamında cep harçlığı ile iş kanunu kapsamı dışında çalıştırılan yüzbinler sigortalı sayıldı.“Kamu kurum ve kuruluşları (başta İŞKUR olmak üzere) tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler” de yine yapılan düzenlemeyle sigortalı sayılırken, 10 ve daha fazla sayıda çalışanı bulunan işletmelerde çalışan sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurum öğrencilerine staj yaptırılması zorunlu hale getirildi. 2017 Ocak-Eylül döneminde İşsizlik Sigortası Fonu’nun 19,5 Milyar TL gelirinin yüzde 34’den fazlası (6,7 Milyar TL) stajyer, kursiyer ve bursiyerler için sağlanan teşvikler kapsamında harcandı. İşsizlere yapılan ödeme ise 3,2 milyar TL düzeyinde kaldı.
Gerçek işsiz sayısı 6 milyon
DİSK- AR verilerine göre, iş bulma ümidini yitirenler işsiz sayılmadığından rakamlar gerçek işsizliği de gizliyor. Yapılan çalışmaya göre, Ağustos 2017’de gerçek işsiz sayısı 5 milyon 948 bin olarak gerçekleşti yüzde 17,3’e ulaştı. Ayrıca, resmi işsizlik oranı yüzde 10,6 olarak açıklanmasına rağmen, yüksek öğrenim işsizliği yüzde 14,1, kadın işsizliği yüzde 15, tarım dışı kadın işsizliği 20,5, genç işsizliği 20,6, ne istihdam ne eğitimde olan gençlerin oranı yüzde 28, kentsel genç kadın işsizliği ise yüzde 26,1 olarak gerçekleşti.
